تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ژاژی روون
ژاژی ڕۆن
چێشتێکە دەگەل وردە ساوار لێ دەنرێ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کار روایی
[ا. مص ]
(کار رەڤایی - kar revayî)
شایستەیی، سوودمەندی، کارسازی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کف روان
[ا. مر ]
(کەف ره‌ڤان – kefrevan)
ئەو گیانلەبەرانەی بەلەپی پێ دەڕۆن، وەکو ورچ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کندررومی۔ ا. مر (كوندور¬رومی
( kundur rûmî))
خاو ڕەو، مەستەکی، سەمغێکی بۆنخۆشه لەهەندێ درەخت و رووەکان دەگیرێ.
بروسکانن
«مست.،.، لا.»، «سن.»، تم؛ برووسکاندن.
برووسک
«بک. مک.» ١- ڕووناکایێکی زۆر گورج و خێرا که لەکاتی هەور و هەڵا و باراندا له ئاسمان پەیدادەبێ.* «قد» بریسوو، بریسک «سن.، کعر.» چەخماخه، بروسکه. ٢- «مج.» خێرا، گورج. ٣- «مج.» ئازارێکی کتوپڕکه خێرا له شوێنێکی لەشی ئینسان «زیاتر له سێنەبەندی پشت، سەر، کەلەکه» پەیدا دەبێ و لە شوێنێکی تر دەبڕێتەوه و لەش له نێوانی ئەم دوو جێگایەدا هەست به ئێش وژان دەکا. تێبــ.- زانستی تازه دەری خستوه که هەوران کارەبا «ئەلکتریسیته» یان تێدایه، هێندێکیان کارەبای دسارد «نێگاتیف - سالب» و هێندێکیان ئی گەرم «پۆزێتیف-موجب» جا هەر وەکوو تێلی سارد و گەرم کارەبا ئەگەر وێک کەون - پڕیشکیان لێ دەبێتەوه و ڕووناکایێکی خێرا - دە بیندرێ و «قرچه قرچ» ێکیشمان گوێ لێ دەبێ، هەورەکانیش وەختێ وێک دەکەون «برووسک» یان لێ پەیدا دەبێ، چونکوو کارەبای ناو هەوران یێگجار زۆر بەهێزتره لەو کارەبایەی که له ماڵان کەڵکی لێ و رد ەگرین - ڤۆڵتی کارەبای ماڵان زۆر زۆر ٢٢٠ ڤۆڵتە و ئی هەوران سەت هەزاران ڤۆڵت - بۆیه پڕێشکێکیان گەورەتره و له باتی قرچه قرچێکی بچووکی وێک کەوتنی دوو تە لی کارەبا گوێمان لەو گرمه زل وبەسامەی هەوران «هەوره تریشقه دەبێ. هێندی جاران هەورێکی کارەبای گەرمی تێدایه د ەگەڵ کارەبای ساردی «زەوی» لێک دەدەن، ئە و کاتەیه که برووسکه له جێگایەک دەدا و هەرچی بەری کەوت دەیسووتێنێ. هس.: «فرە نسی» برویسک. ئیتالی به مانای «تونده مجاز» .
برووسکاندن
«مست.، لا. ١- پەیدا بوونی «برووسک /١» له ئاسمان:: هەروا دەبرووسکێنێ و ناشبارێ* برووسکەدان. ٢- پەیدا بوونی «برووسک/٣» له شوێنێکی لەشی ئادەمیزاددا :: له دوێنێوه پشتی دەستی کردووه به برووسکاندن. «سن» برووسکانن.
بەروپشت
«ست.»، «مک.» حاڵی جلک و کەلوپەل و... که به جوورێ دە بەرکرابێ یا داندرابێ دیوی ناوەوە یان «3- بەر» به دەرەوە بێت. * «سن.» بەراوپشت. «سیم.، بک.» بەرەواژ. «مک.» بەراو ەژوو. «جن.» چۆوارشه. «چەواشه».
بەروپشت ئەتڵەس
«ست.»، «مک.» 1- لێفه و هەر شتێکی دیکەی لەم بابەته کە هەردوو ڕووی له قوماشی «ئەتڵەس» بێ. تێبــ.ینی: عادەت وایه ڕوویەکی لێفه له قوماشی نایاب دەکەن و ڕووەکەی دیک ەی «چیت.» د ەبێ ماڵە ئەعیان و دەوڵەمەندان هەموویان هەر ئەتڵەس کردووه. 2- «مج.» سەیدێکی دایکیشی و بابیشی هەرتک «سەیید» بن.* «سیم.» تان و پۆ و ئاوریشم.
بەروپشت کردن
«مست.ست.» هێنانه پێشەوەی لای پشتەوەی هەندێ پارچەی جلک «کراس و....» لەبەر هەر هۆیە کی بێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دادپرور
[ص. فا ]
(دادپه رقه ر - dad perver)
دادپه رو ه ر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دار غرور
[ا. مر ]
(داری غرور - dari xrar)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
داروسای
[ا. ص ]
(داروسای - darusay)
هاوەن یان هه ر قاپیک که دەرمانی تیدا بکوتن یان بسوونه وه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
داروفروش
[ص. فا ]
(داروفروش - darÛ fruş)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
داروندار
[ا. مر ]
(دارونه دار - darÛ nedar)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دامپرور
[ص. فا ]
(دامپەرقەر - damperver)
به خیوکەری حەیوانان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دروا
[ص ]
(دەرقا - derva)
هه لواسراو، سەرگه ردان، سەرنگون، بەره واژ، ثاوەژوو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دروان
[ا. ص ]
(ده رقان - dervan)
دەرکەو¬ان، قاپیچی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دروانه
[ا ]
(دەرقانه - dervane)
کونیکە له سه ربان دەکری و بەنەردەوان هاتووچوی پیدا ده-کری.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
درواه
[ص ]
(دەرقا¬ه - dervah)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
درواژ
[ص ]
(ده رفاژ - dervaj)
سەرگەردان، بەرەو اژ، سەرنگون، دەمه و نخون، مشه خت.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دروایست
[ا.مص ]
(دەرقایست - dervayist)
پیویستی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دروب ا.ع (دوروب durub)
( ریگه، دەروازه.)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دروبطارس
[ا ]
(دهرو بیتارس - derd bitars)
جوره گیایەکه.