تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەها
بَه!، پَه!، خَە!، پَخ!، خوش! (کلمەی تحسین است، گاهی در توبیخ هم استعمال می¬شود.)
بەها
اَرج، اَرز، اَخش، آخَش، ارزش، اَرجش، بَها.
بەها
بەخ! [(وشەی پەسەندکردنه، هەندێ جار بۆ سەرزەنشتیش به کار دەهێنرێت.)]
بەها
بایی، نەرجس. [نرخ]
بەها
طُوبی!، بَخّ!
بەها
ثَمَن، بَدَل، قِیمَة، سِعر.
بەها
نرخ
گرانقیمت
بەها
[[په: ڤه‌هاك]]
«نا» ١- نرخ، قیمەت:: بە های دانەیەکی نیو دیناره. بەهای ئەم کتێبــ.ه دوو دیناره. 2- «بک،» 1- نرخ - قیمەت «عا-» الثمن. ب- گران.. زۆر قیمەت: گەلەک بەهایە (زۆر گرانە). تێبــ.-آ) ئەم وشەیە بەم مانایە و شێوەی دەکار کردنە (مانای ژمارە١) تازە لە مەڵبەندی لەهجەی ناوەندی زمانی کوردیدا بووژێنراوەتەوە. ب) ئەم وشەیە لە مەڵبەندی لەهجەی ناوەندیدا شکڵ و مانای زۆر گۆرانی بەسەردا هاتووە، لە (ڤەهاکر)ی پەهلەویڕا بۆتە با (تم: ٥-با) و ماناشی لە نرخ و قیمەت ڕا بۆتە معادل. ئەگەر بیانویستبا بڵێن: قیمەت ئەم کتێبــ.ە چەندە، نەدەگوترا بەهای ئەم کتێبــ.ە چەندە؟ بەڵکوو دەیانگوت: ئەم کتێبــ.ە بایی چەندە؟ ج) لە لەهجەی باکووری زمانی کوردیدا لە باری شکڵەوە قۆناغێکی (تطور)ی بڕیوە و لە (ڤەهاک)ی پەهلەوی ڕا بۆتە (بەهالە لایەنی ماناشەوە مانا پەهلەوییەلەی پاراستووە و مانایەکی تریشی (گران) بۆ پەیدابووە. د) زمانی فارسیش ئەم وشەیەی لە (ڤەهاک)ی پەهلەوی خواستووە، زۆریش ڕێی تێدەچێ پاش ئەوەی (ڤەهاک) لە زمانی کوردیدا تطوری کردووە و بۆتە (بەها) ڕاستەوخۆ لە زمانی کوردی خواستبێتەوە و ئێستا مانا و سکڵی بە شێوەی کۆنی لە فارسیدا ماوە و ئەمە کارێکی ئاساییە، زمانێک کە وسەیەک لە زمانێکی تر دەخوازێتەوە لە ڕێگای تطوری تەبیعی لای دەدا و لوباری شکڵ و ماناوە کەمتر گۆڕانی بەسەردا دێت. بەڵام لە ئەسڵی زمانەکەدا کە وشەکەی لێ خوازراوەتوە (تطور طبیعی) بە ڕچەی خۆیدا دەڕوا بۆیە وشەکە لە هەموو بابەتێکەوە گەلێ گۆڕانی تێدا بەدی دێت.
سەرچاوە: نالی
بەها
بایی، نرخ.

نەقدی دڵ و جان بۆ قەدەمت نیمە بەهایە
غەیری ئەمە، قوربان، بەخودا نیمە بەهایێ
سەرچاوە: نالی
بەها
بەها
نرخ، مز، بایی، بها، خاراج، وەج، (کەهەورا) وەجەڵ. پەحی، پەهها، لەکاتی سەرسووڕمان یا باوەڕنەکردنێ یا پەسندنەکردنێدا بەکار دەبرێت
تاک و تەنها
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تن¬بها
[ا ]
(تەن¬بەها - tenbeha)
پارەی کەفالەت، ئەو پارەیەی که یەکێک بۆ ئازادبوونی یەکێک له زندان، له قاسەی مەحکەمه دای بنێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تنها
[ص ]
(تەنها - tenha)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تەنها
تاقە یەکێکە لە شتێک کە هاووێنەی خۆی لەگەڵ نەبێ
تەنها
بەتاقی تەنێ، بێ هیچ هەواڵ وخزم، تاک
سەرچاوە: نالی
تەنها
لەشەکان، جەمعی (تەن) ـه واتە لەش.

تەنهایی سەمەن بەرگی بەنەوشە که له بەرکەن،
وەک نووری دڵی موئمین و ظوڵماتی گوناهن
تەنها
سف، ڤاری، (باک) بخووە. تەنیا، بەتەنێ، تەنێ، تنێ، تەک، تاک، تەنا. هەر._دوو کەسن: هەر دوو کەسن._یی: تەناهی، تنەتی، تنەیی، تەنایی، بتەنێ. به_: بەتەنێ، بتەنێ، جوداگانە، تەنانەت، تەنیانەت