تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دەستوور کردن
اِماله کردن
دەستوور(باد.)
یاسا،(هەورا.)دەسوور(باک.)ئازین،بنە،بنەگە، داڵنک،باوی کۆمەڵایەتی،شێواز،وودم، پایدۆستی،خوڵک،ڕێزمان،.دەسهکەر،بنگەهین،ڕێ پێشان دان،کەفاوی سابوونی وچتی دژی گرفت. کردن؛سابووناو لەناوکۆمی گرفتدارکردن.
دەستووربەخش
normative, ئاڕاستەسەپێن، دەستوورسەپێن، ڕێچکەسەپێن، نۆرمبەخش.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەستووردان
فەرماندان بەکارێک
دەستووردان
فەرمان دان بەکارێک.
دەستووردانەر
prescriptive, ڕێنوێن
دەستوورنامە
وودمنامە،یاسانامە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەستوورکردن
ڕاییکردنی گرفتی نەخۆش بەهۆی دەستوورەوە
دەستوورکردن
ڕایی کردنی گرفتی نەخۆش بەهۆی دەستوورەوە.
دەستووری
القاعدي
دەستووری بنچینەیی+یاسای بنەڕەتی
قانون اساسی
دەستووری بنچینەیی+یاسای بنەڕەتی
Constitutional law
دەستووری بنچینەیی+یاسای بنەڕەتی
دەستووری بنچینەیی بریتییە لە بەڵگەنامەیەکی بناخەیی و بنچینەیی کە لە وەڵاتێکدا سروشتی دەسەڵات و ئەرک و مافەکانی شارۆمەندان دەست نیشان دەکات. دەستوور، شێوازی حکوومەتکردن یا ڕاگواستنی دەسەڵاتە. واتە کۆمەڵە ڕێسایەک کە توانێیی و ڕەفتاری هێزەکانی سەر بە دەوڵەت و مافە سەرەکییەکانی تاک و بەشداری شارۆمەندان لە بەڕێوەبردنی دەسەڵات لەڕێگەی دەنگدان بە نوێنەرانی خۆیان، دەست نیشان دەکات. لە پێناسەیەکی دیکەدا دەستووری بنچینەیی بریتییەلە کۆمەڵێ یاسا کە پێوەندی و چۆنیەتی هەڵسوکەوتی نێوان دەسەڵاتداران و شارۆمەندانی وەڵاتێک دیاری دەکات. دەستووری بنچینەیی لەو وەڵاتانەی کە بنەمایەکی دیموکراسییان هەبێ، لە لایەن کۆمەڵێ نوخبەی سیاسی کە بەپێی هەڵبژاردن لە «ئەنجومەنی دەستوور» یەک دەگرنەوە دەنووسرێ و دواتر بۆ پەسندکردنی جەماوەر دە��رێتە ڕیفراندۆمی دەستووری بنچینەیی (بڕوانە ڕاپرسی). دەستووری بنچینەیی، تاکە سەرچاوەی یاسادانان لە ئەژمار دێت لە هەموو بوارێکی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سیاسی و کەلتووری کۆمەڵگەدا.
ئەرەستۆ، دەستووری بنچینەیی بە کۆمەڵێک ئەرک و کرداری وەڵاتێک دەزانێت کە چۆنییەتی دابەشکردنەکەی لە لایەن ئەو دەستوورەوە دیاری دەکرێت و دەسەڵاتی حاکمییەت و ناوەڕۆکی ئەو ئامانجانەی کە دەبێ خەڵکی وەڵاتێک پێی بگەن، دەستنیشان دەکرێت. دەستووری بنچینەیی لە بەستێنی سیاسیدا لەو کاتەوە زەق بۆوە کە سەرچاوەی دەسەڵات لە شازادەیەکەوە گەڕایەوە بۆ خەڵک و بەم دەرکەوتە، ئیدی پاشا و میران، وەکوو «خاوەن دەسەڵات» لەئەژمار نەهاتن بەڵکوو وەکوو دەسەڵاتدارانێک لە قەڵەم دران کە هێز و دەسەڵاتەکەیان لە دەستوورەوە سەرچاوە دەگرێت.
دەستووری بنچینەیی ئەورووپا: بڕوانە پەیمانی ماستریخت.
دەستووری هەوەتی
قانون الذاتیة أو الهویة
دەستووری هەوەتی
Identity (Law of)
زگەستوور
وورگن، (گێژ.):زگدەنە