رنگین کمان

«نتـ.» کەوانەیێکی ڕەنگاوڕەنگە «سوور، نارنجی، زەرد، سەوز، عابی، خمی، بنەوش» و کاتێ تیشکی ڕۆژ لە دڵۆپەی باران دەدا و دەشکێتەوە، لە ئاسمان پەیدا دەبێ «تمـ: گمـ. فەرهەنگی مەهاباد- ۴۰» ٭ «کیـ.» پرچی ئایشە و فاتمان، پەلکە زێڕینە، کۆلکە زێڕینە، «بکـ.» کەسکە سۆر. هەسارە زێڕینە، «جنو.» زەڕینە و سیمینە، دێت و کوڕ.

کۆڵەکە زێڕینە، (قوس قزح).

حوققەی فەلەکول ئەطلەس و ئەستوونەیی زێڕین
بێ بییکە بە تارای سەر و ترکەی خەز و واڵا

پەلکەزێڕینە

«مستـ. لا.» وە هۆش هاتنەوەی کەسێکی سەرخۆش.

جادووگەر، نشتوونووس._گەر: جادووباز، کووڵەنانی

جادووگەر

(سفا.)، (سن.) ١- کەسێکی کاری ئەفسوون کردن بێ. ٢-خەڵک خەڵەتێن *جادووباز، سیحرباز،فێڵباز،ئەفسوونگەر.ئەفسوونساز.

(حمس.) ١- بەکارهێنانی سیحر و جادوو. ٢-خەڵەتان و لە خشتەبردنی خەڵک بە قسەی لووس. *ئەفسوونسازی،ئەفسوونگەری.

(سفا.) تم: ئەفسوونباز.

(حمس.) تم: ئەفسوونبازی. ((خوسرەو ڕەزاشەن بە ئەفسوونسازی)) ((بەدەس شاپوور بدەرۆم بازی)) (خانا-٣٢٩)

(نفا. سفا.) تم: ئەفسوونباز. ((خەستەیی موژگان خەدەنگێکم، نیگاهی دڵبەرە)) ((بەستەیی گیسوو کەمەندێکم، دەڵەی ئەفسوونگەرە)) (ئەدەب)

(حمس.) تم: ئەفسوونبازی.

جادووگەری، سیحربازی

(مست. لا.) غاز و هەوای ناو زگی کەسێک بە ڕێگای خوارەوەدا دەرچون. «... منداڵەکە بایەکی لێ بۆوە، ژنەکە چەپۆکێکی پێدا دا...». (فولکلۆر)

گیایەکی بەهاریی بۆنخۆشە، گەڵای وەک گەڵای شوبیت وایە وە گوڵێکی زەردی خڕ دەگرێ، وەک چا جۆش دەدەرێ و دەخورێتەوە بۆ هەڵامەت و سک ئێشە

از گلهای بهاری

گوڵە بابوونە، گیایەکە سەرە بەهاران دەردێ و گوڵێکی سپی دەکا

گوڵەفەقێ، گوڵە چاوێشە، بەیبوونە، گیایەکی بەهاری بۆنخۆشە گەڵایەکانی وەهی شوویتی دەچێ گوڵێکی خڕی زەرد دێنێ بکرێتە چا بۆ هەڵامەت و زگ ئێشە باشەو بە ئاوەکەی برینی خەرکانەی منداڵانی پێ بشۆرێ سوودی هەیە

بادرنگ بویه، بادرو، بادرونه، ترنگان، کزوان. (ترەای است معروف.)