تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: شیرینی نوێ
آلة ناِخَة
جهاز إستنساخ / ئامێری لەبەرگرەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أبلى بلاءً حَسَناً
أظهر بأسه. بَرهَنَ شجاعته / ئازایەتی و چابووکی نواند.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أعارَهُ أُذُناً صاغِيَة
إستَمَع. أنصَتَ. أصاغ السَمعَ / گوێی بۆ شل کرد. گوێی لێگرت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أكبر سِناً
أكبر عُمراً / (پیر. گەورە. بەتەمەن) تر.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إبن الزِنا
ئەدی نا
مگر نه؟
ئەدی نا
مەگەر وانیە؟
سەرچاوە: شیرینی نوێ
اقبَلَك دَنا. قَرُبَ
نزیکبووەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
ثامِناً
سەرچاوە: شیرینی نوێ
حَسبُنا الله
خوامان هەیە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
حَسَناً
جَیِّداً / باشە. چاکە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
حَسَناً فَعَلتَ
أحسَنتَ. مَرحَی / دەستخۆش. چاکتکرد. ئافەرین.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
حق نا شناس
[ص. فا ]
(هەغ نا شیناس - hex na şinas)
سەرچاوە: شیرینی نوێ
خَنا
بَذَأ أو أفحَشَ فی الكلام / قسەی قۆڕ و ناشیرینی بەدەما هات.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
خَنا. خَناة الدَهر
مصائِبُهُ. نوائِبُهُ / دەرد و بەڵای ڕۆژگار.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
داءٌ ناِجس
لایَبْرَأ منه / دەردی بێ دەرمان. چاک نابێتەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
دَنا (منه. إليه. له)
قَرُبَ. إقترب. أزِف / لێی نزیک (بووەوە. کەوتەوە). توخنی کەوت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
دَنا به من
أدنَی. قَرَبَهُ الی / نزیکی خستەوە. لێی نزیک کردەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
رَبَّنا لاتحمل علينا إصراً
عِبئاً ثقیلاً أو ذَنباً ثقیلاً / خوایە بارمان گران نەکەیت. گوناهبارمان نەکەیت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
رَنا الى
أرنی. تَرَنّی. أدام النظر الیه / چاوی تێبڕی. سەیری کرد.
بانگی ناوەخت
«نت.» تم: بانگی بێ واده.
بەڵای ناگەهان
«نت»، بە ڵایەکی کتوپڕ و لە ناکاو «= ناگەهان» بدا بەسەر کەسێکدا:: فڕۆکه وەک بەڵای ناگەهان گەییشته سەرمان. 2- «مج»، «ست» زۆر زرینگ و زیت و فێڵباز، کار لەد ەس هاتوو:: بەڵایەکه بۆ خۆی. بێ بەڵابی - 1- بۆ دەربڕینی ناڕەزایی و تووڕەیی له قسە و کردەوەی کەسێک بەکاردێت. تێبــ.ینی: به پێی ڕادەی «تووڕەیی» وشەی «بەڵا» درێژ دەکرێتەوه:: بێ بەڵابی واز بێنه. 2- بۆ دەربڕینی ناڕەزایی ڕووت بە بێ تووڕەیی. تێبــ.- لەم حاڵەتەدا ڕستەکە بێ درێژکردنەوەی هیچ وشەیەک و بێ ئەوەی قورسایی بخرێته سەرهیچ پیتێک لە دەم دەرد ه چێ «ورچه قوڵه بێ بەڵابی، داری بێ گەڵا بی» .
سەرچاوە: شیرینی نوێ
(مَلَك. إمتلك) ناصِيَتهُ
قَیَّدَهُ. تَغَلَّب وسیطر علیه / زاڵ بو بەسەریا. سەری پێ شۆڕکرد.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
xêtêrnak (FN - خطر ناك)
خطير .مخطر
سەرچاوە: شیرینی نوێ
آزَرَك عاوَنَ. ناصَرَ
یارمەتی دا. پشتگیری کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
آلة ناِخَة
جهاز إستنساخ / ئامێری لەبەرگرەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أبيض ناصِح
مُشرِق / زۆرسپی. ئەبریسکێتەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أحاطَهُ بالرِعاية أو العِناية أو الإهتمام
گرنگی پێدا. بە تەنگیەوە هات. خەمی خوارد. ئاگاداری کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أخذ أو امسك بخِناقِهِ
أمسك تبلابیبه / یەخەی گرت. دەستی نایە (بینی. بینە قاقای).
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أذكى الحَربَ. أذكى نار الحرب
أشعل نارها / ئاگری جەنگی هەڵگیرسان. شەڕی نایەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أذَلَّ ناصِيَتَهُ
أهانَهُ وحَطَّ من قَدْرِه / سووکی کرد. رسوای کرد. سەری پێ شۆڕ کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أرخِ من العِنان
رَفِّه / جڵەو شلکە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أُصمُوخ. صِماخ. قَناة. مجري في الأذن
دەماری گوێچکە. بۆریچەیەکە لەناو گوێ.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أطلَقَ العِنان
أرخاهُ / جڵەوی شلکرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أطلَقَ العِنانَ
ارخاه / جڵەوی شل کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
ألقى القَنابل على
قَصَفَ / بۆردمانی کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أمْرٌ نافِدَ
مُنْجَز / فەرمانی بەجێهێنراو. کاری پێ ئەکرێ.
سەرچاوە: شیرینی نوێ