تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



چەوەندەر
(هەورا) چەوەنەر، سلک، بە تۆو دەچێنرێت لە لایەن گەڵاو سەلکییەوە هەر وە تووری دەچێ،_دوو جوورە، لە جوورێکیان شەکر دروستدەکرێ و هەردووک جوورەکانیان شیرینی بۆ ڕەوانی باشە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەوەندەر بەترش
چەوەندەر بەترش
چێشتێکە لە چەوەندەرو برنج و ترشاوێ دروست دەکرێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەوەنەر
چەوەنەر
چەوەڕ(دزە)
پەڵخوڕ، پاشماوەی ئالیکی ماڵات و ئاژاڵانە، کۆتەڵ، چەوەڵ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەوەڵ
پاشاخوڕی وڵاخ
چەوەڵ
قەسەڵی ئاخوڕ، دەنکەکای درشتی بەرماو لە ئاخوڕدا
چەوەڵ
چەوەر، پاشخۆری ووڵاخان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەپ
چەپڵە (د)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەپ
وتەیەکە هەمیشە لە نەفیدا بۆ جیاوازییەکی کەم لە ناوەندی دوو شتدا بەکاردێنرێ
چەپ
ئاخێزگەی ئەم زاراوە دەگەڕێتەوە بۆ شێوەی دانیشتنی «کۆمەڵی نەتەوەیی توێژەکانی فەرەنسە» لە ساڵی 1789. لەم کۆمەڵەدا میران لە لای ڕاستی پاشا و «چینی سێهەم» لە لای چەپییەوە دادەنیشتن. ئەم دابەشکارییە فیکرییە لە کاتی ڤیتۆکردنی پاشا پەرەی سەند. نوێنەرانی شۆڕشگێڕ لەگەڵ ڤیتۆدا دژایەتییان دەکرد، کۆنەپارێزەکان ڕازی بوون و نەرمڕەوەکان یا ئەو کەسانەی لەناوەڕاستدا بوون، پێشنیازی ئاشتییان کرد.
ئەم تێگەیشتنە لە سیاسەت، شێوازێکی هەمیشەیییە کە تێیدا پەیکەری سیاسی لە لایەن ڕوانگە جیاوازەکانەوە دەگۆڕدرێ و دابەش دەکرێت کە دەرەنجامەکەی پەیدا بوونی چەپ و ڕاستە. لەم ڕوانگەوە ئەو حیزبانەی لایەنگری گۆڕانکاری بن، پێیان دەگوترێ «چەپی» و ئەو حیزبانەش کە خوازیاری دۆخی هەنووکە بن و نەخوازن هیچ شتێک بگۆڕدرێ، بە «ڕاست» ناوبردە دەکرێن.
چەپ
چپ. (ضد «راست».)