شَکَرگریه، شَکَرریزی، شَکَرریز، گریەی شادی

شەکەر گری. [ئاو لە چاو هاتن لە خۆشیدا]

بُکاءُ السُّروُر.

گرەشاخ.

بەنگە. [قۆرتی شاخی ئاژەڵ.]

حِید، وَصم.

گفتگوی تمدن ها

Dialogue Among Civilizations

پڕۆژە بڕیارێک لە بەرانبەر تیۆری «ململانێی شارستانەتیەکان» و بیرکردنەوە دەربارەی گفتوگۆ لە جیاتی ململانێ و ڕواوروویی بۆ چارەسەر کردنی کێشەکان. ئەم پێشنیازە لە دانیشتنی سەرۆکی وەڵاتانی ئەندامی ڕێکخراوەی کۆنفرانسی ئیسلامی لە تاران (1997) لە لایەن محەمەد خاتەمی سەرۆک کۆماری ئێران ئاڕاستە کرا و دواتر لە دوازدەیەمین دانیشتنی وەڵاتانی ئەندامی بزووتنەوەی بێلایەن (1998) لە ئەفریقای باشووری چێ کرا. هەمان ساڵ لە کۆمەڵی گشتی نەتەوەیەکگرتووەکان هاتە ئاراوە و لە دانیشتنی 23 ئۆکتۆبەر، بە کۆی دەنگ پێشنیازی ئێران کەوتە بەرباس و سەرەنجام لە 4ی نۆڤەمبەر بڕیار درا کە ساڵی 2001، بە ناوی ساڵی گفتوگۆی نێوان شارستانەتییەکان لە ئاستی جیهاندا پەسند بکرێت.

جوورە هەرزنێکە.

گیایەکی باڵابەرزی گەڵا پڕە هەر لقێکی دەکرێ بەگەسکێک

ذُرَّت، بَلال، گندم شامی.

زوڕڕات. [گەمەشامی، گەنمەشامی]

ذُرَّة.

ئەم زاراوە ناوی کتێبێکی سێرتۆماس موور (1516)، سیاسەتڤان و ئەدیب و قەشەی ئینگلیزییە کە تێیدا باسی شارێکی خەیاڵی دەکات کە سیستەمی ژیانی کۆمەڵایەتی یەکپا عەقڵانی بێت لەهەمبەر ژیانی ئەو سەردەمەی ئەورووپا کە یەکسەرە تەماح و سوودپەرستی و چاوچنۆکی بووە. لەوە دوا لە ئەندێشەی سیاسی و کۆمەڵایەتیدا هەر چەشنە ڕەوشتێکی جوان و ڕێکوپێکی لەم جۆرەیان، بە یوتۆپیا لە قەڵەم ئەدا. مانای وشەکە بە یۆنانی «هیچ شوێنێک» دەگەیەنێت بەڵام بە بەهەشتی سەرزەمین لیک دراوەتەوە کە ژیانی کۆمەڵایەتی و ڕامیاری و هەموو شتێکی وەک بەهەشت وایە.

آرمان شهر/یوتوپیا

Utopia

«نت.» 1- ئەو جێگەیەی که «زەوی» له ڕێزی کۆمەڵە ئەستێرەی سەر به هەتاو تێیدا دەگەڕێ، «عا.» فضا. 2- پارچە زەوی یا جێگەیەکی بەرین. 3- جێگای یەک یا چەند زەلام لەناو کۆمەڵێ خەڵکا که بە ڕێز ڕاوەستا بن. 4-پله و پایەکی ڕەسمی و کۆمەڵایەتی لە دەزگای دەوڵەت یا وڵاتێکدا که خاوەنەکەی لادرابێ یا به هەرجۆرێکی دیکه شوێنەکەی بەتاڵ بووبێ:: مردنی جەماڵ عەبدونناسر بۆشایێکی زلی له «میسر» دا بە جێ هێشت.

(خەششاب - xeşşab)

دارفرۆش.

(داشاد - dasad)

عەتا، بەخشش، داشن.

(دامەن ئه فشان - damen efsan)

سەفەرکردن، ولات بەجی هیشتن، روو و ەرگیران.

(دامەن که شان - damen kesan)

ڕؤینی به لاروله نجەو به نازو فیز.

(دانه نیشان - dane nigan)

جەواهیرنیشان.

(دوره فشان - durefsan)

درەوشاوه، روناک، شەکاوه.

(دەرنیشاختەن - dernisaxten)

دانیشاندن، جیکردنەوه.

(دیل شاد - dil sad)

دلشاد، شادمان، خوشحال، بەکەیف، به دەماخ.

( dur efsan))

قسه شیرین، به زمان.

قامکی تەنیشت قامکی گەورەی دەستییە، قامکی دەست لە مل دان، قامکی گەواهی

رهنما، راهنما، کرکُز، فرسنگسار، فرسنگ شمار.

ڕێنما، دیاری، فرسەق شمار. [تابلۆی مەودا نیشاندەر سەرڕێدا.]

بُرت، لُجمَة، ثوَّة، صُوَّة، نُصبَة، اَرِم، اَمَرة، عَلَم، مَعلَم، عَلامَة الطَریق، عَلامَةُ الفَرسَخ.

ئاوی ڕەش.

گریان هەمو و ڕەشاوە لەبەر ئاهی دوود ڕەنگ
موژگان بووە بە خامە و و، دیدە بە مەحبەرە

(کاهـ¬کەشان - kah keşan)

کەشکەڵان، رێگەی کاکێشان.

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

(ئابشار - ab şar)

تاڤگە، ئاوێ لە بەرزییەوە بڕژێتە نشێوی، سولاڤ، قەڵبەز.

(ئاتەش فەشان - ateş feşan)

گڕکان، بورکان.

(ئاتەش نیشان - ateşnîşan)

ئاگر کوژێنەوە.