وشەدان

«مست، مت.» کاریله و بەرخی ساوا و ەبەر بزن یا مەڕ «غەیری دایکیان» خستن. کارێکی «بانۆک» دەیکا. تێبــ.- تەنیا مامۆستا ی خوالێخۆشبوو مامۆستا «گیو» ئەم وشەیەی نووسیوە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بانگ کردن

[[بانگ/١+كردن]]

«مست.،» مت» ١- بەدەنگی بەرز ناوی کەسێ هێنان و داوایەک لێکردنی:: ئەوەندەی بانگیان کرد گوێی لێ نەبوو. بڕۆ ماڵی شاسوار بانگی که تا ئێره بێ. * بانگێشتن. قاو کردن، گاز کردن. ٢- مێمانی کردنی کەسێ، دەعوەت کردنی یەکێک بۆ نان خواردن لە شوێنێک *بانگێشتن کردن،چڕین.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بانگێشتن کردن

[[بانگێشتن+كردن]]

«مست.، مت.»، «مک.» ئاگادار کردنی کەسێ یا کەسانێ بۆ چوونه ماڵ یا هەر شوێنێکی تر بۆ: نان خواردن، خواردنەوه، شایی و خەنەبەندان یا هەر جوورە کۆبوونەوەیەکی لەم بابەتانه. *دەعوەت کردن. «کعر.» زیافەت. «مک.» مێمانی کردن. «سن.» میرفانی.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

باوەش پێدا «پێا» کردن

«مست. مت.» بە هە ر دوو دەست و گورج و گۆڵی پڕ بەشتێ یا کەسێکدا کردن:: هەر باوەشی پێداکرد و خستیه سەر شانی، باوەشی پێیا کردو دای بە ئەرزا.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بردن

«مست. مت.» شتێ یا کەسێ لە جێگای خۆ هەڵگرتن و دوورخستنەوەی:: بەیانی تا دێم ئەم مێزه لەم ژووره لابەرن. خۆزگه ئەم کاربەدەسته خراپەیان لادەبرد.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

برووسکاندن

«مست.، لا. ١- پەیدا بوونی «برووسک /١» له ئاسمان:: هەروا دەبرووسکێنێ و ناشبارێ* برووسکەدان. ٢- پەیدا بوونی «برووسک/٣» له شوێنێکی لەشی ئادەمیزاددا :: له دوێنێوه پشتی دەستی کردووه به برووسکاندن. «سن» برووسکانن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنکەن «د» کردن

«مست.، مت.»، «سیه.، سن.» تم: بنکۆڵ کردن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنیاد کردن

«مست. مت.» تم: بناغه دانان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بنێشت خۆش کردن

«مست.، مت.» 1- کوڵاندن و پاڵاوتن و قاڵ کردنی بنێشت. 2- جاوین و نە رم کردنەوە ی بنێشتی ڕەق. تێبــ.- بنێشت پاش کوڵاندنی ڕەق و تورت دەبێ و منداڵ نازانن بیجاون، هەر لە دەمیاندا ورد بوو قوتی دەدەن، بۆیه یەکێک «دایکیان، خوشکی گەور یان لەپێشدا بۆیان دەجوێ تا نەرم دەبێتەوه و لەبەر یەک دەکشێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

به بووک بردن

«مست. مت.»، «کن.» جنێوه و کەسێکی ئەم قسەیەی پێ دەگوترێ وەکوو پێی بڵێن «ژنه و به مێردی دەدەن» وایه.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بووک دابەزاندن

مست. مت.» هێنانە خواری بووک «بووک» لە خوانی زین پاش ئەوەی دە گاته بەرماڵی زاوا.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بۆن پێوەکردن

«مست. مت.» 1- تم: بۆن کردن/٣. 2- شتێک له لووتی خۆ نزیک کردنەوه، لەبەر ئەوەی کە بۆنێکی خۆشی لێدێ. شەمامەیێکی بەدەستەوه بوو خێرا خێرا بۆنی پێوه دەکرد. 3- «کن.» دانانی شتێک بۆ کەڵک لێ وەرگرتنی:: ئەوه ئەو باقلاوەتان بۆچی داناوه بۆنی پێوه دەکەن ؟

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بۆڵه بۆڵ کردن

«مست. لا.» تم: بۆڵاندن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەتەڵاندن

[[ كو.عا]]

مست. مت.»، «مک.» لەناودان، لەناو بردن، ڕایه کردن، لەدەست خۆ دەرکردن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەخەم کردن

مست. مت.»، «کن.» تم: بەخێوکردن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەروپشت کردن

«مست.ست.» هێنانه پێشەوەی لای پشتەوەی هەندێ پارچەی جلک «کراس و....» لەبەر هەر هۆیە کی بێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەل کردن

[[ به‌ل/3 + کردن]]

«مست. مت.»، «هل.» ئاوسان و گەورەبوونی قەوانی فیشەک له لوولەی تفەنگدا لەبەر فراوانی جێگەی فیشەک و ئەوشاری گازی باڕووت.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان