تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



جاڵجاڵووکه ی زۆر گەورە
خاوەن زۆر
قدرتمند، بانفوذ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
زۆر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
زۆر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
زۆر
شتێکە کە کەم نەبێ
زۆر
زور ، توان، توانایی، شیرزَه، نیرو.
زۆر
زور، چَخ، ستَم، زُغَم، بیداد.
زۆر
زور، خواەنخواه، نخواهانه.
زۆر
کشایی، ربایی، ربایش.
زۆر
گیر، توانایی، هێز. [وزه، تاقەت]
زۆر
ستەم، بێداد. [ناهەقی، زوڵم]
زۆر
نەوەدڵاته، زۆربگیر، دڵنەخوازانه. [نابەدڵ]
زۆر
گیر، ڕفانن. [ڕاکێشان، کێشکردن]
زۆر
فره، مشەمەر. [گەلێک، زیاد]
زۆر
قُوَّة، قُدرَة، بأس، سُلطَة، طَول.
زۆر
ظُلم، جَور، غَصب، ضَیم، غَشم، عَسف، تَعَدِّي.
زۆر
قَسر، قَهر، جَبر، عَنف، کُره، اِکراه، عَنوه، مَرغَمَه.
ئیستبدادی زۆرینە
ئەم زاراوە لە لایەن «جان ئوستوارت میل»، لە وتاڕێکدا بە ناوی دەربارەی ئازادی هاتۆتە ئاراوە، بەڵام ڕەنگدانەوەیەک بوو لەمەڕ نیگەرانییەکی گشتگیری هەندێک لە بیرمەندانی سیاسی و ئازادیخوازی سەدەی نۆزدە. ئەم نیگەرانییە، بە تایبەت لە بەرهەمەکانی دۆتۆکویل (1859-1805) زیاتر بەرچاو دەکەوێت. باسەکە ئەمەیە کە بەهاکانی ئازادیخوازی بە تایبەت بەهاکانی ئازادی بیروڕا و هەڵبژاردنی شێوازێکی تایبەتی ژیان، ئەگەرچی نامۆش بن، بەو مەرجە زیان بە کەس نەگەێینێت لەو دیموکراسییانەی پابەندە بە ئازادی زۆرینەدا ئەکەوێتە مەترسییەوە. بەڕای «میل»، زۆرینەیەک کە بریتی بێت لە چینی کرێکاری نەخوێندەوار، چونکە لە بەرانبەر مەرام و ڕەفتاری جیاوازی کەسانی دیکە تووشی کەمتاقەتی دەبێت ڕەنگە، بە شێوەیەکی ناڕەسمی دەست بداتە ئازاردانی هەرکەسێک کە لە خۆی نەچێت.
«دۆتۆکویل»، بڕوای بە دیموکراسی سنووردار بوو بەڵام بەو ڕادە بۆ بەربەستکردنی مافی دەوڵەت لە چاودێریکردنی ئازادی تاک، ڕازی نەبوو. ئەو دەڵێ: بۆ ئەوەیکە بەگشتی مرۆڤێکی ئاسایی و مامناوەندی دروست ببێت، لەڕێگەی عەداڵەتخوازی و دیموکراسی زۆرینە، گوشاری زۆر دێتە سەر کۆمەڵگە. جگە لەوەش، ڕەشەگەلی نەخوێندەوار و بێ پەروەردە ئامادەی چەوساندنەوەن و خەڵکانی چەواشەکار و گەندەڵ، دەستیان دەکەن بە زاخاودا و چەواشەیان دەکەن. «دۆتۆکویل» لەم بابەتەوە تەنیا نەبوو، چونکە ڕۆژنامەنووسانی لایەنگری حکوومەتی فیدڕاڵ و پلان دانەرانی دەستووری بنچینەیی ئەمریکا گوتبوویان کە دەبێ ئاستی هەڵبژاردنەکان جیاواز بێت تاکوو سەرۆککۆمار و سێنات نەکەوێتە ژێر کاریگەریی ڕەشەگەلەوە.
«کۆرێن هازر»، لە کتێبی سیستەمی سیاسی کۆمەڵگەی «ڕەشۆکی»دا دەڵێ: دیکتاتۆرییەتێکی وەیشووم وەکوو نازیسم* ئیتر نابێ سەرهەڵبدات، مەگەر ئەوەیکە ستراکتوری کۆمەڵایەتی نەهێڵێت دەستی نوخبە سیاسییەکان بگاتە هەست و سۆزی ڕەشەگەل. لە زۆر لایەنەوە ئیستبدادی زۆرینە ڕێگڕێکە لە بەردەم دیموکراسی ئازاد لە ڕۆژاوادا.
ئیستبدادی زۆرینە
استبداد اکثریت
زۆراب
سهراب
زۆراب
ناوە بۆ پیاوان
زۆراب
نێوی نێرینانە
زۆراتی
اکثریت
زورکی، جبراً
زۆراستاندن
زۆران
کُشتی، کُستی.
زۆران
کوشتی. [ململانێ]
زۆران
صِراع، صِراعَة، مُصارَعَة، تَصارُع، اِصطِراع، مُعافَسَة، مُعاوَصَة، مُمارَّه، مُبارَزَه.
زۆران
کُشتی
زۆران
(بابا.،گەر.،ئەردە.):زۆرەوانی، زۆرەبانی
زۆرانبار
کەسێکە زۆرانی بگری و لەو پیشەیەدا پسپۆڕبێ. –ی(خۆ.):زۆرەوانی، زۆرانی گرتن