کەسێکە ددانی پێشەوەی کەل بووبێ و باش قسەی بۆ نەکرێ

کەلفس، کۆڵۆس

مال و منال

ماڵ و خێزان

(گولفام - gulfam)

گوڵفام، گوڵڕەنگ.

(گول فەهشەنگ - gulfehşeng)

ستالاکتایت، سیخە سەهۆڵ.

مچاله

پشاوتن، لە ناو دەستا کوشران

مچاله کردن

لە ناو دەستا کوشین

در اثر حرارت جمع شدن

قرمچین، هەڵقرچان

خشتک زیر بغل
خشتک تنبان

گرۆڵ
نێفەک

گرێ بەقوڵفە.

دردو نەرم کردن٬ کوتان٬ هەڵوەراندن.

کوتران٬ هەڵوەرین٬ ووردکراو.

هاوشان.

« نالیی » حەریفی کەس نییە، ئیلف و ئەلیفی کەس نییە
بەیتی ڕەدیفی کەس نییە، هەرزە نویسە، گەپ دەکا

ئەلفێک کە لە سەرەتاوە بێ لە سەر سێ جۆرە: (1)ئەسڵی، (2)وەسڵی، (3)زیاد

ناوە بۆ پیتی یەکەم لە بیست و حەوت پیتەکەی کوردی، ئەلف لە سەرەتای وتەوەو لە ناوەڕاستیەوە و لە دوایییەوە دەبێ

اولین حرف از حروف الفبا

ناوی یەکەم پیتی ئەلف و بێتکە

(نا،.) ١- ناوی یەکەم پیتی ئەلف و بێتکەی عارەبییە، چونکوو کوردیش زیاتر هەر بەم ئەلف و بێتکە دەنووسرێ بۆیە یەلێکی لە بزوێنەکانی ئەلفوبێی کوردیش، لە نووسینا دوو شکڵی هەیە: آ) بە تەنیایی"دا، زار، واز، جیران. ب) لە حاڵی لکان بە دوای پیتێکی دیکەوە" با، کا، خۆتان. ٢-(کن.) هەر شتێکی ڕاست هەڵچووبێ. ((لەسەر لەوحی دڵم ئەلفی قەدت بێ)) ((وەها نووسی مەلا بۆ من لە مەکتەب)) (سەلام-١٠٠)

ناوی تیپی یەکەمە لە ئابێی(ئەلف و بێی کوردی)، ئەلف لەسەرەتاو ناوەڕاست و دووایی ووشانەوە دەبێ، ئەلفێکی کە لە سەرەتایەدا بێ سێ جوورن: 1)بنچینەیی. 2)بەندیواری. 3)پتر ئەلفی بنچینەیی ئەو چەشنەیە، کە فڕێدانی دروست نییە: وەکوو ئاش، ئاوور، ئامان. هی بەندیواری فڕێدانی دروستە وەکوو(ئەگەر): دەتوانی بڵێی(گەر)هی پتر ئەلفێکە لە ڕەچەڵەکدا هی ووشەکە نەبێ وەکوو(ئەمن، ئەتۆ)، کە لە بنچینەدا(من و تۆ)ن، ئەلفێکی، کە لە ناوەڕاستێدا بێ دووجوورە: ئەلفی بەندیواری، کە دوو ووشان لێکدەبەستێتەوە، وەک: سەرانسەر، بەرانبەر، سەراپا، هی دووەم پترە وەکوو خەمخووار، ڕێگوزار، کە لە بنچینەدا(خەمخۆرو ڕێگوزەر)ن، ئەلفێکی لە دووایی ووشاندا ببینرێ دوو چەشن: بنچینەیی، دەمەکی، ئەلفی بنچینەیی وەکوو: برا، ئینجا، کووێخا، دارا، هی دەمەکی ئەوە، کە کاتی هەڵگێڕو وەرگێڕانی کرداران بۆ ڕابردوو بۆ ماوەیێکی پێویست دادەنرێت وەکوو، کرا، پژا، خنکا، بێژرا

الفبا

(نت.) تم: ئەلف و بێتکە.

ناوی هەموو تیپەکانە، جارجارەش بە تیپی(ئا، ب)ێ دەڵێن وەکوو باسی نەخووێندەواری کەسێکی دەکەن دەڵێن: ئەلفو بێشی نەخووێندووە

الفبا

(نت.)، (مک.) ١-هەموو ئەو پیتانەی بۆ نیشاندانی دەنگ و بزوێنەکانی زمانێک داندراون. ((...لە ئەلف و بێتکانەوە سەختی بووە)). ٢- سیپارە یا کتێبــ.ێک کە منداڵان لە ڕووی فێری خوێندنەوە و نووسینی پیتەکان دەبن *ئەلف و بێ.

(ئەلف - elf)

هەزار.

شُمُرش، گیرَم.

کردم، گرتم. (گریم، وام دانا]

بالفرض، فرضاَ تقدیراً، عَلی تَقدیرِ (کذا).

(تەخالوف - texaluf)

ڕک بەڕکێ، رکابەری، هەڤڕکی، گۆڕان، رەقەبەری.

(تەخەلوف - texeluf)

پاشکەوتن، پەیمان شکاندن، بەڵێن نەبردنەسەر.

(تەلەف - telef)

بەباچوون، فەوتان، نەمان، بەفیڕۆچوون، تەلەف بوون.

تفاله
نوزاد