تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
محافظەکاری
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
کۆنەپارێزیی/قایمەکاریی
بریتییە لە کۆمەڵێ ئەندێشە و ڕێبازی سیاسی کە بیروبۆچوون و نەریتە کۆنەکان بەبایەختر دەزانێت لە هەر چەشنە بیرۆکەیەکی نوێباو و ئەزموون نەکراو. کۆنەپارێزی لەسەر یاسا و ڕێباز و نەریت جەخت دەکا و پێی وایە کە هیچ کاتێک بە شێوەیەکی ڕەها، شەڕ و ئاژاوە لەسەر زەوی ڕیشەکێش ناکرێت چونکە زاتی مرۆڤ زاتێکی ناکامڵە. کۆنەپارێزی لە نەریتی سیاسی بریتانیادا خاوەنی پێگەیەکی بەهێزە. بەکارهێنانی زاراوەی کۆنەپارێز لەم وەڵاتەدا لە ساڵی 1835 تا 1840 دەستی پێکرد و لەو کاتەوە جێگەی واتای مێژوویی«توری» گرتۆتەوە. لە سیستەمی سیاسی بریتانیادا حیزبی کۆنەپارێز، هەمیشە حیزبێکی سەرەکی لە ئەژمار هاتووە و کەسانێکی وەک ئیدمۆند بۆرگ، کالریچ، پیل و دیزراییل، هەوڵیان داوە ئەم حیزبە گەشە پێ بدەن. ئەگەرچی کۆنەپارێزیی هیچکات نەبۆتە خاوەنی سیستەمێکی گونجاوی فەلسەفی بەڵام بە گشتی لەم بنەمایانەی خوارەوە پەیڕەوی دەکات:
کۆنەپارێزی لە بەرانبەر ڕادیکالیزم و شۆڕشگێڕیدا ڕادەوەستێ. لە ڕوانگەی کۆنەپارێزێکەوە ڕادیکاڵ و شۆڕشگێڕ، دەخوازن بە ئامانج و مەبەستی تیۆری و قوتابخانەیی، زۆربەی دەزگە بایەخدارە کۆمەڵایەتییەکان لەناو ببەن. ئیدمۆند بۆرگ، هێرش دەکاتە سەر توندڕەوی (ڕادیکالیزم) و بە ڕێبازی دەمارگیرانە و دژ بە کولتووری گرانبەهای ڕابردووی دادەنێ و دەڵێ: پێویستە سوود لە ئەزموونی پێشوونانی خۆمان وەربگرین و ئەگەر چاکسازیش پێویست بێت، دەبێ لەگەڵ شکڵ و شێوازی ڕابردوودا بیگونجێنین. خاڵێکی مەترسیدار لە ڕێبازی کۆنەپارێزیدا بڕواهێنانە بە کەماڵی موتڵەق. چونکە هیچ شتێک بە قەدەر بەرجەستەکردنەوەی یۆتۆپیا بۆ پێشڤەبردنی ڕاستەقینە زیانبار نییە. سیاسەت بە کردەوە، بێ توانایە و هیچ شتێک مەترسیدارتر لەوە نییە کە بۆ گەیشتن بە خەون و یۆتۆپیاکان زەبر و زەنگ بەکار ببرێت.
کۆنەپارێزی بۆ کۆنارایی، ڕێزێکی زۆر قایل دەبێت و هەر دەزگە یا نەریتێکی کۆمەڵایەتی کۆنتر و لە مێژینەتر بێت، لای ئەم ڕێبازە بەنرخترە. کۆنەپارێزەکان، هەمیشە لەدووی ئەزموونی وەچەکانی پێشوون و هەوڵ دەدەن بە جەوهەری ڕۆحی ئەو ئەزموونانە، کلک وگوێی واقیعە کۆمەڵایەتییەکان بقرتێنن. لە بنەماکانی دیکەی ئەم قوتابخانە دەکرێ ئاماژە بدەین بە پاراستنی نەریتی لیبرالیزمی ئەورووپایی، ڕێزگرتن لە خاوەنداریەتی تایبەتی و کەمکردنەوەی دەستێوەردانی دەوڵەت لە کاروباری ئابووری.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کۆپارە
کۆسپایی و بەرزییەکی کەم لە زەوی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کۆپارە
گوڵمە گۆشتێکی گەورەی بەرزە بەسەر پشتملی حوشتر و وڵاخەوە
کۆپارە
کۆپار، گۆپار، گۆپارە [بەرزایی سەر پشتی وشتر]
کۆپارە
سَنام، کِدنَه، هَودَه
کۆپارە
برآمدگی پشت گردن گاو
کوهساران
کوهان شتر
کۆپارە
زۆپایی ملی گا
ناو چیا
دووگی وشتر
کۆپارە
کۆما گۆشتێکی گەورە و بەرزە بەسەر پشت ملی ووشتر و ووڵاخەوە٬ دووکی پشتی ووشتر. کۆسپایی و زەویێکی بەرزە
کیپاری
کیپا: کیپاری و چای بە قلاوە زەزای/ خێرا خودێ دای خۆتی بچەرینی «ناڵبەند»
کێوپارە
کۆسار٬کێووستان.
کەلەپارچەکردن
مەبەس لە شەق و پەق کردنی گیاندارە
گۆشتپارە
گوشت پاره. (لختی گوشت)
گۆشتپارە
افگانه، آفگانه، آبگانه، گوشت پاره. (بچەی نارسیدەکەسقط شود.)
گۆشتپارە
کوتە گۆشت. [(لەتێک گۆشت.)]
گۆشتپارە
چڵمەلەتە، کوتەگۆشت. [بێچووی خۆنەگرتوو کە لەبار دەچێت.]
گۆشتپارە
هَبرَة.