(غیلان - xîlan)

غول، دێوەزمان.

جەمعی غولامە واتە کوڕی تازە پێگەیشتوو.

جەننەت پڕی ویلدانە، خادیم هەمو غیلمانە
خانم کە تێدا حۆرین، یەکسەر هەموو حەسنا کچ

(غیلە - xîle)

حیلە و فێڵ، کوشتنی ناگەهانی، تیرۆرکردن.

(ئەموغەیلان - emuxeylan)

موغەیلان، جۆرە درەختێکە.

حسودی

ئێرەیی، حەسوودی

«حمس.» کارێکی مرۆڤی بەغیل دەیکا. حەسادەت. حەسوودی. «عا.»

«مست. لا.» به ئاواتی حاڵ ناخۆشی، لێ کەوتن و فەقیربوونی کەسێکەوه بوون. داواکاری ڕووداوی ناخۆش «له هەر بابەتێک بێ» بۆ کەسێ بوون.

(خاری موغیلان - xari muxîlan)

درەختێکی دڕکاوییە.

زنهار
قلک پول مغازه
دانهٔ ناباب در غلّه

وشەی پاڕانەوە: دەغیلە نەکەی
داخڵەی پارەی دووکاندار
دەغەڵە

داخڵی، چتێکە لە ناو مێز و سندوقاندا پارەی تێدەکرێ. خەوش و خاڵ و شتێکە تێکەڵ بە چتێکی تر بووبێ، ئەم رۆنە –ی تێدایە: واتە غەشی تێدایە

(موغیلان - muxîlan)

دارێکی دڕکاوییە.

جۆرە گوێزێکی زۆر پچکۆلەیە بۆ جوانی دەیخەنە ناو دەغیلەوە

بریتییە لە مەردوومی پچکۆلەی زیت و زرنگ

گردوی قلک، کنایه از کوتاەقد چست و چالاک

گوێزی ناوداخڵە

خسیس، حسود

چاوچنۆک، بەئێرەیی، حەسوود

«نفا.، س.»، کەسێکی چاوی به حاڵخۆشی خەڵک هەڵنە یێت. کەسێکی حەز به دەوڵەمەندی، خۆشبەختی و...،.... نەکات. تێبــ.ینی: مانای ئە م وشەیه له کوردیدا، هیچ پەیوەندێکی دەگەڵ مانای ئەسڵه عەڕەبییە کەیدا نییه و مانای «حەسوود» ی عەڕەبی دەدا. بەڵام له بن لەهجەی سلەیمانیدا شکڵ و ماناکەی هیچ دەستی لێ نە دراوه و به مانای «ڕژد» یکوردییه.

(خەشماغیل - xeşmaxîl)

مۆرە.

پناهنده
تسلیم شده در جنگ

پەناهێناو
تەسلیم بووگ لە شەڕدا

(نەغیل - nexîl)

گەندەڵ و خراپ، حەرامزادە، بیژو.

(چەشم ئاغیل - çeşm axîl)

مۆرەکردن.