کۆمپانیا فرە نەتەوەکان، لە ئابووری و سیاسەتی نێودەوڵەتیدا بە دیاردەیەکی نوێ دادەنرێن کە بەهۆی پەرەپێدان و بەرفرەوان کردنی دەسەڵاتی خۆیان لە دەرەوەی سنوورە نەتەوەییەکان، ڕۆڵێکی گەورە لە سیاسەتی ئابووری جیهان دەگێڕن. ئەم کۆمپانیانە پەرە دەدەن بە چالاکی بازرگانی و پیشەسازیی خۆیان لە سەرانسەری جیهان بەتایبەت لە وەڵاتانی ڕووەوپەرەسەندن و لقێکی لاوەکی کۆمپانیاکە لەم وەڵاتانە دادەمەزرێنن، بۆ نموونە کۆکاکۆلا. ئەم کۆمپانیانە ئەمێستا، بوونەتە دێوەزمەیەکی گەورەی ئابووری و سیاسی و لەم وەڵاتانەدا وەها ڕیشەیان داکوتاوە کە دیاریکردنی ڕەگەز و نەتەوایەتیان کارێکی دژوارە. کۆمپانیا فرەڕەگەزەکان، بە سەرمایەدانان لەم وەڵاتانە و سوود وەرگرتن لە سەرچاوەی سروشتی و وزەی کاری هەرزان، قازانجێکی زۆر بەدەست دەهێنن و لەم ڕێگەدا بەرژەوەندی ئابووری وەڵاتەکان دەخەنە مەترسییەوە. گەورەترین ناوەندەکانی ئەم کۆمپانیانە لە وەڵاتانی ئەمریکا، بریتانیا، ئەڵمانیا، فرەنسی و ژاپۆن جێگیر بوون.

ئەنجومەنی زانیاری کورد

قانع
کم خور

بە کەم ڕازی
کەمخۆر

کەمخۆر

کەمخۆر

بۆگەنی.

بۆگەن.

گردکردن، روی هم گذاشتن.

گردەوکردن. [کۆکردنەوە، پاشەکەوت کردن]

جَمع، اِّخار.

گرداوری کردن
برهم گذاشتن

کۆکردنەوە
لەسەریەک دانان

(دونیا خوردەن - dunya xurden)

عەیش و نوش کردن، رابواردن.

(دونیا پەرست - dunya perest)

دنیا پەرست، کەسی که زؤر دنیایی بی و عاشقه دنیاو مالی دنیابی.

چیایەکە کەوتۆتە باکووری ڕۆژهەڵاتی ڕەواندزێ بەلای حاجی ئۆمەرانەوە

کۆڵەبەست

گەنم و جۆی بەراو

بساردە، آب بستە. (زمینی کە برای کاشتن آب بستە باشند.)

ڕەپستە (زەویەک کە بۆ چاندن ئاو دراوە.)]

مموە، مسقی.

آبسته، بسارده

ڕەپستە، دەغڵێ کە لە پێشدا زەویەکەی ئاو دراوە وشوو کراوە و دوایی تووی لێ چێندراوە

«نتـ.، ستـ.»، «سنـ.، سیمـ.، هلـ.» ۱-شێوەیەکی کشتوکاڵە بۆ چاندنی گەنم وجۆ. ۲- دەغڵێکی بەم شێوەیە چاندرابێ. تێبــ.ینی: پاش نیوەی هاوین، زەوییەکی مەبەست بێ بەم شێوەیە دایچێنن، ئاوی لێدەنێن و هەر کەشی هاتەوە دایدەچێنن و ئاوی دەدەن، ئەو ساڵە هەندێ شین دەبێ و زستان لە ژێر بەفرا دەمێنێتەوە ساڵی ئاییندە زووتر لە دەغڵێ دیکە پێدەگا. ٭ڕەپستە. کوڵەپەست.

دەغڵ و زەوی بەراو، زەوییەکە بەراوبێ، ڕەپستە، ئاڤانی، کۆڵەبەست، کۆڵەبەس،(هەو) ڕەباس، بەراو، پاراو، زەوی کشتوکاڵێکە ووشکە وەرد نەبێ. دەغڵێکە پێش پەڵەی چاندرابێ. زڕمنداڵ

هێز، تین

(بەدگونیا - bedguniya)

لە زاراوەی تەلارکاریدا بەزەوی خوار دەگوترێ.

(بیگونیا - biguniya)

جۆره گیایەکه.

جۆرە پێخەفێکی ئەستووری خوریی تەنراوی سووراوەیە

گاسنێکی کەمێک کۆڵ بووبێ پارچە ئاسنێکی داوێنە سەری و تیژی دەکەنەوە بەو کردەوەیە دەڵێن بەرنیا

(هەورا) وەرەنیا، بیرازو چاک کردنەوە

تک و تنها

بێ هیچ یاریکار وبێ خزم و کەس