تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاوی قاچ داهاتن
«کنـ.» زۆر ماندوو بوون.: ئەوەندە بە پێوە ڕاوەستاوە ئا وی قاچی داهاتووە. ئەوە چۆن ئاوی قاچی دانایە.
ئاوی چاو داهاتن
«کنـ.» کوێر بوون، کەم بوونی بینایی.: هێندە چاوی بە کتێبــ.اندا چڕ داگرتووە وەختە ئاوی چاوی دابێ.
ئاوی ڕەش داهاتن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاریک داهاتن
پەیدابوونی تاریکی لە ڕۆژئاوا بەدواوە
تاریک داهاتن
هاتنی تاریکی پاش نوێژی شێوانی درەنگ
تاریک داهاتن
پەیدابوونی تاریکی، بەسەرداهاتنی تاریکی دووای ڕۆژاوایە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
داهاتن
تازە پەیدابوون و باو سەندنی شتێک
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
داهاتن
ڕووتبوونی درەخت بەهۆی داپاچینی لقەکانییەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
داهاتن
دانە دانە و ڕێک وەستانی مووی سەر و ڕیش بەهۆی داهێنانی بەشانە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
داهاتن
ڕامبوونی گیاندار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
داهاتن
دوولەتبوونی دار بە مشار
داهاتن
نو آمدن، تازە آمدن، تازە پیدا شدن، باب شدن، آمدن.
داهاتن
رام شدن، آموختە شدن.
داهاتن
نو آمدن، تازە آمدن، تازە پیداشدن، باب شدن، آمدن.
داهاتن
رام شدن، آموختەشدن.
داهاتن
ڕامبوون، گورۆبوون، ئاموختە بوون.[ڕاهاتن، کەوی بوون]
داهاتنەوە
کۆم بوونەوە٬ کووڕبوونەوە٬ چەمیانەوە٬ چەمانەوە٬ چۆمانەوە٬ نووچانەوە٬ قەمچانەوە٬ فیچانەوە
بەزەیی پێداهاتنەوه
«مست. لا.» هەست به هاوردەردی کردن،ناڕەحەت بوون بە ئێش و ئازار و گرفتاری کەسێک. کافر بەزەیی پێدا دێتەوە. * زگ پێ سووتان.
بەزەیی پێداهاتنەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لووت بە خۆداهاتنەوە
لووت بەبەرخۆداهاتنەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لووت بەبەرخۆداهاتنەوە
بریتییە لە عارنان و پەشیمانبوونەوە لە شتێک
لووت بەبەرخۆداهاتنەوە
لووت بەخۆداهاتنەوە
کنایه از خجالت زدگی و پشیمانی
لووت بەخۆداهاتنەوە
پێداهاتنەوە
دووپاتە کردنی هاتوچوو بە شوێنێکا
دووبارە خوێندنەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەتانووبۆداهاتن
بەتانووپۆداهاتن
بەتاناهاتن، بەتان و پۆواهاتن
بەتانوپۆداهاتن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەخۆداهاتن
خۆداڕشتن و گەورەبوون
بەخۆداهاتن
مست.، مت.» 1- پێگەیشتن و هەڵدانی گیاندارێکی زیندوو، گەوره بوون و قەبووڵ بوونی. «عا.» نمو. 2- دە ست بەخۆدا هێنان خۆ ئاراییش کردن، خۆ جوان کردن.
بەخۆداهاتن
خۆداڕژتن و گەورەبوون
بەسەرداهاتن
1- «مست.لا.» بیر و هەوە سی کردنی کارێ یا قسەیێک، کەوتنه مێشکی کەسێکەوه:: وام بەسەردا دەهات د ەمگوت هەڵستم و زللەیەکی لێدەم. هەر بەسەریدا هات دۆ و دۆشاوی تێکەڵ دەکا. 2- «مست.مت.» تم: بەسەردا ڕۆیشتن.:: هێندەی بەسەردا هاتین تا وازمان پێ لە سەفەرەکەی هێنا.
بەسەرداهاتن
ئامۆژگاری کردن، هەڵشێلان. تووشی ڕووشەو کێشەهاتن._ی شەو: ڕۆژ ئاوابوون و شەوهاتن
بەگژداهاتن
بەگژا چوون
بەگژداهاتن
«مست.لا.»، «مک.» پەلاماردرانی کەسێک لە لایەن کەسێکی ترەوه به نیازی خراپ، جا چ به قسە و دمەقاڵە بێ یا بە تێڵا و هەر شتێکی لەم بابەته. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەره لە حاڵێکدا دەکاردەکرێ کە ئە و کەسە ی بەگژیداچوون، کاەهساتەکه بۆ یەکێکی تر بگێڕێتەوه.:: هەر له هێچ و خۆڕایی بە گژم داهات.
بەگژداهاتن
بەگژاهاتن، بەگژاچوون، بەگژاپەڕین، ئاوقەد بوونی چتێک بە چتێکی تر، ئازاد بەگژ باوکیدا چوو، مێوەکە بەگژ چنارەکەدا چوو: پێ هەڵگەڕا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تاس بەسەرداهاتن