تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لەپەکوتێ
لەپەکوتێ
دەسکوتانی کوێرانە، دەستەکوتێ
لەپەکوتێ
(کە.ڕۆژ.):لەپەکوتی کردن٬ پەل کوتان وەکو کووێران بۆ چت دۆزینەوە٬ دەست کوتان٬ چەنگەپڕێ. لەپەوڕوو:بەسەر دەست و ڕووداکەوتن٬ لەپەو ڕووچوون٬ لەپەو ڕووکەوتن
هلپەکاندن(باک.)
قەلەشاندن٬ پارچەپارچەکردن.
هلپەکین(باک.)
پارچەبوون.
چاپەکان
چەپەکانە(شا)
بەپشتی دەستی لەدەم و ڕووی کەسێکیدان
ڕهپەکە
(خۆ.): بێ هێز،بۆ شیناوەردی، ڕەپکە، هەر شینایێک بێ هێز بێ –ی پێدەڵێن. –بوون:بێ هێز بوون
کرپەکرپ
دەنگی خوواردنی توورو ترێزو و ئیتر٬ کورپەکورپ٬ خورپەخورپ٬ دەنگی شکانی چتێکییە یا لێک ترازانی دوو یا چەند چتانە
کسپەکسپ
کورپەکورپ
کڵپەکڵپ
لرفە لرفه٬ لرپە لرپ٬ کلپەی یەک لە دووای یەکتری
کەپەکەپ
کَپکَپ، کَبکَب (حرف زدن کسی که دندان نداشتن باشد)
کەپەکەپ
فڵتەفڵت [دەم بەیەکا هاتن (قسە کردنی یەکێک کە دانی لە دەما نەماوە)]
کەپەکەپ
ضَغضَغَه، دَردَرَه
کەپەکەپ
مرۆی بێ ددانه٬ کە باخووێ٬ فڵتەفڵت
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەسپەک
گیایەکە وەک (نێرگس) وایە دەگیرێتە سەری ئەسپەکدار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەسپەک
دەردێکە هێندێ جار دەداتە سەری گرانەتادار و دەبزڕکێنێ
ئەسپەک
نوعی بیماری در مغز که از تیفوس بوجود می آید
ئەسپەک
نەخۆشیەکی مێشکە لە سەر و توێڵ دەردەخا و نەخۆش وەک شێتی لێ دێت
ئەسپەک
[[؟]]
«نا.» زیپکە و «لیر» ێکی بەهۆی نەخۆشیی کەوتوویی «تیفۆس» لەشی ئادەمیزاد بە تایبەتی سەر، دەری دەدا. هس.: «ستـ.» ئەسپا=دەرد، ئازار. ئەسپەک لەسەر «ی کەسێ» دان_شێت بوون بە هۆی نەخۆشیی ڕەشەگرانەتێ. تێبــ.ینی: ڕەشە گرانەتا کە تووشی یەکێک بوو، کار لە هەموو دەزگاکانی لەشی دەکا، یەکێک لەوانە سەر و مێشکییەتی، لەو حاڵەدا نەخۆشەکە قسان دەڕاوێنێ و ئەگەر نەیکوشت شێتی دەکا، ئەو وەختە دەڵێن: «ئەسپەک لە سەری داوە».
ئەسپەک
نێوی دەردو ئازارێکییە،(هەورا) ئەسپەنەک، نەخۆشی گرانە تادار کە لێی گۆڕی و لەکاتی ئارەقەدا لە سەری بدا شێتی دەکا، یا بێ مێشکی دەکات و دەزریکێنی. ماکی سوورێژەیە. ناوی گیایەکیشە لە گوڵەکەی بە ئاوەوە بدرێ بە ڕەشەگرانەتادار زۆر سوودی لێدەبینێ. گیایەکیشە وەکوو نێرگسی وایە لەسەری ئەسپەکداری دەنرێ بە کوتراوی بۆ ئەوەی بە هۆی گرانەتا(تیفۆ)و ژانەسەری نەمێنێ
سڵپەک(زەن.)
سێپەک
سەپایه مشک
سێپەک
سێپایەی مەشکە
سێپەک(باک)
سێپێ، سێپای مەشکەیە.
سەپەک
دارێکی پەنجەرەدارە بۆ سفتکردنی تنراوو چنراو لە تەونیدا بە کاردەبرێت.تێڵا.سەولەی سەگی٬ کوللێرەیێکە لە کەپەکی ئاردی بۆ سەگ دروست دەکرێت
قاپەک
[ (ئاوسانیکە لە قولاپەدا)]
قاپەک
وَرَم الکَعب
پێلپەک(باک)
بەڕادە، ئاڤەند. پایە، ڕوتبە، پلە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەپەک
چەند جۆگایەکی کەوانەدارە بەناو مەرەەیەکدا ڕادەکێشرێ کە زەوییەکەی لێژبێ بۆ ئەوەی کە مەرەزەکە هەمووی ئاو بخواتەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چەپەک
شوێنێکە ڕێی هاتوچۆی کەم تێ بکەوێ
چەپەک
خانه یا روستایی که در سر راه نباشد
جوی پر پیچ و خم در شالیزار نا هموار
چەپەک
گوند و خانووی دوور لە ڕێبازی گشتی
جۆگەی بەخواری لە تەختە مەرەزەی بڵند و نەویدا
چەپەک
جێگای سووچ و کەنارو ڕێی هاتووچۆی کەم بە سەرەوەبێ. بریتییە لە چەند جۆگەیێکی کەوانەدار لەناو مەرەزەدا، کە لێژایی تێدا بێ تا ئاو هەموو شووێنێکی بگرێتەوە بە یەکسانی