تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئەستوورکە
[[ئەستوورک+ئە]]
«نتـ.» تمـ: ئەستوورک.
ئەستوورکە
کوللێرەی نانی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستووری
ئەستووری
[[ئەستوور+ئی]]
«نتـ.» ۱- ئەستوورایی موتڵەق. تێبــ.ینی: جیاوازی ئەم وشەیە دەگەڵ «ئەستوورایی» لەوەیدایە کە ئەمەیان «مطلق» ە و ئەوەیان «معیین و محدود»، ۲- نەخۆشییەکە «وەکوو لە کوردەواریدا مەشهوور بوو، بەڵام لە ڕاستیدا نەتیجەی هەندێ نەخۆشیی دەروونییە دیاری دەدا» تمـ: ئەستوور بوون.
بەستوورک(باک)
مل و ئێخەی کراسییە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەستوورە
چەمێکە کە لە زێ پچووکتر بێ
حکوومەتی دەستووری
حکومت مشروطه
حکوومەتی دەستووری
Constitutional government
حکوومەتی دەستووری
بە ڕژێمێکی سیاسی دەگوترێ کە بەستێنی دەسەڵاتەکەی بەپێی بەربەستی قانوونی بەرتەسک کرابێتەوە. لەم ڕووەوە لە بەرانبەر حکوومەتی ئیستبدادی و دیکتاتۆریدا حکوومەتی دەستووری دێتە ئاراوە. بە واتایەکی دیکە، حکوومەتی دەستووری لەگەڵ حکوومەتی قانوونی بە یەک مانا لێکدراونەتەوە. قانوون بریتییە لە کۆمەڵێ بنەما و پرەنسیپ کە لە لایەکەوە سنووری کردەوەی تاک و کۆمەڵ دیاری دەکات و لە لایەکی دیکەیشەوە ئاستی بەکارهێنانی دەسەڵاتی دەوڵەت سنووردار دەکات. هێنانەکایەی پێوەندییەکی قانوونی لەنێوان حکوومەت و هاووەڵاتیان و پابەندیی هەردوولا بە قانوون، لە مەرجە سەرەکییەکانی حکوومەتی دەستووری لە ئەژمار دێت. زاراوەی «ئازادییەکانی تاک» و «جیاکردنەوەی هێزەکان» * یەکێکی دیکە لە لایەنە سەرەکییەکانی ئەم جۆرە حکوومەتەیە.
لە بەرئەوەی ئەم حکوومەتە سیستەمێکی قانوونییە و بنەماکانی بەپێی یاسا دامەزراوە، لەگەڵ پەرلەمان و پەرلەمانتاری هاوشێوە دەنوێنن. حکوومەتی دەستووری، بە دوو شێوازی جودا هاتۆتە کایەوە: یەکەم، کۆماریی. دووهەم، پاشایەتی. بیرۆکەی حکوومەتی دەستووری لە بنەڕەتەوە، ئەگەڕێتەوە بۆ بزووتنەوەی ئازادیخوازی (لیبرالیزم) *.
دەستووربەخش
normative, ئاڕاستەسەپێن، دەستوورسەپێن، ڕێچکەسەپێن، نۆرمبەخش.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەستووردان
فەرماندان بەکارێک
دەستووردان
فەرمان دان بەکارێک.
دەستووردانەر
prescriptive, ڕێنوێن
دەستوورنامە
وودمنامە،یاسانامە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەستوورکردن
ڕاییکردنی گرفتی نەخۆش بەهۆی دەستوورەوە
دەستوورکردن
ڕایی کردنی گرفتی نەخۆش بەهۆی دەستوورەوە.