ئەم چەمکە لە ئەندێشەی ئەورووپا، پێشونەیەکی دێرینی هەیە بەڵام زێدەتر لە سەدەکانی 17 و 18 بڕەوی پەیدا کرد. مافە سرووشتییەکان بریتین لەو مافانەی کە بەپێی «یاسای سرووشتی» دراوە بە تاکی مرۆڤ و شتێکی نەگۆڕ و حاشاهەڵنەگرە و بۆ هەموو کەسێک یەکسانە. بیرمەندانی سیاسی ئەورووپا ئەم مافانە بە مافێک ئەزانن کە مرۆڤ لە پێش بەدیهاتنی دەوڵەت، بە شێوەێکی خۆڕسک و سرووشتی لێی بەهرەوەر بووە. سەرەکی دیکەین مافە سرووشتییەکانی مرۆڤ بریتین لە: مافی ژیان، مافی ئازادی و مافی یەکسانی.
هەندێ لە بیرمەندانی سیاسی دوو زاراوەی «مافی یاسایی» لەگەڵ «مافی سرووشتی» جیا دەکەنەوە و زیاتر لە سەر مافی یاسایی لەنگەر دەگرن. ئەم جیاوازییە تاکوو سەرەتاکانی سەدەی بیستەم دەوامەی بوو، لەمەودوا «مافی یەکسانی بێ فەرق و جیاوازی بۆ هەموو ئەندامانی بنەچەی مرۆڤ» ڕاگەیاندرا و ئەم دەستەواژە لە جاڕنامەی گەردوونی مافی مرۆڤ (بڕوانە مافەکانی مرۆڤ) کە لە کۆمەڵەی گشتی نەتەوەیەکگرتووەکان (1948) لە پاریس پەسند کرا هاتە ئاراوە.
ناوەرۆکی بوێرانەی بیرۆکەی مافە سرووشتییەکان کە لە سەدەی 17 سەری هەڵدا، ئەم بنەمایە بوو کە حکوومەت دەبێ لەسەر خواست و ڕەزایەتی خەڵک دابمەزرێت. لایەنگرانی ئەم تیۆرییە بەم قەناعەتە گەیشتن کە «کۆمەڵگەی سیاسی» خۆی بەرهەمی پەیمانێکی کۆمەڵایەتییە. لەم ڕووەوە خواستی خەڵک، تەنیا یەکسانی و عەدالەت بووە و یەکسانیش دەرکەوتێک بووە بۆ ئەو پەیمانە کۆمەڵایەتییە.

دِرع / قەڵغان. زرێ.

non-natural meaning

natural meaning

بەچوار شت دەڵێن کە بناغەی دروستبوونی هەموو شتێکن وەک با و ئاو و خاک و ئاگر بێ

مذهب الطبیعیین

Naturalism

طریقة البحث العلمي الطبیعیة

Natural scientific method

Natural number – پێناسەیەکی هەیە دەڵێت ژمارەی سروشتی دەکاتەوە «تامژمار»ی سفر و «ئایژمار» (ژمارەی ئایەتی، پۆزەیڤ): {0, 1, 2, 3, 4, 5…}. پێناسەیەکی دیکەیان دەڵێت دەکاتەوە تامژماری تەنها ئایژمار، واتە: تامژمار لە یەکەوە بەرەو ژوور، ئەمیش دەکاتەوە: ژمارەی یەک و هەر ژمارەیەکی دیکەی یەکی بچێتە سەر: {1, 2, 3, 4, 5…}

/ الدلالة الطبیعیة غیر اللفظیة

یَرِقانَه / کرمۆکە. گەرا.

(دیبەی خوسرەفی - dibey xusrevi)

ناوی یەکیکه له هەشت گەنجی خوسرەوی پەرویز.

یُسرُوع. سُرفَة / کرمۆکە.

(ئوسروش - usrûş)

فریشتە.

کەسێکە کە بەسکماک بەدخوو بێ

بەدخوو، بەدگەوهەر

لَبِسَ السروال / شەرواڵی لەپێکرد.

کۆتری پەڕلەپێ.

(خوس xaver رەڤی ئەختەران - xusrevi exteran)

هەتاو، خۆر، رۆژ.

(خوسرەڤی ئەنجوم - xusrevi encum)

هەتاو، خۆر، رۆژ.

(خوسرەڤانە - xurevane)

پاشایانە.

(خوسرەڤانی - xusrevanî)

شاهانە، پاشایانە، جۆرە شەرابێکی ئەسفەهانییە.

(خوسرەڤی خاڤەر - xusrevi xaver)

هەتاو، خۆر، رۆژ.

(خوسرەودارو - xusrew darû)

جۆرە رووەکێکە.

(خوسرەڤی - xusrevî)

پاشایانە.

أدخل فی حجرته التِكَّة / بەنەخوێنی تێهەڵکێشا.

دەرەلنگ.

کوتاه و سر هم، کوتاه و روی هم

کۆتاوسەریەک [کورت کردنەوە و کۆ کردنەوەی نوێژ لە سەفەردا]

قَصر و جَمع

دِرع / قەڵغان. زرێ.