وشەدان

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رت

[ص ]

(روت - rut)

ڕووت، عوریان، به تاڵ، خاڵی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتاتیو

[ا. فر ]

(روتاتیڤ - rutatîv)

مه کینه ی چاپ، مه کینه ی چاپی خێرا که، جگه له چاپ، بڕین و سه فته کردنی کاغه زیش به شێوه ی ئوتوماتێکی ئه نجام بدات.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتب

[ا. ع ]

(روته ب - ruteb)

پله، پایه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتبه

[ا. ع ]

(روتبه - rutbe)

پله و پایه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتق

[مص. م ]

(ره تغ - retx)

دورینه وه، پینه کردن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتقا

[ص. ع ]

(ره تغا - retxa)

ئافره تێ که کونی قوزی گیرابێ و جیماعی له گه ڵ نه کرێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتقا ء

[ص. ع ]

(ره تغا ء - retxa’)

ئافره تی قوزگیراو.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتم

[ا. ع ]

(ره ته م - retem)

جۆره رووه کێکه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رته

[ا ]

(ره ته - rete)

بوندقی هندی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتوش

[ا. فر ]

(روتوش - rutûş)

ڕتوش، ده ستکاریکردنی وێنه به مه به ستی جوانکردنی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتیل

[ا ]

(روته یل - roteyl)

ڕوته یل، جۆره حه شه ره یه که له مڵه ده چێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رتیلا

[ا ]

(روته یلا - ruteyla)

ڕوته یل، کوسپڕکه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عالی رتبه

[ص.مر ]

(ئالی روتبه - alî rutbe)

فه رمانده یێن، مه قام بان، پله به رز.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

باڵ گرتنەوە

(مست. لا) ١-هەڵفڕینی مەل لە شوێنێکی بۆ ماوەیەکی کەم لێی نیشتبێتەوە: کۆترێک لە سەر ئەم دارە بۆ پێش پێی تۆ باڵی گرتەوە. ٢-تم: باڵ گرتن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەرگ تێ گرتن

[[به‌رگ/3+تێ «ده‌+ی» +گرتن]]

«مست.، مت.» کتێبــ.، دەفتەر و.... لە مەقەببا یا کا غە زەوه پێچان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەزم پێگرتن

«مست. مت.»، «مک.» 1- شەڕ فرۆشتن به کەسێ، شڵتاغ پێکردن، تەشقەڵه کردن به یەکێ:: شێرکۆ بەزمێکی بە سیروان گرت مەگەر هەر بۆ خۆی بزانێ چۆن بوو. 2- «مج.» وەخت پێ ڕابواردن، دەماغ تەخت کردن به کابرایێ:: دەبڕۆ واز بێنه بەسمان بەزم پێ بگره.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەسەر گرتنەوه

«مست، مت.» 1- ناسینەوەی مەڕ و گاو و گۆڵێ که دزرابێ یا ون بووبێ.:: له مەڕەکان حەوتیانم لای کوێخا فەرەج بەسەر گرتەوه. 2- «مج.» دۆزینەوەی هەموو شتێکی گوم بوو یا دزراو.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دارتو

[ا ]

(دارتو dartÛ)

خلتەی شەراب.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دارتوک

[ا.مر ]

(دار توک - dar tak)

دارکونکەره.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دپارتمان

[افر ]

(دپارتیمان - dipartiman)

دەقەر، ویلایەت، ستان، پاریزگه.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

دەباوەش گرتن

«مست. مت.» د ەست دە ناو قەد یا سەروتری کەسێ وەرهێنان تێبــ.- ئە مەیان بۆ دەربڕینی هەستی خۆشەویستیه بەرامبەر کەسێ و زیاتر لە نێوان دڵداران و دوو دۆستیش کە دەمێک بێ یەکتریان نەدیتبێ، باوە و ڕوودەدا.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

1- بەرگرتن

[[بەر/٢+ گرتن]]

«مست.، مت.» 1- ڕێگا بڕینەوه له شتێ یا کە سێ تا نەتوانێ کارێکی دەیەوێ بیکات:: بەری ئەستێڵەکه بگرن. د ه تۆ لاچۆ بەری مەگره هەر ئێستا بۆ حەوت پشتی ئاقڵ د ەکا. * پێش گرتن. 2- ڕێگه بڕینەوه له تەشەنه کردنی هەندێ برین برین و نەخۆشی پێست «ئاگره، بیرۆ...» به پێی داب و دەستووری کوردەواری. تم:ئاگره «تێبــ..» .

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

2- بەرگرتن

[[بەر+ گرتن]]

«مست.، مت.»، «مک.» تم: بەرگەگرتن.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

<ڕاپۆرتچی>

دَور، شُده بند، شُده گو، شده نویس، شده نگار. نهان نویس.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

<ڕاپۆرتچی>

خەوەرچی، هەواڵچی. پەنام نوویس.[هەواڵنێر، خەبەردەر]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

<ڕاپۆرتچی>

مُخبِر، مُفَتَش، جاسوس.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

آپارتمان

[ا ]

(ئاپارتمان - apartman)

کۆشک و سەرا.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئئیحتیڕامی خۆ ڕاگرتن

[[عا. کو.]]

(مست. لا.) ١-ڕەفتار کردنی کەسێ بەجۆرێ کە خەڵک قەدری بزانن و حورمەتی بگرن. ٢- (کن.) بێ ئەدەب نەبوون. با ئیحتڕامی خۆی ڕاگرتبا و هێندەی قسەی زیادی نەکردبا تا وای بەسەر نەهاتبا.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارام لێ هەڵگرتن

«مستـ. متـ.» تمـ: ئارام لێ بڕین.

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئارام گرتن

ئۆقرە و دان بە خۆداگرتن

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارام گرتن

«مستـ.. لا.» تمـ: ئارام بوون 1 و 3 و 4.

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئارامگرتن

ئۆقرە و دان بە خۆداگرتن

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئارامگرتن

آرمیدن، آرامیدن، آسودن، آساییدن، شکیفتن، شکیبیدن، خستیدن.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان