تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دەردی دووری
گۆشەگیری/ دوورەپەرێزی
سیاسەت یان داکۆکی لە سیاسەتێک کە بۆ پاراستنی بەرژەوەندی نەتەوەیی وەڵاتێک، ئەوە بە باشتر دەزانێ کە لەگەڵ وەڵاتانی دیکە پێوەندی نەکاتەوە. گۆشەگیری سیاسی و ئابووری ئەگەرچی بە ئامانجێکی سیاسییەوە بێت بەڵام لە واقیعدا دژوارە. ژاپۆن جارێک لە سەدەی بیستەمدا بە تەواوەتی لەم قۆناغە تێپەڕی بەڵام وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا و بەریتانیا ــ کە کاتی خۆی ئەم سیاسەتەیان گرتە بەر ــ نەیانتوانی بە تەواوەتی پێیبگەن.
وشەی دوورەپەرێزیی&انزواگرایی(isolation)
کاتێک مانای سیاسی لەخۆ گرت کە بەریتانیا لە 1890 تا 1900 لە بەرانبەر دوو بەرەی دەوڵەتەکانی «سێکوچکەی یەکگرتوو» و دەوڵەتانی هاوپەیمان لەگەڵ فەرەنسە و سۆڤیەتدا سیاسەتی «گۆشەگیری مەزن»ی گرتە بەر. زاراوەی دوورەپەرێزیی لە سەدەی بیستەمدا بۆ چەند لایەنێکی سیاسەتی دەرەوەی ئەمەریکا و ئەندێشە و ڕێبازی هەندێ گرووپ بەکار هاتووە. ئەمەریکا، دوای شەڕی جیهانی یەکەم ئەگەرچی لە کاروباری نێونەتەوەییدا دەستی بوو بەڵام هیچ بەرپرسیارییەتێکی لە ئەستۆ نەگرت و لە کۆمەڵی نەتەوەکان و دادگەی نێونەتەوەییدا بەشداری نەکرد. نزیکایەتی ئابووری و سیاسی جیهان و ڕووداوەکانی دوو شەڕی جیهانی، کارێکی کرد دوورەپەرێزیی لە ناو سیاسەتی نەتەوەییدا بێ بایەخ ببێت.
گۆشەگیری/ دوورەپەرێزی
کنارەگیری/ انزواگرایی
گۆشەگیری/ دوورەپەرێزی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاشەبەتەندوورێ
ئاشەبەتەندوورەوە
ئاشەبەتەندوورێ
[[ نتـ. ]]
تمـ: ئاشوبەتەنوورە.
ئاشەبەتەندوورێ
(نە) ئاشە تەنوورێ، ئاشە بە تەندوورە، بڕوانە: ئاشەتەنوورە. گەمەیەکە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاشەبەتەندوورە
یارییەکی دوو دەستەیییە ، دەستەیەکیان بە پێوە سەر بە یەکەوە دەنن و یەکێکیان پاسیان دەکات و ، دەستەکەی تر لە دەرفەتدا باز دەدەنە سەر کۆڵیان تا تێ دەکەون.
ئاشەبەتەندوورە
نوعی بازی کودکان
ئاشەبەتەندوورە
[[ نتـ. ]]
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاشەتەندوورێ
ئاشەتەندوورێ
بڕوانە: ئاشە تەندوورە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاشەتەندوورە
ئاشێکە نێوەکەی وەک تەندوور وایە بە بەرد و قسڵ دروست دەکرێ بۆ ئەوەی کە بە ئاوێکی کەم بگەڕێ
ئاشەتەندوورە
ئاشێکە نێکەی وەک تەندوور وایە بە بەردو قسڵ دروستکرێ بۆ ئەوەی، کە بە ئاوێکی کەم بگەڕێ
ئەشەتەندوورە
[[ ١- ئاش + ە - ئە/ ١ + تەندوور + ە- ئە/١ ] ]
«نتـ.»، «مکـ.» ئاشێکی «تەندوورە» ی هەب، ئاشێکی دۆڵاشەکەی لە باتی ئەوەی لە دار و تەختە، یان هەر جۆگەیێک بێ، بە بەرد و قسڵ هەڵدەبەسترێ و لە دۆڵاشی دیکە ڕژدتر دەچێتە سەر «تەمبوو». ئەمەش بۆ ئەوەیە ئاو بە فیڕۆ نەچێ و کەمتریش پێویست بێ بۆ وەگەڕخستنی ئاش. * «سیمـ.» ئاشەتەنوورە.
بەدوورزانین
چاوەڕێ نەدەکرا
تەندوورپڵاو
جوورە پڵاوێکە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تەندوورە
تەندوورە(کە)
ی ئاش: قۆتەرە، قۆرتەرە، چاڵاوێکی قووڵ و فراوانە لەبنەوە تا سەرەوە دیواری دەورەکەی بە قوڕو بەرد هەڵدەچنن لەجیاتی دۆڵاشییە. تەنوورە
تەندوورەزەنان
بەگێژەن و نەڕەنەڕو گرمەوە
تەندوورەزەنە
گێژەنگ، گێژینە، گێژەنگە. گێژاوی گۆمی ڕووبارو چۆمانە
تەندوورەزەنە
ئێرەتی، تەلەزگە، بڤە. گەردەلوولە
تەندوورەسوورکێ(هەو)
گەمەو یاریەکە
تەندوورەی خراپ(هەو)
کەری بە تەندوورە، گەمەیێکە