تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەڵەکدان
دەڵەکدان
(لو.): پاڵپێوەنان، (دەڵەکدە) واتە پاڵی پێوەنێ
دەڵەکردن
کەنەفتکردن
دەڵەی بووکی بۆ دابەزیوه
«کن.» زۆر بە پەلەیه، ئۆقرە ناگرێ. تێبــ.ینی: بە کەسێک دەگوترێ که له شوێنێک بێ و پەله بکا بۆ ڕۆیشتن.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گەندە دەڵەک
دەعبایەکی بازەڵەی بۆگەنە ، لە دەڵەک پچووکترە
لێبوردنی نێودەڵەتی
ڕێکخراوەیەکی ناحکوومەتییە کە لە 28/5/1961 لە لایەن پیتر برێنسۆن، یاساناسی بریتانی بە مەبەستی هەوڵدان بۆ ئازادی ئەو زیندانییە سیاسیانەی کە دەستیان نەداوەتە شەڕەنگێزی دامەزرا. لێبوردنی نێەونەتەوەیی، بەرە ــ بەرە ڕێکخستنەکانی خۆی بەرفرەوان کرد بە چەشنێک کە ئەمڕۆ لە پتر لە 150 وەڵاتی جیهان نوێنەرایەتی هەیە و زیاتر لە یەک ملیۆن کەس کە زۆربەیان یاساناس و پەرلەمانتار و نووسەرن، خۆبەخشانە لەگەڵ ئەم ڕێکخراوەدا هاوکاری دەکەن. ئامانجەکانی ئەم ڕێکخراوە لە ڕواڵەتدا بریتییە لە خەبات بۆ ئازادی بیروڕا و ویژدان و زەمانەتی جێبەجێکردنی بەندەکانی جاڕنامەی گەردوونی مافی مرۆڤ لە وەڵاتانی جیهاندا بەڵام تا ڕادەیەکیش لە ژێر کاریگەریی سیاسەتی بەریتانیایە. بوودجەی ئەم ڕێکخراوە لە ڕێگەی یارمەتی ئەندامەکانی و بە شێوەیەکی خۆبەخشانە دابین دەکرێت. ڕێکخراو، ساڵانە بۆ لێکدانەوەی ڕەوشی مافی مرۆڤ لە جیهاندا شاندەکانی خۆی بۆ وەڵاتانی جیهان دەنێرێ و گۆڤارێکی ساڵانەش لەم بابەتەوە بڵاو دەکاتەوە. ڕێکخراوی لێبوردنی نێونەتەوەیی لە ساڵی 1972 خەڵاتی ئاشتی نۆبلی پێ بەخشرا.
لێبوردنی نێودەڵەتی
عفو بین الملل
لێبوردنی نێودەڵەتی
Amnesty International
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گۆودەڵەکە
جۆرە خشڵێکە ژنان دەیدەن لە قەراغی سوخمە ،زڕەی دێ و دەلەرێتەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گەنگەدەڵەک
با بردەڵە
[[با بردوو + ئەڵە]]
(سمف.)، (مک.) ١- هەر شتێکی سووکەڵەی با بتوانێ ڕایڕفێنێ. ٢- (مج.) ئینسانیی بێ تاقەت و کزەڵووکە. ((منیش با بردەڵەی بەر گێژەڵووکەم + دەمێک لەو قووڵکە، تاوێک لەو چڵووکەم))، (هێمن). تێبــ.- لەم وشەیەدا (و)ی ئاخری (بابردوو) دەگەڵ (ئە(ی سەرەتای (ئەڵە) تێک هەڵدەنگووتوون و (ئە)یەکە (و)یەکەی داپۆشیوە و لەناوی بردووە.
بابردەڵە
گیاه باد برده
بابردەڵە
پووش و قانگەلاشکی بەربا
بودەڵە
مرد بدشکل و تنبل
بودەڵە
پیاوی بێ نموودی تەمەڵ و بێکارە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بوودەڵە
مەردوومی هیچ لێ نەهاتوو
بوودەڵە
نابووت و پووچەڵە، نەزان و گێل و ووڕو تێنەگەیشتوو
بەرگردەڵە
دارێکە دەخرێتە ژێر پازناو
بەرگردەڵە
دارێکی خڕی گردە، بۆ داگرتنی بەرداشی ئاش، وەستا لەگەڵ پازناودا بەکاری دێنێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
زەردەڵە
مەردوومی زەردباو
زەردەڵە
مرۆی زەرد و لەڕ و لاواز، ڕەقۆڵە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سەرما بردەڵە
سەرمابردەڵە
کسی که مقاومت سرما ندارد
سەرمابردەڵە
کەسێ کە ناتوانێ خۆی لەبەر سەرما ڕاگرێ
فزدەڵە
جوش صورت جوانان