وشەدان

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

فرسەق شمار

فرسەق شمێر، فرسەق نما، نشانە [تابڵۆی مەودانیشاندەر لە سەرەڕێدا]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

فرسەق شمار

نُصبَه، بُرت

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

قاپ شمشێر

قاب شمشیر (قابی که شمشیر را با غلاف درون آن می گذارند)

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

قاپ شمشێر

[ (بەرگیک کە شمشیر لەگەل کاڵانەکەیدا دەخەنە ناوی)]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

قاپ شمشێر

جَفن، جُرُبّان، غِمد، قِراب

سەرچاوە: شیرینی نوێ

كَشمس

نبات / کشمیش.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

لَمَّ شَملَهُ. لَمّ شَعثَهُ

إستَجمَع قِواه / خۆی کۆکردەوە. ئامادەکردەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

لَمَّ شَملَهم. لَم شَعثَهُم

إستَجمَعَ قِواه / خۆی کۆکردەوە. ئامادە کردەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَزَّق شَمْلَهُم

فَرَّقَهَمْ / پەرتء بڵاوی کردنەوە. جیای کردنەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَشمولٌ بِرعاية

تخت الرعایَة / لەژێر چاودێردایە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَشموم

مِشك / بۆنی میسک.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مُصَوِّر شَمْس

فوتوغرافی / وێنەگر.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

واقيَة شَمس

ئافتاوگەردان.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆشمامەڵە

سەوداخۆش

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دانشمندانه

[ص.ق ]

(دانیش مه ندانه - danis mendane)

زانایانه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دشمن کام

[ص. مر ]

(دوشمەن کام - dusmen kam)

بەدبەخت، کەسیک که وەزع و حالی به کەیفی دژمن بی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دشمن کش

[ص. فا ]

(دوشمەن کوش - dusmnen kus)

دژمنکوژ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دوشمال

[ا ]

(دوشمال - daŞmal)

خاولی، پەشتەمال، دەستەسر.

سەرچاوە: نالی

چەشمێکە

چەشمەیەکە، کانییەکە.

چەشمێکە میثلی خۆر کە لە صەد جێ، بە ڕۆشنی
فەورانی، نووری صافە لەسەر بەردی وەک بلوور

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أشرَقَتِ الشمس

طَلَعَت / هەڵهات. خۆرهەڵهات.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أشِعَّة أو شُعاع الشَمس

تیشکی خۆر.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أشِعة الشَمس

تیشکی خۆر. ڕووناکی خۆر. هەتاو. سناڤ.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أشمَتَ بـ

بـ / جَعَلَهُ یَشمُت. فَرِح بَبَلیَّتِهِ / بە خەمی شاد بوو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أشَمَسَ اليوم

ظهرت الشمس / هەتاو بوو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أشمَطَ

خالط سوادُ شَعره ببیاض / سەری بوو بە ماش و برنج. سپی تێکەوت.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أشمَط

رمادی الشَعر. أشیب / سەر ماش و برنج. سەربۆز. دێز.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

أطفَأَ الشمعة

أخمَدَها بالتَفخ / فووی لێکرد. بە فوو کوژانیەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إجتماع الشَمَل. جَمع أو لَمّ الشَمل

بەیەکگەیشتن. بە دیداری یەک شادبوون. بە یەک شادبوون.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إشمَأَزَّ

نَفَر كراهَةً / قێزی هاتەوە. بێزی لێکردەوە. لەبەرچاوی کەوت. دڵی تێکەڵ هات.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إشمَأَزَّ من

إستاءَ / بێزار بوو.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إشمئزاز

نُفُور. كَراهَة / قێزهاتنەوە. دڵ تێکەڵهاتن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إنقلاب الشمس (فَلَك)

إنقلاب شتائی أو صیفی / گۆڕانی وەرز و گەرما و سەرما. سەرەتای زستان و هاوین.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

إنكَسَفَت الشمس

إحتَجَبَت / خۆرگیرا. ڕۆژگیرا.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان