نیهیلیسم (هیچ انگاری)

Nihilism

ئەم زاراوە لە وشەی لاتینی nihil بەواتای هیچ و پووچ وەرگیراوە. لایەنگرانی ئەم قوتابخانە هەر بابەتێکی داسەپاو بەسەر ئەندێشەی مرۆدا ڕەت دەکەنەوە و هەموو بیروباوەڕێک بە پووچ دەزانن و بە چاوێکی سووکەوە سەیری هەموو یاسا و ڕێسایەک دەکەن. فەلسەفەی نەهیلیزم دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی یۆنانی کۆن و پێش سوکرات کە ئەویش بریتی بووە لە ڕەتکردنەوەی بوون و ڕۆح و موڵکدارێتی و یاسا و مافەکان و هەموو شتێک. بەڵام لەم سەدانەی دواییدا لە ڕووسیای تیزاریدا ناوی ڕێبازێکی کۆمەڵایەتی بوو کە دەسەڵاتی حکوومی و ناحکوومی بە هیچ دەزانی و دواتر گۆڕا بە مەرامێکی شۆڕشگێڕانە بە مەبەستی لەناوبردنی هەموو پێکهاتەیەکی کۆمەڵایەتی.
زاراوەی نەهیلیزم، یەکەم جار لەگوێن شێوازێکی ڕەخنەگرانەی نیگەتیڤ دەربارەی گرێبەست و نەریتی کۆنی کۆمەڵایەتی لە لایەن نووسەری بەناوبانگی ڕووس، تۆرگنیف، لە کتێبی «باوکان و منداڵان» دا بە کار هاتووە. سەرکاروان و دامەزرانەری ڕێبازی نەهیلیزم لە ڕووسیا، باکۆنین (1876ــ 1814) بوو. پاش ساڵی 1878 ئەم زاراوە لە ڕووسیا دەربارەی ئانارشیست و تیرۆریستەکان بە کار برا. هەندێ جاریش مانای خۆبەختکردن و دابڕان لەم دنیایەی لێ هەڵێنجراوە.

پەرچی٬ هەرچی و پەرچی.

بی ارزش، بەدرد نخور

شتی بێ نرخی بێ مایە

بێ نرخ، بێکارە

سەرسەری٬ خوێڕی٬ پەست٬ بێ سەروین٬ زیف٬ نەزان٬ کەسەرباد٬ گێل٬ توڕەهات.ـــ ی: نزمی٬ کەم٬ پەستی٬ ناتورەیی٬ پڕووپووچ٬ ناتۆرە.

بی ارزش، بەدرد نخور

هیچ و پووچ

بەختکردن و بەخۆڕایی چتێک دان بە کەسێکی؛ دەستمایەکەت هەموو_کرد: واتا بەفیڕۆ چوواندت

بەختکردن و بە فیڕۆدانی شتێکی بە نرخ

بەهدر و بیهوده

بەفیڕۆ و خۆڕایی لەدەستدان: دەستمایەکەی پاک و پوک کرد

دەم و کاوێژ

(پەردەپوش - perdepuş)

سڕپۆ، سڕقایم، رازپۆش.

(پوئیدەن - pûîden)

ڕۆییشتن.

پاک
پوده

پاک و خاوێن، پاقژ
کاڵای ڕزیو، پۆ

مغز پوده درخت