تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 525
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
سووەیل
ئەستێرەی سیوەیل .
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
سوەیل
پَرَک، بَرَک، اگست،
سهیل
(
ستاره
است
بر
لنگر
شکل
سفینه
در
اواخر
پاییز
در
سمت
مشرق
عربستان طلوع
می
کند
)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
سوەیل
[سیوەیل (ئەستێرەیەکە
لەسەر
لەنگەری
شێوەی کەشتیدایە،
لە
کۆتایی
پاییزدا
لە
لای
ڕۆژهەڵاتی عەرەبستان هەڵدێت)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
سوەیل
سُهیل، شِعراء شرقی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سوەیل
ستاره
سهیل
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سوەیل
ئەستێرەیەکە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
سوەیل(ئەردە)
ئەستێرەی سیوەیل.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
سەندوقی نێونەتەوەیی دراو
صندوق
بین
المللی
پول
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
سەندوقی نێونەتەوەیی دراو
International
Monetary Fund (IMF)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
سەندوقی نێونەتەوەیی دراو
سەندوقی نێودەوڵەتی
دراو
، بەشێک
لە
سیستەمی برێتۆن ڤودز
بوو
کە
لە
ساڵی 1944
لە
ئەمریکا
دامەزرا و دواتر
بوو
بە
ڕێکخراوەیەکی
سەر
بە
نەتەوەیەکگرتووەکان و
بە
شێوەیەکی
ڕەسمی
لە
ساڵی 1945
دەست
بەکار
بوو
.
ئەم
سەندوقە
لەگەڵ
بانکی جیهانی گرنگترین دامودەزگەی
پێوەندی
ئابووری
قۆناغی
دوا
شەڕی جیهانی
لە
ئەژماردێن. ئامانجەکانی
ئەم
سەندوقە بریتین
لە
: پەرەپێدانی
هاوکاری
پێویست
لەناو
وەڵاتان، دروستکردنی سیستەمێکی دراویی، پەرەپێدانی
بازرگانی
نێودەوڵەتی، سپاردنی
سەرمایە
بە
سەندوق، بەرزکردنەوەی ئاستی
بەرهەمهێنان
و...
هەر
ئەندامێک
دەبێ
ساڵانە
ئابوونەی ئەندامێتی بدات
کە
بەشێکی
زێڕ
یا
دۆلارە و پاشماوەکەی دراوی ناوخۆیی
ئەو
وەڵاتەیە.
هەر
وەڵاتێکی
ئەندام
پاش
پەسندبوونی
لە
لایەن
دەستەی کارگێڕی سەندوق، دەتوانێ
بۆ
چارەسەرکردنی
گرفتە
داراییەکانی
خۆی
قەرزی کورتخایەن
لە
سەندوقەکە وەربگرێ
بە
مەرجێک
کە
بڕی
قەرزەکە
لە
25% مافی ئەندامێتی زیاتر نەبێت. دەستەی کارگێڕی
کە
لە
دوازدە
ئەندام
پێکهاتووە کاروباری
گشتی
سەندوق
بەڕێوە
دەبەن.
پێنج
کەس
لە
ئەندامانی دەستەی کارگێڕی
لە
لایەن
ئەو
پێنج
وەڵاتەوە
دەبێ
کە
زۆرترین
پشکیان
لە
سەندوقدا
هەیە
و
حەوت
کەسەکەی
دیکە
لە
لایەن
ئەنجومەنی گشتییەوە هەڵدەبژێردرێن. بەرێوەبەرایەتی و کۆنترۆڵی سەندوق
لە
لایەن
وەڵاتانێکی
وەک
ئەمریکا
و وەڵاتانی پێشکەوتووی ئەورووپاوەیە
کە
زیاترین
دارایی
و ئابوونەی ئەندامەتیان
هەیە
. ئەنجومەنی
گشتی
کۆبوونەوەی ساڵانەی
هەیە
و دەسەڵاتی
خۆی
بە
دەستەی کارگێڕی دەسپێرێ.
ناوەندی
سەندوق
لە
شاری
واشنتۆن پێتەختی ئەمریکایە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
شوناسی نەتەوەیی
شوناسی
نەتەوەیی
ئەو
کاتە
لە
دایک
بوو
کە
چەمکی
نەتەوە
بە
مانا
ئەمڕۆییەکەی
هاتە
ئاراوە.
شوناسی
نەتەوەیی، دیاردەیەکی مۆدێرنە
کە
لەسەر
گریمانەی
هەبوونی
بزاوتێکی ناسیۆنالیستی و
هۆشیاری
نەتەوەیی دامەزراوە. دوای سەرهەڵدانی
ناسیۆنالیزم
، شوناسەکان
بە
قەبارەی نەتەوەیی
پێناسە
دەکرێن.
کەواتە
بۆ
بەدیهاتنی
شوناسی
نەتەوەیی،
دەبێ
ئەندامانی نەتەوەیەک
خۆیان
بە
دامەزرانەرانی
نەتەوە
و دواتر شوناسێکی
هاوبەش
بزانن.
(ئیرنێست ڕینان گوتەنی)،
شوناسی
نەتەوەیی،
لەسەر
بنەمای
نیشتمانی
هاوبەش
،
زمان
و کولتووری
هاوبەش
،
ئایینی
هاوبەش
، مێژووی
هاوبەش
، ویستی
هاوبەش
و پرەنسیپی
سیاسی
و
یاسایی
هاوبەش
پێناسە
دەکرێت.
بەڵام
هەروا
کە
شوناسە نەتەوەییەکانی وەڵاتانی فرەکەلتوور
یان
نەتەوە
بێدەوڵەتەکان
نیشانی
داوە،
هیچکام
لەم
تایبەتمەندییانە
ماکی
دانەبڕاوی
شوناسی
نەتەوەیی
نین
.
کەواتە
شوناسی
نەتەوەیی دیاردەیەکی فرەڕەهەندە.
جیاواز
لەمەش،
دەکرێ
شوناسی
نەتەوەیی
لە
ڕوانگەی مەدەنی
یا
ئەتنیکیش
پێناسە
بکرێت. کاتێک پێوانەکانی
ئەندامەتی
ـــ
لە
شوناسێکدا ـــ مەدەنی بێت،
نەتەوایەتی
لەگەڵ
شارۆمەندیدا
هاوواتا
دەبن و
لە
ڕاستیدا
شوناس
دەبێتە پرەنسیپێکی
سیاسی
و
یاسایی
.
شوناسی
نەتەوەیی
بە
پێناسەیەکی مەدەنی،
بۆی
هەیە
ئەندامی
نوێ
ـــ
کە
سەر
بە
کەلتوور
یا
ئەتنیکێکی
دیکە
بێت ـــ وەربگرێت و
لە
خۆیدا
جێی
بکاتەوە.
کەواتە
کەسێکی
ئەمریکایی
دەتوانێ ببێتە فەرەنسی
یا
ئینگلیزی
چونکە
سنوورەکانی
شوناسی
نەتەوەیی
تا
ڕادەیەک کراوەیە و هەرکەسێک
بۆی
هەیە
ڕەگەزنامەی
خۆی
هەڵبژێرێت.
بەڵام
بە
پێچەوانەوە کاتێک پێوانەکان
تەنیا
ئەندامەتی
بێت،
نەتەوایەتی
تەنیا
بریتی
دەبێ
لە
مافی شوێنی لەدایکبوون
کە
ئەویش شتێکی نەگۆڕە.
لەم
دۆخەدا
ئیدی
ئاخاوتن
بە
زمانی زگماکی
یا
وەدەستهێنانی مافی شارۆمەندی نابێتە
ئاریشە
،
بەڵکوو
هەموو
ئەو
کەسانەی
کە
نەتەوە
پێک
دەهێنن
بنەما
سەرەکییەکانی
شوناسی
خۆیان
لەم
ئەندامەتییەوە
دەستەبەر
دەکەن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
شوناسی نەتەوەیی
هویت
ملی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
شوناسی نەتەوەیی
National
Identity
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
قازانج بەنیوەیی
قازانج
بەنیوەیی
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
قازانج بەنیوەیی
کڕین
و فرۆختی
دوو
یا
چەند
کەسانە بەسەر مایەی هەموویان
بۆ
ئەوەی
کە
قازانج
بکەن بەدوو
یا
بە
چەند
بەشەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
قاوەیی
شتێکە
کە
ڕەنگی
لە
ڕەنگی قاوەی
برژاو
بچێ
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
قاوەیی
قهوه
(
رنگ
قهوه
ای
)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
قاوەیی
هەڵوایی
[ڕەنگێکە (ڕەنگی
وەک
قاوە)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
قاوەیی
دُبسَه، اَدبَس، اَدکَن، اَحوی، اَحمَر
قائم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
قاوەیی
رنگ
قهوه
ای
7
8
9
10
11
12
13