وشەدان

لێ بردن

«مست. مت.» ١-شتێک بەزۆر دە شتێک پە ستاوتن. تێبــ. ـ ئەم مەسدەره زیاتر بۆ حاڵەتی تایبەتی جووت بوونی نێرومێی گیانداران بەکار دێت. ٢- شتێک لەدەست کەسێ دەر خستن بەزۆر، یا بە دزی و.... تێبــ.- بەکارهێنانی ئەم مەسدەره بەم مانایه زۆر کەمه و زیاتر بۆ گاڵتە دەگووترێ و مەبەست مانای یەکەمیێ:: گۆچانەکەشیان لێ برد.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

لەباو ەش کردن

«مست. مت.» هەڵگرتنی یەکێک و بەسینگی خۆوە نووساندن و بە د ستێ یا هەردووو دەست ڕاگرتنی تا نەکەوێته خوار.: کچی خانمۆڵ، بڕۆ ئەو منداڵه لە باو ش که و بیهێنه با هێندە نەگری.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

پێ ڕابواردن

[[پێ «به‌+ی» =پێبف» +ڕابواردن/1]]

«مست.، مت.» 1- گاڵته کردن بەکەسێ. 2-سەر خستنه سەر یەکێک. 3- خۆ خافڵاندن بە شتێکەوه.:: کابرایان بە گیر هێنابوو پێیان ڕابوارد. وازی لێ بێنن پێی ڕامەبوێرن. ئەم ڕۆژانه به چی ڕادەبوێرن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ڕا بردن

«مست. لا.»،«مک.» تێپەڕین، گوزەر کردن.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕاماڵکردن

ڕاپێچکردنی قوڕ و لیته و ڕادانی له سەر زەوی، ڕافڕاندنی گیاندار

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

کلاهبردار

[ص. فا ]

(كولاهـ بەردار - kulah berdar)

دەستبڕو کڵاوچی.

سەرچاوە: قاموس کردي الحدیث

(FN - جرنكاردن)

ڕنين.طنين

سەرچاوە: نالی

* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

سەرچاوە: قاموس کردي الحدیث

xêrdêl (FN - خردل)

خردل

سەرچاوە: قاموس کردي الحدیث

xûrdê (FN - خردة)

قطع صغيرة توضع فى الحشايا

سەرچاوە: قاموس کردي الحدیث

xûrdêmênî (FN - خوردمني)

مأكولات

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

آبگردان

[ا ]

(ئاب گەردان - abgeradan)

ئاو گوردان، کەوچکێکی گەورەی لە مس دروستکراوە ئاوی پێ لە مەنجەڵێکەوە بۆ مەنجەڵیکی دی دەگوزانەوە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

آتش گردان

[ا ]

(ئاتەش گەردان - ateş gerdan)

سەبەتەیەکی بچووکی لە تەل دروستکراوە، چەند کۆڵۆ خەڵوزو ئاگری تێدەکەن و لە هەوادا بایدەدەن تا ئاگر بگرێ.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئابڕوبردن

رسوا کردن

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئابڕووبردن

ڕیسواکردن

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئابڕووبردن

رسوا کردن

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئابڕووبردن

رووسیا کردن، ناوزڕاندن

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئابڕووبردن

«مستـ. متـ.» بێ قەدر و حورمەت کردن و سووک و چرووک کردنی یەکێک * بێ شەرەف کردن، ڕیسوا کردن، سەرشۆڕ کردن، شەرەف شکاندن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاتەشگەردان

[[ ئاتەش + گەردان]، [فر. کو.] ]

«نتـ.» ئامرازێکە لە تەلی باریک دروست دەکرێ، وەکوو پیاڵەیێکی کون کون وایە کورتە زنجیرێکی تێدەخرێ، خەڵووزی تێدەکەن و چەند پشکۆ ئاگری دەخەنە سەر و هەڵی دەسووڕێنن تا دەگەشێتەوە دەبێتە سکڵ. زیاتر بۆ سازکردنی ئاگری سەماوەر بەکاردێت * تاوڵەمە «تو.».

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاخێز کردن

«مستـ. لا.» هێندێک لە جێگەی جووڵان و نیشاندانی ئەوەی کە یەکێک دەیەوێ لەبەر کەسێکی تر هەڵ بستێ: کە حەسەن هاتە ژۆرێ شەریف ئاخێزێکی بۆ کرد.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان