تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: شیرینی نوێ
إمداد
مَعونَة / یارمەتی. پشتگیری کردن. دەستگرتن.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إمداد
نَجدَة / بەهاناوەچوون. فراکەوتن.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنتِكاس. إنتكاسَة. إرتداد. العَودة الى سابق الحال
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنسِداد تاجي
گیرانی خوێنبەری تاجی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
إنسِداد دَمَوي
إنسِداد فی الأنابیب الدَمَویَة / گیرانی بۆری خوێن.
ئاژداد
نیاکان
ئاژداد
[[ = عا.: اجداد «جد» ] ]
«نا.»، «سیمـ.» باوباپیر، باپیران. □ «... بابە وازمان هێنا سەریان بە گۆڕی ئاژداد و ئابایان...» «بلە: ژان ــ٧٣».
ئیستبداد- ڕەهاگەرایی
سیستەمێکی سیاسییە کە ئەم تایبەتمەندییانەی لەخۆ گرتبێت:
١) دەسەڵاتێکی دەوڵەتی کە هیچ سنووڕێکی یاسایی یان نەریتی بۆ حکوومەتکردن نەبێت.
٢) فرەوانبوونی بەستێنی حاکمییەتی ملهوڕانە (هەڵبەت ئەم دۆخە پێویستی بە دامودەزگەیەکی ناوەندگەرا هەیە.)
ئیستبداد، ئۆتۆکراسی و دێسپۆتیزم* سێ چەمکی هاوواتان بەڵام بە تەواوەتی یەک ناگرنەوە، وەکو چۆن توتالیتاریزم جۆڕێکە لە ئیستبداد بەڵام هەموو ئیستبدادێک تۆتالیتار نییە.
حکوومەتی شارستانییەتە کۆنەکانی ئاشوور و بابل و میسر و ئێران و… سەرجەم ئیستبدادی بوون. تەنیا یۆنان و ڕۆم نەبێت کە دیکتاتۆری کاتییان هەبووە. (بڕوانە دیکتاتۆری)
لە سەدەی 16 بەدواوە ئیستبداد لە ئەورووپا ڕووکارێکی تازەی لەخۆگرت. ئەویش لە کاتێکدا بوو کە دەوڵەتە نەتەوەییەکان و پادشاکان لە بەرانبەر دەسەڵاتی پاپا قوت بوونەوە و ئیستبدادی پاتشایی (لەسەر بنیاتێکی ڕەهای دەسەڵات بۆ پاشا) وەکوو ئاواتێکی سیاسی لێهات و ئەم دەوڵەتانەی بە شێوەیەکی نوێ ڕێکخست. بۆ وێنە ئەم گوزارەی «لۆیی چواردەهەم» کە گوتی: «من دەوڵەتم» نموونەیەکە لە ئیستبدادی پاشایی کلاسیک.
ئیستبداد لە سەدەکانی 17و18 لە باری تیۆرییەوە، لەسەر بنیاتی دەسەڵاتی بێسنووری پاشا، گەشەی کردووە و هیچ شتێک تەنانەت «مافی سروشتی» * خەڵکیش ئەم سنوورەی نەبەزاندووە. لە سەدەی هەژدەیەم، شۆڕشەکانی ئەمریکا و فەڕەنسە بە دژی ئیستبداد ڕاپەڕین و ئەم خەباتە لە ماوەی سەدەکانی 19و20 بوو بەهۆی سەرهەڵدانی چەن دەوڵەتێکی یاسایی لەسەرانسەری جیهاندا. هەمان کات (سەدەی بیستەم) جۆرە ئیستبدادێکی تازە سەری هەڵدا کە پێی دەگوترێ، توتالیتاریزم. سیستەمە ئیستبدادییەکان لە وەڵاتانی ڕۆژهەڵات، لە چەشنی حکوومەتێکی لاسار بووە. (بڕوانە دێسپۆتیزم)
ئیستبداد- ڕەهاگەرایی
ئیستبداد- ڕەهاگەرایی
ئیستیعداد
برازندگی، شایستگی، آمادگی. هوش، هنر.
ئیستیعداد
دەموپل، پلوپا، جەربەزە، حونەر. [لێهاتن، بەهرە، هونەر]
ئیستیعداد
ئیستیعداد
[[=عا.: ئیستیعداد]]
(نمس.) ئامادەیی، سازی. ئیستیعدادی هەیە تا بەیانی دانیشێ، ئیستیعدادم نییە هەر قسەشیان دەگەڵ بکەم.
سەرچاوە: نالی
ئیمداد
یارمەتیی.

ئیمدادی فەتحی بابی زوبانم بە فەضڵی تۆ
زوو بێ، کە ئەووەلین گوزەری پرد و مەعبەرە
ئەژداد
نیاکان
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اجداد
[ع - ا ]
(ئەجداد - ecdad)
ئەژداد، باووباپیران، باڤ و کال.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ارتداد
[ع - مص - ل ]
(ئیرتیداد - irtidad)