تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 27731
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
جوولگی
جۆڵایی
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جوولیان(ئەردە)
جووڵان
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
جوولە
جنبش
یهودی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
جوولە
بزوتن،
تەکان
خواردن
،
جووڵە
جو
، موسایی
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
جوولەمەرەسێ
جۆرە یارییەکە
کە
بەمیچ
دەکرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جوولەکانی
جووانی
، زمانی جوولەکان
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
جوولەکە
کەسێکە
کە
لەسەر
ئاینی
مووسا
پێغەمبەر
بێ
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
جوولەکە
جَهود، یَهود، یَهودی.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
جوولەکە
جوو
،
مووسایی
. [یەهوودی]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
جوولەکە
اِسرائیلی، بَنی اِسرائیل، موسَوی، یَهود.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جوولەکە
جوو
، جهوو، کەسێکە
لەسەر
ئایینی
مووسابێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
جوولەکە قڕان
یهودستیزی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
جوولەکە قڕان
Anti-semitism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
جوولەکە قڕان
دوژمنایەتی
یا
نەفرەت
لە
جوولەکان بەمەبەستی
ئازاردان
یا
لەناوبردنیان.
لە
ئەورووپای سەدەی بیستەمدا
دوژمنایەتی
لەگەڵ
جوولەکان ــ
کە
پێشتر
لە
سۆنگەیەکی ئایینییەوە بووــ
جێی
خۆی
دا
بە
دوژمنایەتی
ڕەگەزی (
ڕەگەزپەرستی
) و ئەڵمانیای نازیی (بڕوانە
نازیسم
)
بووە
ناوەندی
بڵاوکردنەوەی
ئەم
نەفرەتە.
دوژمنایەتی
لەگەڵ
جوولەکە
،
لە
میانەی سەدەی
نۆزدە
هاوکات
لەگەڵ
سەرهەڵدانی ڕێبازەکانی
باڵادەستی
ڕەگەزی ئاریایی (نوردیک) پەرەی
سەند
و لایەنگرانی
ئەم
بیرۆکە هەوڵیان
دا
بۆ
ڕێبازەکەیان
بنیاتی
زانستی
بدۆزنەوە.
لە
ئەڵمانیای
نازی
هەوڵیان
دا
کە
ڕەگەزی «ئاریایی»
لە
«
نا
ئاریایی» جیابکەنەوە و
لە
«تێوەدانی»
ئەم
ڕەگەزە
بەرگری
بکەن و
لەم
بابەتەوە یاساگەلێکیان
دانا
. بەپێی
ئەم
قانوونانە
جوولەکە
،
بێگانە
و
خاوەن
ڕەگەزێکی
سووک
بوون
کە
خوێنی
ژەهراوییان خۆبەخۆ تاوانباریان دەکات.
لەم
ڕووەوە
بوو
کە
زەهاسە
و
خۆشەویستی
لەنێوان
جوولەکە
و ئاریایی
پاوان
کرا
.
دوای
ئەم
قانوونانە، زانایانی ناوداری
جوولەکە
وەک
ئەنیشتەین و فرۆید، خرانە تاراوگەوە و بەرهەمە مۆسیقاییەکانی مەندلسۆن و
باخ
یاساغ
کرا
. جوولەکان
لە
مافی مەدەنی و پیشەیی و
بازرگانی
بێبەش
کران
و
دەستەدەستە
نێردرانە ئۆردووگاکانی
کاری
زۆرەملی.
لە
سەدەی
نۆزدە
و نیوەی یەکەمی سەدەی
بیست
، ئەورووپای
ڕۆژهەڵات
بووە
ناوەندی
پڕوپاگەندە
دژی
جوولەکە
و
لێرەوە
بوو
کە
جووڵانەوەی
زایۆنیزم
*
دەستی
پێکرد.
لە
دەستووری
بنچینەیی
ئەم
وەڵاتانەدا (
لە
1945 بەملاوە)
ئەگەرچی
بە
ڕێزەوە
باس
لە
مافی
کەمینە
ئایینی
و ڕەگەزییەکان کرابوو
بەڵام
جارجارێک
ئەم
دوژمنایەتییە ئەبیندرا و زۆربەی
ئەو
جوولەکانەی
لەم
وەڵاتانەدا مەنسەبی دەوڵەتییان
هەبوو
، دەستیان
لە
کار
پێ
کێشانەوە
.
دوای شۆڕشی 1917 سۆڤیەت،
دەوڵەتی
نوێ
بە
جوولەکانی
وەڵاتەکەی
کە
ئەودەم 2
ملوێن
و200
هەزار
کەس
بوون
، مژدەی خودموختاری لەژێر
چاودێری
دەوڵەت
دانێ
.
هەروەها
دانانی
شانۆ
و دەرکردنی
ڕۆژنامە
و
گۆڤار
و
کتێب
بە
زمانی
ئیدی
(زمانی جوولەکەکانی ئەورووپا
کە
ئاوێتەیەک
بوو
لە
زمانەکانی ئەوروپی و عیبری)
ئازاد
کرا
بەڵام
ئەم
بەڵێنانە
بەڕێوە
نەچوو.
سەرهەڵدانی
زایۆنیزم
و
دەوڵەتی
ئیسراییل،
بۆتە
هۆی
پەرەسەندنی جۆربەجۆری
جوولەکە
قڕان
لە
ڕۆژهەڵاتی
ناوین
و شوێنی
دیکە
.
ئەگەرچی
دەوڵەتی
ئیسراییل
هەوڵ
دەدات
هەر
جووڵەیەکی
دژ
بە
زایۆنیزم
بە
جوولەکە
قڕان
لە
قەڵەم
بدات،
بەڵام
دژایەتی
لەگەڵ
زایۆنیزم
و لەناوبردنی جوولەکەکان
هەمیشە
یەک
واتایان
نییە
،
چونکە
لەناو
جوولەکانیشدا گرووپ و خەڵکانێکی
نووسەر
و لێکۆڵەر
هەن
کە
دژی
زایۆنیزم
و
دەوڵەتی
ئیسراییلن.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
جووم
طاس
جنبیدن
سخن
پاسخ
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
جووم
جام
،
تاس
،
زەرک
،
قاپی
مس
بزوتن، جموجۆڵ
قسە
و
جواب
.
دەگەڵ
لام
دەگوترێ:
من
هیچ
لام
و جوومم
نییە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جووم(بار)
تیرە
،
قۆڵ
،
دەستە
،
تووش
، (
باد
)
چیمەن
یا
شینایێکە
کەمێک
یا
گەلێکی
ئاو
دەبندابێ،
کە
ڕۆژی
لێدا بترووسکێ، زەویێکی
ڕاست
و تەرازە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جوومار(هەو)
شینی
گایان گێو، (
هەورا
)
کەوەمار
، جوورە مارێکە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جووماڵ
جۆماڵ
، جویمال
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جوومجومە
جمجمەی
سەری
،
مەژالک
241
242
243
244
245
246
247