تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 871
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
جوولەکە قڕان
یهودستیزی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
جوولەکە قڕان
Anti-semitism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
جوولەکە قڕان
دوژمنایەتی
یا
نەفرەت
لە
جوولەکان بەمەبەستی
ئازاردان
یا
لەناوبردنیان.
لە
ئەورووپای سەدەی بیستەمدا
دوژمنایەتی
لەگەڵ
جوولەکان ــ
کە
پێشتر
لە
سۆنگەیەکی ئایینییەوە بووــ
جێی
خۆی
دا
بە
دوژمنایەتی
ڕەگەزی (
ڕەگەزپەرستی
) و ئەڵمانیای نازیی (بڕوانە
نازیسم
)
بووە
ناوەندی
بڵاوکردنەوەی
ئەم
نەفرەتە.
دوژمنایەتی
لەگەڵ
جوولەکە
،
لە
میانەی سەدەی
نۆزدە
هاوکات
لەگەڵ
سەرهەڵدانی ڕێبازەکانی
باڵادەستی
ڕەگەزی ئاریایی (نوردیک) پەرەی
سەند
و لایەنگرانی
ئەم
بیرۆکە هەوڵیان
دا
بۆ
ڕێبازەکەیان
بنیاتی
زانستی
بدۆزنەوە.
لە
ئەڵمانیای
نازی
هەوڵیان
دا
کە
ڕەگەزی «ئاریایی»
لە
«
نا
ئاریایی» جیابکەنەوە و
لە
«تێوەدانی»
ئەم
ڕەگەزە
بەرگری
بکەن و
لەم
بابەتەوە یاساگەلێکیان
دانا
. بەپێی
ئەم
قانوونانە
جوولەکە
،
بێگانە
و
خاوەن
ڕەگەزێکی
سووک
بوون
کە
خوێنی
ژەهراوییان خۆبەخۆ تاوانباریان دەکات.
لەم
ڕووەوە
بوو
کە
زەهاسە
و
خۆشەویستی
لەنێوان
جوولەکە
و ئاریایی
پاوان
کرا
.
دوای
ئەم
قانوونانە، زانایانی ناوداری
جوولەکە
وەک
ئەنیشتەین و فرۆید، خرانە تاراوگەوە و بەرهەمە مۆسیقاییەکانی مەندلسۆن و
باخ
یاساغ
کرا
. جوولەکان
لە
مافی مەدەنی و پیشەیی و
بازرگانی
بێبەش
کران
و
دەستەدەستە
نێردرانە ئۆردووگاکانی
کاری
زۆرەملی.
لە
سەدەی
نۆزدە
و نیوەی یەکەمی سەدەی
بیست
، ئەورووپای
ڕۆژهەڵات
بووە
ناوەندی
پڕوپاگەندە
دژی
جوولەکە
و
لێرەوە
بوو
کە
جووڵانەوەی
زایۆنیزم
*
دەستی
پێکرد.
لە
دەستووری
بنچینەیی
ئەم
وەڵاتانەدا (
لە
1945 بەملاوە)
ئەگەرچی
بە
ڕێزەوە
باس
لە
مافی
کەمینە
ئایینی
و ڕەگەزییەکان کرابوو
بەڵام
جارجارێک
ئەم
دوژمنایەتییە ئەبیندرا و زۆربەی
ئەو
جوولەکانەی
لەم
وەڵاتانەدا مەنسەبی دەوڵەتییان
هەبوو
، دەستیان
لە
کار
پێ
کێشانەوە
.
دوای شۆڕشی 1917 سۆڤیەت،
دەوڵەتی
نوێ
بە
جوولەکانی
وەڵاتەکەی
کە
ئەودەم 2
ملوێن
و200
هەزار
کەس
بوون
، مژدەی خودموختاری لەژێر
چاودێری
دەوڵەت
دانێ
.
هەروەها
دانانی
شانۆ
و دەرکردنی
ڕۆژنامە
و
گۆڤار
و
کتێب
بە
زمانی
ئیدی
(زمانی جوولەکەکانی ئەورووپا
کە
ئاوێتەیەک
بوو
لە
زمانەکانی ئەوروپی و عیبری)
ئازاد
کرا
بەڵام
ئەم
بەڵێنانە
بەڕێوە
نەچوو.
سەرهەڵدانی
زایۆنیزم
و
دەوڵەتی
ئیسراییل،
بۆتە
هۆی
پەرەسەندنی جۆربەجۆری
جوولەکە
قڕان
لە
ڕۆژهەڵاتی
ناوین
و شوێنی
دیکە
.
ئەگەرچی
دەوڵەتی
ئیسراییل
هەوڵ
دەدات
هەر
جووڵەیەکی
دژ
بە
زایۆنیزم
بە
جوولەکە
قڕان
لە
قەڵەم
بدات،
بەڵام
دژایەتی
لەگەڵ
زایۆنیزم
و لەناوبردنی جوولەکەکان
هەمیشە
یەک
واتایان
نییە
،
چونکە
لەناو
جوولەکانیشدا گرووپ و خەڵکانێکی
نووسەر
و لێکۆڵەر
هەن
کە
دژی
زایۆنیزم
و
دەوڵەتی
ئیسراییلن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
حولەسێ
حوللەسێ
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
حولەسێ
هنگامه،
جنگ
،
پیمان
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
حولەسێ
حەمەرەمزێ
،
حەچەل
، پەیوان. [مشتومڕ، پەیمان]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
حولەسێ
نِزاع، مُباحَثَة، مَعرَکَة، عَهد، مِیثاق.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
حولەسێ
هلهله و
جنجال
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
حولەسێ
هەراهەرا
،
زەنازەنا
،
چەقە
و
گوڕە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
حولەسێ:
ووشەیەکە لەکاتێکدا بەکاردێنرێ،
کە
یەکێک قسەیەک
یا
کردەوەیەکی
ناشیرین
بکات و
لەلایەن
یەکێکەوە پێی گوترابێ
بە
نەکردنی
کەچی
ئەم
هەربچێتەوە
سەری
و بیکا لەوکاتیدا پێی
دەڵێن
چۆوە
سەر
حوللەسێی
خۆی
. حوللەمەرەسی.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
خولەخول
خولی
یەک
لە
دووای
یەکتری
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
خولەک
دەقیقە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دولەپان
دوشاخە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دولەک
جانوری
روباه
سان
،
هول
دادن
،
دفع
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
دوولەقان
دوولەپان
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
دوولەقان
(ئەردە.): چتی دووپەل ،
دوولەپان
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
دوولەپان
شتی
دووپەل
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
دوولەپان
دوشاخە
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
دوولەپان
دووپەلان
، دوفلێقان، دوولەقان.[لقی دووحاچە.]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
دوولەپان
قَونَس، مُنشَعَب، بَین الْغُصنَین، غُصنَین.
2
3
4
5
6
7
8