تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



خزمەتی کەسەکی
Personal work
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
خوازمەنی
خوازمەنی
خواستگاری
خووازمەنی
(ئەردە.): خووازکاری
خۆشزمان
زمانخۆشی، زمان شیرین، -ی: زمانخۆشی، زمان شیرینی
خیزماڵ
خیزەڵان، گەڤرم، گەڤیزک، گەڤزەک
داروینیزمی کۆمەڵایەتی
داروینیسم اجتماعی
داروینیزمی کۆمەڵایەتی
Social darwinism
داروینیزمی کۆمەڵایەتی
تیۆرییەکی کۆمەڵایەتی و مێژوویییە کە لە لایەن چارلز داروین (1809ــ1882) ئاڕاستە کرا و باس لە پڕۆسەی گەشەسەندنی سروشتی«جۆرەکان» دەکات. ناوبراو لە کتێبە بەناوبانگەکەی بە ناوی سەرچاوەی ڕەگەزەکان، بۆ سەلماندنی بونیادی گەشەی بوونەوەرە زیندووەکان، بەپێی هەندێ بەڵگە پێی وابوو کە بوونەوەرەکان لەژێر کاریگەریی هەلوومەرجێکی دیاریکراودا گۆڕانیان بەسەرا دێت. بۆ نموونە مرۆڤی بە بەرهەمی فراژووتن و گەشەکردنی ڕەگەزێکی مەیموون دادەنا.
بنیاتی ئەم تیۆرییە لە باری مێژوویییەوە، پابەندی بنەمای «خەبات لە پێناو ژیان» دایە. ئەم ڕەوتە لە سروشتەوە گوازراوەتەوە بۆ ناو ڕەگەز و نەتەوەکان. لەم جەنگەدا «شیاوترینەکان»، واتە «بەهێزەکان» دەمێننەوە. ئەم تیۆرییە لە کۆتایی سەدەی نۆزدە و بەرایی سەدەی بیست، بووە بنەمایەکی ئایدیۆلۆجیکی بۆ ململانێی زلهێزەکان و دەسپێکێک بۆ شەڕی دەسەڵاتداریەتی ئیمپریالیزم. ئەم تیۆرییە لەگەڵ ڕەگەزپەرستی* ئاوێتە بووە بۆ نموونە لەسەر کەسایەتی هیتلەر، پێش ساڵی 1914 کاریگەریی دانا و دواتر بەشێک لە فەلسەفەی نازیسمی پێک هێنا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دانیش ازما
[صفا ]
(دانیش ئازما۔ danis azma)
تاقیکه ره وەی زانست.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دوزمان
[ا ]
(دوزمان - duzman)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دووزمان
دووزمان
پێکوڵچێن، تەلاقڕەش، ئاوڕی بنکایە، گای بنە ، دۆخمان،دووڕوو.-ی: بەیی، دۆخمانی، پێکوڵچاندن، پونگ کردن ، ئاپتەری، (گەر.) هێڵە، هەڤانی، لەناڵ و بزماردان، بۆلێدان، گۆبەن، گۆبەند، تێچاندن، دووڕوویی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دووزمانی