کەللەقەند

کەللەشەکر

کمربند

جۆرە پشتێنێکی دوو توێیە دروای تێ دەکرێ

کەمەربەن

جوورە خشڵێکی ژنانە دوو شەپکەی زێڕین یا زێوینی نەخشاوە قوببەیێکی گەورەی لە نێوەڕاستیدایە. جوورە پشتێندێکی دوو تووێییە دراوی تێدەکرێ. جێگای پشتێند.کەمەرچین

کمند

گوریس یا زنجیرێکی درێژ ئەم سەر و ئەو سەرەکەی بەسنگێکەوە دەبەسترێ، ئینجا بەڕیزە وڵاخی پێوە دەبەسترێتەوە

شتێکە وەک عەگاڵ لەکاتی دانیشتندا دەکرێتە پشت و بەرئەژنۆ بۆ ئەوەی کە بەملا و بەولادا نەکەوێ

کەمەن

پەتێکی ئەستووری درێژە بۆ گرفتارکردنی کەسێک یا گیانلەبەرێک بەکاردێ.

مەڵێ ڕێگەی کەشندە، یا کوشندە ئەژدەرە، یاخۆ
کەمەندە، یا طەنابی خێوەتی گەردوونی گەردانە

جۆرە تەنافێک بووە جاران لە جەنگدا بەکارهێنراوە بۆ خستنەمل و بەکێش کردنی جەنگاوەری بەرەی ئەولا.

کەمەندی زوڵفی دوو لانە، لە بۆ گەبر و موسوڵمانە
دەکێشێ بێ موحابانە، چ لەملا بێ، چ لەولا بێ!

چتێکە وەکو حەگال لەکاتی دانیشتنێدا دەکرێتە پشت و بەر ئەژنۆو تا بەملاولادانەکەوێ.ئەو گوریسەیه٬ کە دەخرێتە ملی ووڵاخی ڕمۆز و یاخی. گوریس یا زنجیرێکی درێژە ئەمسەرەو سەرەکەی بە سینگێکەوە دەبەسترێتەوە ووڵاخی بەڕیزە پێوە دەبەسترێتەوە. تەنافێک بووە پاڵەوانان لەکاتی شەڕێدا بەکاریان دەبرد.

چاله
آبکند
تپه
ستیغ کوه
ده، آبادی
فروهشتن باد شکم
معدن

کەنگ

قووڵکە
ئاودڕ
تەپۆڵکە
شانی کەژ
دێ، ئاوایی جگە لە شار
بەردانی با: تڕێکی کەند
کان، کەن

(هەورا.): دەستە. ئاووڕ٬ ئاڤدڕگ٬ سیو٬ خڕ٬ چق٬ کۆرتاڵ٬ کەنداڵ٬ کەندەڵان٬ (کە.):کەن

(گاڤ بەند - gav bend)

خودان گاجووت، گابەندی، کەسێک جووتێ گای هەبێ و بەدانی بەشێک لە زەوی یەکێکی دیدا کشتوکاڵ بکات.

(گیراند - girand)

مەزن، گەورە، شکۆدار.

(گەردەن بەند - garden bend)

گەردانە، گەردنلخ، ملوانکە، خەناوکە، مێخەکبەند.