تەڕەتیزە

تەڕەتیزە

پنیرک ،نان کلاغ. (در حال تری که خشکیده نشده باشد.)

کولێره چەورەی تەڕ. (تۆڵەکه به سەوزی بەر لەوەی وشک ببێت.)

خُبّازي ،مُلوکِیَّة.

بریتییە لە شتی هەرزان

بریتییە لە چتی هەرزان: گەنم بووە بە تەڕەتۆڵەکە. (ئەردە) نانە لەگلەگ، نانی حاجی لەگلەگی. هەرزان، چتی زۆرو کەم نرخ

تره تیزک ،تره تندک ،تیزک ،ونده ،اَنداو ،کیگر ،ککژ ،ککش ،کیکیش ،کیکیر ،کهزک ،کهزل.

تەڕەتووره

رشاد ،جَرجِیرُ البَرّ.

گیایەکی گەڵا وردی توونە بەگۆشتەوە دەخورێ

شاهی

تەڕەتوورە

(هەو) تەڕەتوورە. (باک) تەڕەتوورە. گیایەکی گەڵا ووردی توندە بە گۆشتەوە دەخورێ

دارێکی گەڵا ووردە بەقەد داری بەڵاڵووکێیە بەرز دەبێ لە چیایاندا لەناو بەرداندا دەردەچێ و ناشکێ، کە بتەوێ بیشکێنی لقەکەی بادەدرێ بە بەردی لێی دەدرێ و دەپسێ لە سووتانیشدا لە دار لە سۆبەیدا درەنگتر دەسووتێ بە ووشکی

بەردی تەڕ. نێوی دێیەکیشە لە نزیک سەید سادق

چڵکاو

قانون اساسی

Constitutional law

دەستووری بنچینەیی بریتییە لە بەڵگەنامەیەکی بناخەیی و بنچینەیی کە لە وەڵاتێکدا سروشتی دەسەڵات و ئەرک و مافەکانی شارۆمەندان دەست نیشان دەکات. دەستوور، شێوازی حکوومەتکردن یا ڕاگواستنی دەسەڵاتە. واتە کۆمەڵە ڕێسایەک کە توانێیی و ڕەفتاری هێزەکانی سەر بە دەوڵەت و مافە سەرەکییەکانی تاک و بەشداری شارۆمەندان لە بەڕێوەبردنی دەسەڵات لەڕێگەی دەنگدان بە نوێنەرانی خۆیان، دەست نیشان دەکات. لە پێناسەیەکی دیکەدا دەستووری بنچینەیی بریتییەلە کۆمەڵێ یاسا کە پێوەندی و چۆنیەتی هەڵسوکەوتی نێوان دەسەڵاتداران و شارۆمەندانی وەڵاتێک دیاری دەکات. دەستووری بنچینەیی لەو وەڵاتانەی کە بنەمایەکی دیموکراسییان هەبێ، لە لایەن کۆمەڵێ نوخبەی سیاسی کە بەپێی هەڵبژاردن لە «ئەنجومەنی دەستوور» یەک دەگرنەوە دەنووسرێ و دواتر بۆ پەسندکردنی جەماوەر دە��رێتە ڕیفراندۆمی دەستووری بنچینەیی (بڕوانە ڕاپرسی). دەستووری بنچینەیی، تاکە سەرچاوەی یاسادانان لە ئەژمار دێت لە هەموو بوارێکی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سیاسی و کەلتووری کۆمەڵگەدا.
ئەرەستۆ، دەستووری بنچینەیی بە کۆمەڵێک ئەرک و کرداری وەڵاتێک دەزانێت کە چۆنییەتی دابەشکردنەکەی لە لایەن ئەو دەستوورەوە دیاری دەکرێت و دەسەڵاتی حاکمییەت و ناوەڕۆکی ئەو ئامانجانەی کە دەبێ خەڵکی وەڵاتێک پێی بگەن، دەستنیشان دەکرێت. دەستووری بنچینەیی لە بەستێنی سیاسیدا لەو کاتەوە زەق بۆوە کە سەرچاوەی دەسەڵات لە شازادەیەکەوە گەڕایەوە بۆ خەڵک و بەم دەرکەوتە، ئیدی پاشا و میران، وەکوو «خاوەن دەسەڵات» لەئەژمار نەهاتن بەڵکوو وەکوو دەسەڵاتدارانێک لە قەڵەم دران کە هێز و دەسەڵاتەکەیان لە دەستوورەوە سەرچاوە دەگرێت.
دەستووری بنچینەیی ئەورووپا: بڕوانە پەیمانی ماستریخت.