پێدا ساوین

پێدادان، پێداکێشان، پێداهێنان

خلع سلاح

Disarmament

کەمکردنەوە و لەناوبردنی چەک و تەقەمەنی یان کۆنتڕۆڵی ئامێری جەنگی و کەمکردنەوەی هێزی سەربازی بەمەبەستی داشکاندنی مەترسی شەڕ و زیادبوونی ئاسایش و هێمنایەتی نێونەتەوەیی. لە بابەت چەکداماڵینی هەمەلایەن و گشتگیر، لە مێژە باس و کۆڵینەوە کراوە. یەکەم جار لە «کۆمەڵی نەتەوەکان» لە ساڵەکانی 34- 1927 و پاشان لە «ڕێکخراوەی نەتەوە یەکگرتووەکان» بەڵام هیچکامیان نەیانتوانی ئەم کێشە چارەسەر بکەن. پاش شەڕی یەکەم و دووهەمی جیهانی و بەهۆی ئەو کارەساتانەی کە لە جیهان ڕوویاندا بە تایبەت، پاش دروستکردنی چەکی ناوەکی هەوڵ و دەوڵی نێونەتەوەیی بۆ ئەم مەبەستە زیاتر پەرەی سەند و ئەمەش وایکرد کە لایەنگرانی چەکداماڵین بە خێرایی کۆببنەوە و بڕیاری گرنگ دەربکەن و بە کردەوەش هەنگاوی بەرچاوی بۆ بنێن. بۆ وێنە پەیمانی ئاتلانتیکی باکووری (ناتۆ) لە ساڵی 1943 بەمەبەستی دۆزینەوەی ڕێگەچارەیەکی لەبار بۆ ئەم مەسەلە چەن هەنگاوێکی هەڵگرت.
پڕۆسەی داماڵینی چەک، ڕەنگە بە شێوەی یەکلایەنە، دوولایەنە و چەندلایەنە یان پاژەکی و گشتی بێت. لە سیستەمە سیاسییەکانی هاوچەرخدا چەکداماڵین، بەدوای شکستهێنانی لایەنێکی شەڕ دێتە ئاراوە و دەوڵەتی سەرکەوتووی شەڕەکە دەست ئەکا بە داماڵینی چەکی لایەنی دۆڕاو.
پێویستە بگێ کە چەکداماڵین، خۆبەخۆ نابێتە هۆی دابەزاندنی مشتومڕ و کێشە. ناکۆکی مەسەلەکە لەوەدایە کە پڕۆسەی داماڵینی چەک کە بۆ نزمکردنەوەی کێبەرکێی چەک و تەقەمەنی دێتە کایەوە، هەندێ جار خۆی دەبێتە هۆی کێشە و ململانێ. چاودێریکردن بە سەر پڕۆسەی چەکداماڵین پێویستی بە بەڕێوەبەرایەتییەکی ناوەندگەرای بەهێزە.

ڕاماڵکردن

نگا: ڕاماڵ

ڕاماڵ

ڕاماڵدان، ڕاماڵکردن

ڕووداماڵراو

بی آزرم

ڕووداماڵاو

کەیبانووی ماڵ

خانه دار

بناوانی ماڵ

بڕوانە: بەرمالی

«کن.» پیاوی چاک و، موسڵمانه، دەست و دڵی پاکه،

بەیدا ماڵی شێخ بزەینی، (مەرگە) زەیرە، دارە هەنجیرێکە، کە هەوەڵ بەری وەراند تەنها چەند هەنجیرێکی پێوە دەمێنێ، کە (باقۆ) یان پێ دەڵێن و لە پێش هەموو هەنجیرێکی دیکەدا لە بەهارێدا پێدەگات

شتی تایبەتی کە بۆ ماڵی خۆتت کردبێ

اِختصاصی
حیوانِ خانگی، محلی

تایبەتی بە ماڵی خۆ
ماڵی، حەیوانی لە ماڵا زاو

خانەزا

کار و بەرخێکە بەهۆی درەنگ لە دایکبوونیەوە لەناو ماڵدا بەخێو بکرێ

نگا: دەرماڵە

دەرماڵە

کارو بەرخێک و گوێلکێک بەهۆی درەنگ لەدایک بوونیەوە لە ناو ماڵا بەخێوبکرێ٬ خانەزا و نەکرابنە ناو کارەگەل یا بەرخەگەل یان گووێلکەگەلانەوە

ساوی٬سایقەیی

آسمانگون

کەوە، عابی

شماله، سپندار

شَماله (شب با چراغ خانه به خانه گشتن)

شەم [مۆم]