تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ڕادوو
هەڵاتنی کچ دەگەڵ کوڕ بێ پرسی دایک و باب
ڕادوو
(ئەردە): ڕەدوو کەوتوو، ئافرەتێکە بەدووی پێاوێکی بێگانە بکەوێ و هەڵگیرێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ڕادوونان
ڕادوونان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ڕادووکەوتن
دواکەوتنی ئافرەت بەشوێن پیاوی بێگانەدا
ڕادووکەوتن
شووێنکەوتنی ئافرەتە بە دووی پیاوێکی بێگانەدا
ڕادوێ
ئامرازێکە دەنگی هەموو دنیا بەگوێ دەگەیەنێ، ڕادیۆ، بیسگە
ڕادیتن
پیاڕا پەربوون ، تێڕادیتن
ڕادیشۆ
(باد.): مزر، مەیخۆش، ترش و شیرین
ڕادیکاڵ + چەپڕەو
قوتابخانە، حیزب یان کەسێک کە باوەڕی بە گۆڕانکاری خێرا و بنەڕەتی لە بونیادە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکاندا هەیە و دەخوازێت بنەڕەتەکان لە ڕیشەوە بگۆڕێ، بە تایبەت ئەگەر ئەم گۆڕانکارییانە ببێتە هۆی هێورکردنەوەی بارودۆخی کۆمەڵایەتی یان سڕینەوەی گەندەڵییەکان.
ڕادیکاڵ + چەپڕەو
ڕادیکال+ بنیادستیز
ڕادیکاڵیزم
ڕادیکالیسم + بنیادگرایی
ڕادیکاڵیزم
ئەم زاراوە دەلالەت دەکا بە سەر ئەندێشە و کردارێکی سیاسی و کۆمەڵایەتی کە دەخوازێ بە پەلەو بآێڕاوەستان، گۆڕانکارییەکی قووڵ بەسەر دامودەزگە کۆمەڵایەتییەکاندا بێنێت. ڕادیکالیزم (و ئاوەڵناوی ڕادیکال) زیاتر بۆ وەسفی ئەندێشە و کردەی سیاسی چەپی توندڕەوــ مارکسی یا نامارکسی ــ بەکار هاتووە.
زاراوەی ڕادیکالیزم، یەکەم جار لە بەریتانیا دەرحەق بە نەیاران، لە «پلانی ڕیفۆرم» 1832 هاتە ئاراوە وپاشان ج.بینتام و هاوڕێکانییان بە ڕادیکالی فەلسەفی، ناوبرد بەڵام بەم واتایەی کە ئەمڕۆ بە زاردا دێت، دەگەڕێتەوە بۆ سێندیکاخوازی فەرەنسە.
لە ساڵی 1920 بەملاوە ڕادیکالیزم ئێجگار لەگەڵ مارکسیزم ئاوێتە بووە. جووڵانەوەی چەپی توندڕەو زیا لە هەموو شتێ کەوتە ژێر کاریگەری ستالینیزمەوە. هەندێک ڕادیکالیزمیان لە بەرانبەر لیبرالیزمی نوێی ئەمەریکا، بە چەشنی فرانکلین ڕۆزوێڵت ناوبردە کردووە. لەسەردەمی چالاک بوونی«بەرەی خەڵکی» لە 1930 دژایەتی هاوبەش لەگەڵ فاشیزمی ئەوروپی بووە هۆی یەکگرتوویی ڕادیکالە مارکسی و لیبراڵەکان. مۆرکردنی پەیمان لەنێوان سۆڤیەت و ئەڵمانیای نازییەت، بووە هۆی خاوبوونەوەی ئەم یەکییەتیە بەڵام بە هاتنە ناو جەرگەی شەڕی یەکیەتی سۆڤیەت، دووبارە گورج بۆوە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ڕادیۆ
جۆرە سندوقێکە بەهۆی کارەبا یا پیلەوە گۆرانی و قسە و گفتوگۆ وەردەگرێ لە ئێستگەی شارانەوە