تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
شانەی جۆڵا
دەفەی جۆڵا
شانەی جۆڵایی
هَف، کوف، مَتیت، دفته، بَفتَری، کَفتری، دَفتین، آهنجه، پهناکش، (شانه ی جولاهگان)
شانەی جۆڵایی
دەفە، شەقە[ئامرازێکی جۆڵاییە]
شانەی جۆڵایی
مُشط، مِکد، دَفَّه
شانەی جۆڵایی
دەفەی جۆڵایی، شەمته.
شانەی خوری
جوورە شانەیەکی تایبەتییە خوری پێ له شانه دەدرێ.
شانەی هەنگووینی
شانێ هنگفێ.
شڵانەی بێشەخۆشە
قەیسی هەڵووێنی.
شڵانەی پێشەخۆشە
زردآلوی هسته شیرین
شڵانەی پێشەخۆشە
قەیسی پێشەخوەشە [قەیسیەک کە ناوکەکەی تاڵ نیە]
شڵانەی پێشەخۆشە
مِشلَوز
شەنەی (هەورا.)
تەکاندنی دارەگووێز و ئیتر.
عەرەبانەی سەربەفری
تاخووک، (باک.) پاخێڵ.
فیقەنەی زوڕنا
پیک٬ فیقفیقەیە کە لە قامیش دروستدەکرێ لەسەری زوڕنای دەخەن فووی تێدەکرێ
قوتابخانەی سیاسی
Political school
قوتابخانەی سیاسی
قوتابخانەی سیاسی بەو تیۆرییانە دەگوترێ کە دەربارەی دەوڵەت، حکوومەت و شێوەی بەڕێوەبردنی کۆمەڵگە لێکۆڵینەوە دەکات. قوتابخانە سیاسیەکان بەو مانایەی کە ئیمڕۆکە مەبەستمانە مێژوویەکی دوور و درێژیان نییە بەڵکوو بەرهەمی گۆڕانکارییە فیکرییەکەی سەردەمی ڕێنسانسی ئەورووپایە بە تایبەت سەروبەندی شۆڕشی مەزنی فرەنسی کە بزاوتە سیاسیەکان بە ئایدیۆلۆژیایەکی تایبەتەوە هاتنە مەیدانەوە. لە باری مێژووییەوە، ڕەوتی پەیابوونی قوتابخانە سیاسیەکان وابووە کە سەرەتا ئەندێشەی ئازادیخوازانە (لیبرالیزم) و تاک باوەڕانە (تاک پەروەری) سەری هەڵداوە. دواتر، پاش ڕووخانی ڕژێمە دیکتاتۆرییەکان و هاتنە ئارای مەسەلەی نوێی کۆمەڵایەتی و ئابووری، ڕێبازی کۆمەڵخوازی و سۆشیالیستی بەدیهاتوون.
ئەم قوتابخانانە هەندێ جار وەک لیبرالیزم (بڕوانە ئازادیخوازی) یا فاشیزم ژێرخانێکی فەلسەفییان نییە بەڵام هەندێکی دیکە لەم قوتابخانانە وێڕای خستنەرووی تیۆری دەربارەی حکوومەت، بەدەستەوە گرتنی دەسەڵات بە ئامرازێک دەزانن بۆ گەیشتن بە ئامانجی سیاسی و کۆمەڵایەتی کە ئەمانە لە ڕاستیدا بە ئایدیۆلۆژیا لە قەڵەم دەدرێن. بۆ وێنە کۆمۆنیزم و سۆشیالیزم کە ڕیشەی هەردووکیان دەگەڕێتەوە بۆ مارکسیزم.
قوتابخانەی فرانکفۆرت: بڕوانە مارکسیزمی نوێ.
قەننەی ئاوێ