ئاگاداری بە شتێک

ئاگاداریکردنی شتێک

«مستـ. متـ.» چاوەدێری کردن، باڵ بەسەرکێشان و پاراستنی کەسێ یا کەسانی و شتێ: ئاگات لە منداڵەکان بێ مەیەڵە «مەهێڵە» بێ حەیایی بکەن. ئاگات لە باخچەکە بێ مریشک نەچنە ناوی. ئاگایەکتان لە دوکانەکەم بێ تادەچم نوێژ دەکەم. ئاگایەکت لێمان بێ.

«مستـ. لا.» تمـ: ئاگادار بوون.: ئاگات لێیە «لێ هەیە» چۆن ئاوڕێشی یەک بوون. خوا لەوسەر ئاگای لێیە من دەستم لەم ئیشەدا نیە.

بێداربوونەوە لە خەو

بیدار شدن

لە خەو هەستان، لە بێهۆشی وشیار بوونەوە

«مستـ. لا.» وەخەبەر هاتن لە خەو یا مەستی، وەهۆش هاتنەوە لە بێ هۆشی، کە بەسەر یەکێکا هاتبێ جا لەبەر هەرچێکی بێت: خەوی زۆر سووکە لە خشپەی پێ ئاگای دەبێتەوە. پیاوی سەرخۆش بۆ ئاو خواردنەوە ئاگای دەبێتەوە. ئەو نیوەڕۆیە دلێر هێشتا ئاگای نەبۆتەوە. کە عەمەلیاتیان کرد شەو و ڕوژێکی پێچوو یاڵڵا ئاگای بۆوە. * ئاگاهی «هو.» بە ئاگا هاتن، وەئاگا هاتن.

«مستـ. لا.» بە باس و خواس، کارێک یا مەسەلەیێک زانین، خەبەردار بوون. * ئاگا لێ هەبوون.

حریق

سووتمان، شەوات، ئاور بەر بوونەوە

بریتییە لە ڕق هەستان و ئاڵۆزبوون

بەربوونی ئاگر لە شتێک

«مستـ. لا.» ١- تمـ: ئاگر گرتن / ٢، ئاگرتێ کەوتن. ٢- «کنـ.» بەغیلی بردنی کەسێک بە کەسێکی تر: هەر باسی پیاوەتی حەسەنمان کرد، ئەو ئاگری تێ چوو. یەکێک بەکۆک و پۆشتەیی ببینێ ئاگری تێدەچێ. نەمانزانی بۆچی وا ئاگری تێ چووبوو.

«مستـ. لا.»، «کنـ.» ١- تمـ: ئاگرتێبــ.ەربوون /٢. ٢- تمـ: ئاگر گرتن / ٢.

پەیدابوونی ئاگر لە شوێنێک

«مسـتـ. لا.»، «سیمـ.» پەیدابوونی سووتمان لە شوێنێک، ئاگر دەجێگایەک بەربوون: لە لای خەرمانەکان ئاگرێ بەربۆتەوە هەرچی دەکەن بۆیان ناکوژێتەوە.

پەیدابوونی ئاگر لە شووێنێکیدا

مشتعل شدن

ئاگر گرتن، گڕ گرتن