تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



گەوزگە (ڕەوا.)
جێگای گەوزانێ.
گەپرۆکە (ڕەوا.٬ بار.٬ کۆ.٬ خۆ.)
پرپرە٬ گەڵای خڕو ووردە و گوڵی زەردە و تا دووبستان بڵند دەبێ.
یەخنی (ڕەوا.٬ هەوار.)
یەوبینان ڕەسایش
به همدیگر رسیدن
بامجان فەڕەنگی
«نت»، «سن»، تم: بایینجان / ٢-ب.
بڕەبڕ
[[؟]]
«نت.» هەرا و هوریا، قاو و قیژ «تم: گم، مەهاباد، ل- 90».
بۆڕەبۆڕ
«نت.» 1- چەند بۆڕەی یەک له دوای یەک، بۆڕەی چەند پاتاڵ بەسەریەکەوه. «مج.» 2-دەنگی ناخۆش و ناسازی ئادەمیزاد:: ئەرێ ئەم کابرایه چ بۆڕه بۆڕێکیتی؟.
بەدڕەسەن
ست.» هەر گیاندارێکی ئەسڵ و نەسەبی باش نەبێ.* بەد ئەسڵ، بەد جسن، بەد جنس، بەد توخم، بەد نەژاد، بەدڕەتەوه، ناڕەسەن، نانەجیب.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
ئاخەڕەش
(باک)هیچ، تڕەماش: ئەم ل ئاخە ڕەشێ مانە. واتا لە ماڵی ئێمەدا هیچ چتێک نەماوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوڕەش هێنانەوە
وتەیەکە دەوترێ بە یەکێک کە زۆر دەنگوباسی ناخۆشت بۆ بێنێ و نوقڵانەی خراپت بۆ لێ بدا
ئاوڕەوشەنکەرەوە
ئاوڕوونکەرەوە، گیاندارێکی ڕەشی گچکەیە بەسەر ئاوێ دادێت و دەچێ گۆیا کە ئاوەکە شلوێ کرابێ ڕوونی دەکاتەوە
ئاوەڕەش هێنانەوە
بۆ کەسێک بەکار دەبرێ، کە هەمیشە هەر دەنگوباسی ناخۆش و شوم و پڕنەگبەتی بێنی
ئاڕەفتە
خراب واز کار افتاده
ئاڤاڕەش
ئاوی ڕەش. ڕووبارێکی ڕەشە لە نصیبینی
ئاڵەفەڕەنگە
[ [= فەرەنسی: ئالافرانک ــ بە شێوەی فەرەنگی]]
«ستـ.» «مکـ.، کئێر.» ١- کەسێکی خۆی وەکوو فەڕەنگیان لێکردبێ، وەکوو ئەوان جل دە بەرکا و بژی و هەستان و ڕۆنیشتنی وەک ئەوان بێ. ٢- هەر شتێک یا کارێکی شێوەی فەڕەنگی هەبێ: جلی ئاڵە فەرەنگەی دەبەرکردووە. سەری ئاڵە فەرەنگە کردووە. * «کعر.» ئەلمۆدە. «کئێر.» فەڕەنگی مەعاف «= فەرەنگی مەئاب».
ئاینوڕەوەن
آیندە و روند.
ئاینوڕەوەن
[هاتوچۆکەر]
ئاینوڕەوەن
ئیشاڕەت
[[=عا.: ئیشارە]]
(نا.) کارێکە بێ قسە کردن مەبەستی پێ ئەدا دەکرێ. ((دەمێ تۆ نەینێی دەم وەبان دەم، خودا بیبڕێ ئیشاڕەت وەچەم)). بە ئیشاڕە تێمگەیاند کە قسە نەکا.
ئیڕەق بوون
(مست. لا.) ڕەپ بوونی ئاڵەتی نێرینەیی ئینسان و یەکسم. لێی ئیڕەق ببوو. * یەرق بوون.
ئیڕەقە
[[؟]]
(نا.) تم: ئاموور.
ئەبڕەش
ئافرەت یا ئاژاڵ یا ماڵاتێکی مێیینەیە، کەلەپاش زانی شیری ئەبێ بیدا بە بێچووەکەی، بێژوو، بێژەک