تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نیخ
نیخاندن
(کە.ڕۆژ.): سستی و نکاندن لە کاردا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نیخن
کەسێکە بەکارێکەوە هەر نیخەی بێ
نیخچک
میخچه
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نیخە
دامان و نقاندن بەدەست کارێکەوە
نیخەنیخ
چرتەچرت٬ کێشەکێش
نیخەنیخ
شەمەنیخه
چنگدانەچنگی یەکتری.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
شەمەنیخە
چنگدانە چنگی یەکتری
شەمەنیخە
پێسیری یەکتر گرتن و دە گژیەک ڕاچوون
کێشانی شتی قورس بە نیخەنیخ
چوارنیخە
چهارمیخه
گنیخە
کۆتەرەی ئەستۆ، ئەستوورای ئەستۆ
یەکسانیخوازی
بڕواهێنان بە بایەخی بەرزی یەکسانی و لایەنگری لە پیادەکردنی ئەم بڕوایە. لە سەردەمی ئێستادا ئەم بیرۆکە بۆتە پاڵنەر و هاندەری زۆربەی جووڵانەوە سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئاینییەکان. سێ دروشمی بەناوبانگی شۆڕشی فەرەنسە کە بریتی بوو ن لە ئازادی و یەکسانی و برایەتی لە «پیلانی یەکسانەکان» (بڕوانە بابۆفیزم)، دەنگدانەوەی خێرای داوە کە پاش سەرکوتکردنی ئەو جووڵانەوە ڕێبازەکانی بۆ ڕێکخراوە نهێنییەکانی سەدەی نۆزدە بەجێما کە ئەوانیش خوازیاری یەکسانی مووچە بوون. بابۆفیزم بەم ڕێبازەوە زەمینەی بۆ ئەندێشە سۆشیالیستی و کۆمۆنیستییەکان خۆش کرد.
لە سەدەی بیستەم دابەش کردنی یەکسانخوازانەی بەرهەمهێنان و دارایی لە کۆمەڵگەدا ڕەهەندێکی تازەی بەخۆوە بینی و چەند مەسەلەیەکی تازەشی چێکردووە چونکە ئەزموونی مێژوویی نیشانی داوە کە سڕینەوەی جۆرێک لە نایەکسانی دەتوانێ نایەکسانی دیکە بەرهەم بهێنێت. وەک چۆن لە زۆربەی سیستەمە توتالیتەرەکان بە بیانووی یەکسانی ئابووری، سەرجەم مافی سیاسی و مافی بەشداری تاک لە بڕیارە سیاسییەکاندا لە ناو دەچێ.
یەکێک لە دروشمە سەرەکییەکانی یەکسانخوازەکان «یەکسانی دەرفەتەکان» ــە کە سۆشیالیستەکان ئاڕاستەیان کردووە. یەکسانی دەرفەتەکان بەمانای سڕینەوەی تەواوی ئەو زێدەمافانەیە کە بۆ گرووپێکی تایبەت، هەر لە ڕۆژی لە دایکبوونەوە زەمینەی نابەرابەری بۆ گەشەسەندن خۆش دەکەن.
یەکسانیخوازی
برابری خواهی