International Monetary Fund (IMF)

سەندوقی نێودەوڵەتی دراو، بەشێک لە سیستەمی برێتۆن ڤودز بوو کە لە ساڵی 1944 لە ئەمریکا دامەزرا و دواتر بوو بە ڕێکخراوەیەکی سەر بە نەتەوەیەکگرتووەکان و بە شێوەیەکی ڕەسمی لە ساڵی 1945 دەست بەکار بوو. ئەم سەندوقە لەگەڵ بانکی جیهانی گرنگترین دامودەزگەی پێوەندی ئابووری قۆناغی دوا شەڕی جیهانی لە ئەژماردێن. ئامانجەکانی ئەم سەندوقە بریتین لە: پەرەپێدانی هاوکاری پێویست لەناو وەڵاتان، دروستکردنی سیستەمێکی دراویی، پەرەپێدانی بازرگانی نێودەوڵەتی، سپاردنی سەرمایە بە سەندوق، بەرزکردنەوەی ئاستی بەرهەمهێنان و...
هەر ئەندامێک دەبێ ساڵانە ئابوونەی ئەندامێتی بدات کە بەشێکی زێڕ یا دۆلارە و پاشماوەکەی دراوی ناوخۆیی ئەو وەڵاتەیە. هەر وەڵاتێکی ئەندام پاش پەسندبوونی لە لایەن دەستەی کارگێڕی سەندوق، دەتوانێ بۆ چارەسەرکردنی گرفتە داراییەکانی خۆی قەرزی کورتخایەن لە سەندوقەکە وەربگرێ بە مەرجێک کە بڕی قەرزەکە لە 25% مافی ئەندامێتی زیاتر نەبێت. دەستەی کارگێڕی کە لە دوازدە ئەندام پێکهاتووە کاروباری گشتی سەندوق بەڕێوە دەبەن. پێنج کەس لە ئەندامانی دەستەی کارگێڕی لە لایەن ئەو پێنج وەڵاتەوە دەبێ کە زۆرترین پشکیان لە سەندوقدا هەیە و حەوت کەسەکەی دیکە لە لایەن ئەنجومەنی گشتییەوە هەڵدەبژێردرێن. بەرێوەبەرایەتی و کۆنترۆڵی سەندوق لە لایەن وەڵاتانێکی وەک ئەمریکا و وەڵاتانی پێشکەوتووی ئەورووپاوەیە کە زیاترین دارایی و ئابوونەی ئەندامەتیان هەیە. ئەنجومەنی گشتی کۆبوونەوەی ساڵانەی هەیە و دەسەڵاتی خۆی بە دەستەی کارگێڕی دەسپێرێ. ناوەندی سەندوق لە شاری واشنتۆن پێتەختی ئەمریکایە.

وەستایەکە کە هەر سەڵتە بدروێ .

(شەقایەقی دەریائی ـ șeqayeqî deryaî)

جۆره مه ¬رجانێکه له بنکی دەریا یا به حردا هەیه.

(شیکەم دەرد ـ șikem derd)

ژان کردنی سک ، ژانه زگ ، سک ئێشه .

(ساحیب ده رد - saĥib derd)

ئازادار ، ده ردمه ند ، مسیبه تدیده.

(سافی ده رون - safîderûn)

به ویژدان، دڵپاک، ده روون پاک.

(غونچەی کەبکی دەری - xunçey kebki dery)

ناوی ئاوازێکی سی ئاوازەکەی باربەدە.

(فانووسی دەریایی - fanûsî deryayî)

فانۆسی دەریایی، فەنار، جۆرە فانۆسێکە لە بەندەرەکاندا لەسەر بورجان دایدەنێن بۆ رێنوێنی کەشتییان.

(فەراخ دیرەم - ferax direm)

پارەدار، زەنگین، دەوڵەمەند، دارا، بووە.

فریب خورده

فریب خواردو، خاپاندی

(فیلی دەریایی - fîli deryayî)

جۆره حەیوانێکی وشکاوییه.

کەسێکە قسە ی ڕاست و دروست بێ و درۆی تێدا نەبێ. –ی: قسە ڕاستی

بسته شدن با قفل

داخران بە قفڵ

با قفل بسته شدن، قفل شده

داخراو بە قفڵ

دراز پا (انسان بلند پا)

داهۆڵ، لاق درێژ [مرۆڤی قاچوقول درێژ]