تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
خانەقا
خانەقای مەولانا خالیدی نەقشبەندی، لە گەڕەکی (دەرگەزێن) کە مەحموود پاشای بابان دروستی کردووە.

سەیرێکی خۆش لە چیمەنی ناو (خانەقا) بکە
ئایا ڕەبیعی ئاهووە، یا چایری ستوور؟!
سەرچاوە: نالی
خانەقا
جێگای خوڵپەرستیی پەیڕەوانی تەریەقەتی نەقشبەندیی.

« نالیی »! سەرت لە گونبەدەکەی خانەقا دەکا
لایێ پڕە لە مەشعەلە، لایێ لە مەشغەلە..
خانەقا
خانووێکی تایبەتییە یادی خودای تێدادەکرێ،شووێن گوزەرانی شێخ وجێ نشینە کانی نەخشبەندیانە.خانگا،خانگاە،لەنگەر.
دەقا
(ڕۆژ.، هەو.): دەسکەلا، کەللا، جگی گەورە، لەجگێنی و مەڕمەڕێنێدا
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رتقا
[ص. ع ]
(ره تغا - retxa)
ئافره تێ که کونی قوزی گیرابێ و جیماعی له گه ڵ نه کرێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رتقا ء
[ص. ع ]
(ره تغا ء - retxa’)
ئافره تی قوزگیراو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رفقا ء
[ا. ع ]
(روفه غا ء - rufexa’)
هاوڕێیان، هه واڵان، هه ڤاڵان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زرقا ء
[ص. ع ]
(زه رغا ء - zerxa’)
ژنی چاوشین، مه ی، شه راب، ناوی ژنێکی عه ره بی سه رده می جاهیلیه ته که به چاو تیژی به ناوبانگ بووه و ده ڵێن له دووری سێ رۆژه رێوه سوارانی دیوه و له چاو تیژیدا وه کو نموونه هێنراوه ته وه.
زقا
سەرچاوە: نالی
زەرقا
شین، دەریا. کانییەکە لەسەر ڕێی مەدینە.

نەبوو ڕووم بێمە خاکی چاکی پاکی طەیبە، تا بیستم:
بە سەگ نابێ مولەووەث ئاوی زەرقا، بەحری ئیحسانە
زەلاقا
تیرەیەکە لە کوردی ئاموودە (عاموودێ) بەناو (دەقۆریا) و (مەلا)دا بڵاوبوونەوە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سابقا
[ق. ع ]
(سابیغه ن - sabixen)
پێشتر، له زه مانی پێشوودا.
سەقا
ئاوکێش [ئاویەر]
سەقا
سَقّاء
سەرچاوە: نالی
سەقا
ئاوهەڵگر. ئاوڕشێنیکەر.

بۆ تۆزی ڕەهت دیدە سەقاوو موژە جاڕووب
ترسام کە لە پێت چێت دەمێ جێت بماڵم
سەقا
بالندەیێکی ئاوییە،کە ئاو ووشک بێ کزدەبێ(باک)ئاودانی داس وتەشۆی وچتی ترە، تیژکردن.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سەقا هەڵگرتن
پاراوبوونی زەوی بە هۆی زۆری بارانەوە .