زیستگاه
بارید
پسوند به معنی همانند

جێگە و شوێن: کوردەواری
باری: واران واری، وەور واری
پاشگرێ بە مانای وەکوو، لەگوێن، چون: بیگانەواری ئەکات

وامداری

قەرزداری

قەرزاری

صاحب شدن

داژداری

کۆڵەری (تدقیق)

هنرمندی
نظم و ترتیب

وتن یا کردنی شتی جوانی وردی پەسند

دەس ڕەنگینی
بیرکردنەوە و باش پێک هێنان

کاری ورد٬ دوا دەسکارییەکانی شتێک لە کاتی دروست کردنیدا

امر به ساکت شدن سگ

چغەبە، دەنگدانی کسۆک کە بێدەنگ بێ

نوعی راه رفتن

جۆرێ ڕۆیشتن بە لۆقی بڵند

زرنگی هشیاری
بیداری

زیرەکی و ئاگاداری

وریایی
بە ئاگایی، بێداری

بەئاگا بوون لەو چینە کۆمەڵایەتییەی کە تاکەکەس بە ئاخێزگەی خۆی دەزانێ. هۆشیاری چینایەتی کاتێک خۆی نیشان دەدات کە ئەندامانی چینێک بە شێوەیەکی هاوبەش هەست بە ناهومێدی و بەشخوراوی بکەن و لە بەرانبەر چینی سەردەست و شێوازی دەسەڵاتداریدا خەبات بکەن. هۆشیاری چینایەتی لە ڕێبازی مارکسیدا هەم هۆشیار بوونەوەیە لە بەرانبەر چەوساندنەوەی مرۆ لە لایەن مرۆڤ، هەم بڕیاردانە بۆ مەحفکردنەوەی ئەم چەوساندنەوە. هەروەها بریتییە لەو هۆشیارییەی کە چینێکی ڕەنجدەر بە ئاوەزی دەیفامێت و تێدەگات کە لە بازاڕدا وەک کاڵایەکی سادە مامەڵەی پێدەکرێت و دەبێتە قوربانی خنکانێکی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابووری. ئەم هۆشیارییە، چینی ڕەنجدەران دەکاتە چینێکی تایبەت و هۆشیار. ئینجا خەباتی خۆی بۆ سڕینەوە و مەحفکردنەوەی چینەکان دەست پێدەکات.