تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەرگ
سابِق، مُقدَّم، اَول، آوَّلِي، أَقد.
بەرگ
گەلا، پەلک، بەڵگ
پشتەکتێب
پۆشاک، جلک
دۆز، مەرام
بەرگ
[[ست:ڤه‌ریكه، په:به‌رك ڤه‌لگ.]]
«نا.» 1- بەشێکە لە گیاوگۆڵ و دار و درەخت، پان و تە نکه - شکڵ و پانایی بە پێی دار و گیا د ەگۆڕێ - به ساقەتی گیا و لک و پۆپی دارانەوه نووساوه، ڕەنگی سە وزه. سەوزاییشی لە گیاوگۆڵی جووربەجوور دەگۆرێ - ئەم بەش ەی گیاوگۆڵ ئیشک دەبێ و ئی داران زۆربەیان لە پاییزا دەوەرێ. «مسوڵمانان بزانن شەو چ وەخته، که بولبول عاشقی بەرگی درەخته « «فولکلۆر» * «مکسن.، سیم.» گە ڵا. «جن.، گیلا = گەڵای ئیشکی دار، «سەردەشت گەڵ. «هل.» پەلک. «هو» پەرگ. «سنپەڵگ. «بک» بیروو، بەلگ. «زا» ڤێلگۆ - لق و پۆپ و گەڵای دار- «تم: ژابا - 55»، «جنبەلگ. هس.: «عا.» وەڕەق، وەڕەقه «محر: بەرگ» 2- ئەو شتانەی که مرۆڤ پاش جیابوونەوەی لە ژیانی حەیوانی بۆ داپۆشینی بەربە رەکانی د ەگەڵ سە رما و گەرما، دایهێناوه و دە بەری دەکا. شێو ەی دروست کردن و ئەو مادد یەش که لێی دروست دەکرێ وێڕای ژیانی ئاد ەمیزاد و پێشکە وتنی شارستانێتی گۆڕاوه تا وای لێهاتووه کە ئیمڕۆ دەبینین و هەر نەتەو ە یەی بەرگی نەتەوایەتی تایبەتی هەیه. پاتشا بەرگی نوێت لێ مەبارەک ن ەبێ.»، «هەرچەندە کە ڕووتم بە خودا مائیلی ڕووتم + بێ بەرگییه عیللەت که هەتیو مە یلی هەتاوه» «مک.» نالی: ل- 534» * «سنسیپاڵ. «سیم.» جلوبەرگ. «مکشمەک، جل، جلک «کک.» کاڵا،کە لپەل، کەلوپەل.
سەرچاوە: نالی
بەرگ
پەڕە،

لەسەر بەرگی گوڵێکی باغی حوسنت
هەزار، گوڵچینی بێ بەرگ و نەواچین!
بەرگ
جلک، پۆشاک، کنج، پەلک، کالا، ڕەڤی. بەرگی پەڕتووک و پەڕاوییان و ئیتر، (باک) بەلگە، جز. گەڵای دارو درەختی سەوز. ڕەوشتوخوو، بیرو باوەڕ. پێشوو، بەرێ؛ جاری بەرگ هاتم: جاری پێشوو هاتم
بەرگ تێگر
دارێکە دەخرێتە ناو تەنەوە بۆ ئەوەی کە ڕێک ڕاوەستێ، بەرگرد
بەرگ تێگرتن
جلد گرفتن کتاب و...
ملحفه کشیدن رختخواب
بەرگ تێگرتن
جڵد کردنی کتێب
دە قوماش هەڵکێشانی لێفە و ...
بەرگ فانۆس
لَکن.
بەرگ فانۆس
کراس فانۆس. [بەرگەچرا]
بەرگ فانۆس
لَقَن.
بەرگ ووراز(هەورا)
بەرگ پیا گرتن
«مست.، مت.»، «سیم.» تم: بەرگ پێداگرتن.
بەرگ پێداگرتن
«مست.، مت.» داپۆشینی لێفه و هەرچی وەکوو لێفه بێ، بە «بەرگ/3» * «سیم.» بەرگ پیاگرتن.
بەرگ گر
بەرگ تێگر
بەندی جەرگ ودڵ
[[5- به‌ند _ 1- ئی/1+ جه‌رگ و دڵ» ]
(نت.) 1- هەر شتێکی ماددی که جەرگ و دڵی مرۆڤ دەگەڵ لەشی پێکەوه دەبەستێتەوه. 2- «کن.» خۆشەویستی زۆر. تێبــ.ینی: آ» مەبەست لە مانای یەکەم ئەوەیه ژیانی مرۆڤ بەنده به دوو ئەندامه، واش زانراوه که ئەوانه بەهۆی هەودایەکەیەوه بە لەشەوه بەندکراون. ب» ئاشکرایه ژیان خۆشەویسته و هەر شتێکیش مایەی ژیان بێ خۆشە ویست دەبێ، جا بەندی جەرگ و دڵ کە به مایەی ژیان ناسراوه مانای دووەمی بە کینایەی خۆشەویستی زۆر دایکان بە منداڵی خۆیانی دە ڵێن.