خلانیدن
بستن
درآوردن
زبر کردن آسیا سنگ

کۆڵینەوە و تێوە کردنی نووک تیژ بە شتێکدا: خەریکی ددان ئاژنینە
داخستن: دەرگاکە باژنە
داکەندن: کراسەکەم ئاژنی، دام کەند
زبرکردن، زرب کردن، کونجر کونجر کردنی بەرداش

نەشتەر و درەوشە و سووژن یا هەر ئامرازێکی نووک تیژ چەند جار دە شتێک ڕاکردن و دەرهێنانەوەی: ئارام نەبێ دێم بەم سووژنە هەموو گیانت داژنم «دەئاژنم».

کۆڵینەوە، تێوەدان، لەناو وەردان، تێنان و دەرهێنان. چیلکە لەناو ددان نان، سووژن لە چتێکی ڕاکردن. دەرکە داخستن

ئەنرین

ئەسپەئاسنینە

دووچەرخە، ئەسپە دارینە

(ئەنجن ئەنجن)

جنین و وردکردنی شت

انجیدن با تیغ

ورد کردن بە تێخ

(مست. مت.)، (مک.) ١- وردورد کردنی گۆشت و پیواز و ئەم جۆرە شتانە. فاتە خێراکە پیوازەکە بنجنە (بئەنجنە) ٢- برینی زۆر لە کەسێک کردن ( بە خەنجەر، چەقۆ... و...) بە خەنجەران ئەنجنیبویان *جنین، هەنجنین. تێبــ.- ئەم وشەیە هەروەک لە سەرەوە پیشان دراوە لە دوو پارچەی (ئەن=هەن) و (جنین) پێکهاتووە کە هەردووکیان دەگەڕێنەوە سەر ئاوێستایی و یەکەمیان لە باسی وشەی (ئەنجامە)دا شی کراوەتەوە، دەمینێتەوە دووەمیان (جنین)ە کە لە زمانی کوردی ئێستادا شکڵی مەسدەری بەخۆیەوە گرتووە، لە فیعلێکی کۆنی ئاوێستایی (جەن) وەرگیراوە: ((جەن بە مانای لێدان، کوشتن و لەناو بردن، لە ئاوێستادا زۆر هاتووە، وشەکانی کە لێی کەوتوونەوە زۆرن)) تم: (پد: یگد، ج٢-١٦٦) بەم جۆرە مانای تەرکیبی وشەکە دەبێتە (پێکەوە لێدان) کە ئێستاش هەر ئەو مانایەی هەیە (زۆرجار چەقۆ لە شتێک دەدرێ و لێدانی ناپسێتەوە- پێکەوە-یە).

هەنجنین، جنین، هنجاندن، جناندن، ووردکردنی چت

هاوار، دادو ڕۆڕۆ

(ئەفانین - efanîn)

لق وپۆپی درەختان.

(ئەمیرول موئمینین - emîrul mu’minîn)

میری ئیمانداران، لەقەبی حەرزەتی عەلی کوڕی ئەبی تاڵیبە.

(ئەنین - enîn)

ناڵە، ناڵین، نکاندن.

(ئاهەنین - ahenîn)

ئاسنین، توندو تۆڵ و قایم وەک ئاسن.

عادت دادن دام مادر مرده به حیوان دیگر

کاری بانۆک، وەبەر خستنی بێچوو بەر دایکی نەبان و بێگانە