«نمفـ. لە: ئاوسان» تمـ: ئاوساو.

باکردن، هەڵامسان، پەنمان، ئەستووربوون، بەرزبوونەوەو هەڵکفانی شووێنێک لە ئەندامی گیانداران لەبەر هەر ئازارێکی بێ.

سارداو، سەرداو بۆ فێنکی و هی ئاوێ

ئاوساندن

مشتعل شدن آتش

پێ بوونی ئاگر، گڕ بڵند بوون، پێ بوونی چرا، گڕیان

برافروختن

پێ کردن، هەڵکردن، داگرساندن

«مستـ. متـ.» ۱- داگیرساندنی ئاور و چرا و... و نە کووژاندنەوەیان.: تا ڕۆژ سۆبەمان گەرممان نەدەهاتەوە. ۲- سووتاندنی سووتەمەنی: نەوت زۆر دایسێنن. هەڵایساندن [هەڵ «پیبفبـ.» +ئاییساندن]، «مستـ. متـ.» ۱- داگیرساندنی ئاگر، چرا... «دەڵێن فەرموویە یار، بێتە مەتاڵای خەتی ڕێحانی» «بڵێن با شەمعی ڕوخساری هەڵایسێنێ! ئەوا هاتم» «حەریق». ۲- «کنـ.» سازکردنی فیتنە و شەڕ و شۆڕ.: لە سەرەتای ئەم چەرخەوە ئەڵمان دوو شەڕی گەورەی لە دنیادا هەڵایساند.

مشتعل شدن

ئایسان، پێبوونی ئاگر

«مسـ. لا.»، «مکـ.» سووتانی شتێک بە گڕەوە، چ بۆ ڕووناکیی وەکوو چرا، چ بۆ گەرمایی وەکوو ئاگرێکە بە دار و سووتەمەنی تر بۆ چێشت لێنان و مەبەستی دیکە دەکرێتەوە.: ئاگرت ناییسێ «نەئایسێ»، بزانە ئاگرەکە داییسێ «دە ئایسێ» ؟، تا درەنگ چرایان هەر دایسا «دە ئایسا». _هەڵایسان [هەڵ «بێبفـ.» +ئایسان] «مستـ. لا.» «کنـ.» پەیدابوونی شەڕ و شۆر و هەرا لە نێوان دوو یا چەند کەس، یان دەوڵەتاندا.

داگیرسان، داگیران(بۆ چراو ئاوور)، داگیرسیان(دەر)، گیران،(هەورا) هۆرگیران، ڤێکەتن

ئاوور یا چرا هەڵکردن

ئاوور یا چرای داگیرساوە، داگیراو

انسان، انزان، انزان، آدمیزاد، آدمی، مردم.

عینسان، ئینزان، ئادەمیزاد، ئینسان، عینسان. [مرۆڤ، بنیادەم]

انسان، بشر، بنی آدم.

یکدش، سنگم، سنگمبر، چسپیدن، چپسیدن، چفسیدن، شبلیدن، بشلیدن، دوسیدن، پیوستن.

لکیان، چەسپیان. [لکان، نووسان]