پاڕانەوەیەکە منداڵان لەکاتی بێ بارانیدا دەیڵێن بەکۆمەڵی و ، دەڵێن : (هەیاران و مەیاران ، یاخوا ببارێ باران) ، لەهێندێ شوێنیش دەڵێن : (هەناران و مەناران ، یاخوا دەکاتە باران ، بۆ فەقیر و هەژاران)

ئەی دۆستان
ئاخوا، داخوا: هەیاران ئێستا لە کوێ یە

داخوا٬ ئاخۆ٬ گەمەیەکە.

بالۆرەیەکە کوڕان لێدەدەن.

نام مردانه
کسی که پاهایش در راه رفتن بهم می خورند
از روستاهای ویران شدهٔ کردستان توسط بعثیان

ناوە بۆ پیاوان
کەسێ پای لە ڕێ ڕۆیشتنا پێکەوە دەنووسێ
گوندێکە لە کوردستان بەعسی وێرانی کرد

نێوی پیاوییە.

کمربند نقرەای و زرین

کەمەرەیەکی زێڕین یا زیوینە ژنان دەیبەستنە پشتیان

کەمبەرەی زێڕ و زێو

پشتێنێکی گۆپکەدارە لە زیو دروست ئەکرێ، ژنان ئەیبەستنە پشت.

حەڵقە حەڵقە زوڵفی سەر قوببەی هەیاسەی کەوتووە
مەحرەمی سیڕڕە، بەڵێ گەنجووری گەنجە ئەژدەها

وەکو کەمبەرەیە بەڵان قوبەی وردەوردەی هەیە.

زمانه، روزگار

عەیام، ڕۆژگار

این اندازه، اینقدر

ئەوەندە، ئەو ئەندازە

هەتا.

دارند

هەسیان، لایان دەس ئەکەفێ

وتەیەکە لە یاری دوو دەستەیییدا بەکاردێنرێ بەم ڕەنگە دوو دوو بەپەنهانی یەکی ناوێک لە خۆیان دەنێن ، ئینجا کە دێنە بەردەمی وەستاکان ، دەڵێن (هەیا هەیا) ئەمانیش دەڵێن لە خۆتان هەیا ، ئەوانیش ئیتر لەبەر بوورە ناوەکان دەڵێن بەم ڕەنگە دەڵێن : (کێ دەیەوێ ڕۆژ و کێ دەیەوێ مانگ) وەستاکانیش هەریەکە یەکێکیان هەڵدەگرن ئیتر بەم ڕەنگە هەتا هەردوو دەستەکە بەتەواوی هەڵدەبژێڕدرێ