معاوضه
پول خرد کردن

دانی شتێک و وەرگرتنی شتێکی تر لە جێی

شت بە شت دان
پوڵ ورد کردنەوە

بەتۆزی بۆ برینی زۆر باشە٬ بەتەڕی بکوترێ لەسەر هەر جێگایەکی لەشی مرۆڤی دانرێ دەیکاتە برین لەنێو کەژمێراندا دەیکاتە پوقلە (پورگ).

گردباد

گێژە ڵووکە، باهۆز

«ست.»، «مک.» حاڵی هەرشتێکی پان بێ، ئەو شتەی تەسک و تەنگ نەبێ.* پان:: شاروێران دەشتێکی پان و بەرینه له موکریان.

«مستـ. متـ..» کارێکی، ناڕەحەتی فیکری و جیسمی بەسەر کەسێکی دێنێ: ئەم سوورەکوانە ئارامی لە نەوزاد بڕیوە. * ئارام لێ هەڵگرتن.

کڕینی ئاشی

«مس. لا.»، «عا. کو.»، «مکـ.» تێگەییشتن و قەبووڵ کردنی کارێک یا مەسەلەیێ بەو جۆرەی کە باسی دەکەن، یا بەو چەشنەی کە پیاو خۆی تێیگەییشتووە و بۆ خەڵکی باس دەکا. : ئاقڵ نای بڕێ ئەو پیاوە شتی وابکا. هەرچۆنێکی ئاقڵی بڕی وادەکا. ئا بەم جۆرە ئاقڵ دەبڕێ. ئاقڵی وای بڕیوە لۆمەی مەکەن. هیچ ئاقڵم نەیدەبڕی ئەم کارە وابێ. ئاقڵ گرتن. * چوونە ئەقڵەوە.

هاڕین

برموز چیدن، سبزەچیدن، خو، خسور. (هنگام علف شدن)

. . . کۆکەن. [(کاتی ئاڵف بڕین.)]

جز، جرز، حش.

کەوکەن، تفاقی ماڵاتان، خرو دروێنەکردن

سِتردن
خُشک کردن

ماڵین و پاک کردنەوەی پەڵە بە پەڕۆ: شووشەکانم ئەستڕی
وشک کردنەوەی تەڕ: دەستم بە خاولی ئەستڕی

«مستـ. متـ.»، «مکـ.» ۱- پاک کردنەوە، خاوێن کردنەوە.: هەموو شووشەی پەنجەرەکانی ئەستڕیوە، قاپ و قاچاغەکان بستڕە «بئەستڕە» ۲- ئیشک کردنەوەی دەست و دەم و چاو پاش شوشتن: ها ئەوە خاولی دەم و چاوت بستڕە، بارام پاش نان خواردن دەستی ناشوا و هەر دەیئەستڕێ. ۳- جیاکردنەوە و لێکردنەوەی هەر شتێکی بە لەشەوە، بە... نووسابێ: چڵمت بستڕە، ئەرێ ئەوە بۆ لووتی مناڵەکە ناستڕی. ٭سڕین.

سڕینەوە، سڕاندنەوە، سڕین، ئەستڕین

ئەستڕین

(مست. مت.) ١-بڕینی ئەگریجەی ئافرەتێک، وەکوو سزایەک بەرامبەر تاوانێکی کردبێتی. ٢- (کن.) شوورەیی بەسەرهێنان، ڕیسواکردن (هەر بۆ ژنان). هس.: سەرتاشین.

گیسو بریدن

بریەتیە لە ئەتک کردنی ژن لە سەر تاوان

پَرخَو، فَرخَو، خساره، خشاوه، آزوغ، پرکاوش، پَرخَویدن، فَرخَویدن، خُشودن، کَزیدَن، پیراستن، باغ بُریدن.

[شێخەلکردن و هەلپاچێنی داری باخ.]

شَذب، قَذب، قُنُوب، تَشذِیب، تَقضیب، تَشحیل، تَقلیم.