تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چاشکدان
[ا. مر ]
(چاشکدان - çaşk dan)
تێشتدان، قاپی خواردنی بەیانی، عەماری دانەوێڵە.
پانچاشیلا
بە زمانی سەنسکریت، بە مانای پێنج بنەڕەتە. پانچاشیلا، لە شەریعەتی بوودا بەگشتی ناوی پێنج یاسای کرداریی بووداییەکانە کە بریتییە لە: خۆپاڕاستن لە کوشت و کوشتار، دزی، بەئاڵۆشی، درۆ و مەیخۆری. ئەم زاراوە لە لایەن دەوڵەتی هێندەوە بە واتای پێنج بنەڕەتی سیاسەتی دەرەوە بەم شێوازە بە کار براوە:
1) بایەخ دانان بۆ سەروەری و حاکمیەتی نەتەوەیی و سنووری وەڵاتەکان.
2) دەستدرێژ نەکردن.
3) دەست نەبردن بۆ ناو کاروباری ناوخۆیی وەڵاتەکانی دیکە.
4) ڕێز گرتنی دوولایەنە و یەکسان لە پێوەندییە نێونەتەوەییەکان.
5) پێکەوە ژیانی ڕژێمی جۆراوجۆر. کۆنگرەی نەتەوەکانی ئاسیا و ئەفریقا لە باندۆنگ، ئەم بنەڕەتانەی بە «پێنج بنەڕەتی پێکەوە ژیانی ئاشتی خوازانە» پەسند کرد. لە ساڵی 1965 وەڵاتی ئەندونیسیا بنەڕەتەکانی پانچاشیلای بۆ سیاسەتی دەرەوەی خۆی بە کار هێناوە.
ڤەچاشاندن
چشیدن برای آزمودن