وشەدان

سەرچاوە: نالی

شا

کورت کراوەی وشەی (شا ء) یە لەبەر کێشی شیعرەکە هەمزەکەی لابراوە.

« لا حولَ و لا طولَ و لا قوةَ الا
بالله، له القدرةُ، والکائَّنٌ ما شا »

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

گڵوان (شا.)

گەڵوان.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئادی شا

ایشان

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئادی شا

ئەوان خۆیان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بژۆل(شا)

مژۆڵ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەلووجە(شا)

چەند دارێکی کورت و قوڵەو یەک بستین، کە سەری دوو پارچە دەوارەکان تێکدەخرێن و دوو قوڵفەکانیان لە پاڵ یەکتری دەنرێن بە لووجەکان لە ناو قوڵفەکان دەنرێن تا نەبەنەدەرێ، بەڕوولە. دارێکی چکۆڵەیە دوو سەرەی وێژەی جووتی پێ توند دەکرێ لە وێژانبەرە. بەڕوولەی دەوار

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تامان(شا.، ئەردە)

پەرژین، تانۆک. تەیمان، چتێکە وەکوو دیوار لە دڕک یا لە قامیش یا لە چرپی دروست دەکرێ بۆ قەدهغە کردنی خەڵکی لە چوونە ناوباغ و باغچەکەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تامێلا(شا)

دووپاتە._کردنەوە: دووپاتە کردنەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تایینچە(شا)

ڕەشکەی کایەکی دووتایە جووایەز جووایەزن بەیەکەوە دروواوون. تایەکی گچکە، کە بە دووان دەبێتە بارێک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ترندوو(شا)

کری بووزووە کە تەواو ڕایەڵ کرابێ و دووایە کرابێتە گڵۆڵە. (سیوە) تروندوو

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ترێ ڕێویلە(شا)

(بار) داڵینۆک. ترێیەکی ڕەشی ووردی کێوییە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تووتیلە(شا)

توتکەسەگ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تووڕەو تۆسن(شا.، موک)

تووڕەو تەنگاو

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تیترواسک(شا.، هەو.، دەر)

(ڕەوا) تیتروازک. باڵندەیێکی لاق درێژە بەڵان لەهی شەلاقەی کورتترە لەشی وەکوو کۆتری وایە ڕەنگی بۆرو سپییەو سەرباڵی ڕەشە، تیترواز، تیتڵەپیچاخ، زیقاولە، تووترواسک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تیتیلیسک(شا)

گیایەکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەرسەکەڵ(شا)

تەرسەقول

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەمتەمە(جا.، شا)

نووکە ئاسنەکەی مەزرەقییە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەووژم(بابا.، شا.، هەو.، کە)

هێز، تەووشم، تین، هێز،_ی ساردی. ئاوەکە به_هات. تاڵووکە، پەلە، گوڕ، به_ڕۆیشت: بە پەلە ڕۆیشت._ی بارانە: گوڕی بارانە. به_: هێزدار، بەزەبر

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەڕاتێن(شا.، هەورا.، جا)

شەڕنەخێوی، هێنان و بردنی ووڵاخی سوواری بەغار. خور، تەڕاد. پێشبڕکە. (بۆ سوواران)

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

جووتلانە(شا)

دووانە

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

شادمان

[ص ]

(شادمان - şadman)

دڵخۆش، خۆشحاڵ، شاد، شادمان.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شاررانەوە

شاردرانەوە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شارستانێتی

شارستانێتی٬ ژیری٬ جهزایی٬ چاوکراوەوەیی.

سەرچاوە: نالی

شایستە

شایان.

شایستەیی شان، لایقی مل طوڕڕەیی تۆیە
نەک طوڕڕەیی شاهەنشەهی و طەوقی وەزارەت

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارەقی شاتەڕە

[[ عا.: کو.] ]

«نتـ.» ئارەقێکە لە گیای شاتەڕە «تمـ : ــ» ئەگیرێ و بۆ هێندێ نەخۆشی پێست بەکاردێت. ئەو شوێنەی مەبەست بێ یا بە لۆکە ئارەقی لێ دەدەن یا خەنەی پێ دەگرنەوە و دە شوێنە نەخۆشەکەی دەدەن.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاولک(شار)

بلۆقی دەست و پێییانە کە لەبەر زەبری کارکردن و یا ڕۆیشتن پەیدا دەبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاوەکی(جا.، سل.، شار)

ئاوارە، دەربەدەر بۆ ئاژاڵێک بەکار دەبرێ هەتەرەو گووێ کووڕەبووبێ و کەوتبێتەلاوە، چتی ئاوی، تەڕ، پڕئاو، ڕەوان._ بوون: ئاوەکی کەتن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەستوون(شار)

بڕوانە: ئەستوندە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەسرۆلک(شار)

کەڵەشاخی ڕۆنی سەپانانە