دنەدان و هەڵخڕاندنی جەماوەر بە مەبەستی بەشداریکردن لە چالاکییەکی کۆمەڵایەتی یان سیاسی لە ڕێگەی ئامرازەکانی پڕۆپاگەندە و ڕاگەیاندن وەک، ڕۆژنامە، گۆڤار، کتێب، ڕادیۆ و تەلەفزیۆن. بەم کردارە، جەماوەر لە ڕێگەی هەست و سۆزەوە هەڵئەزرنگێت. لە سەردەمی شۆڕشی فەرەنسەدا بە کەسێکیان دەگوت «هاندەر» کە بێ بەرپرسارییەتی خەڵکیان هەڵئەخڕاند و ئاژاوەیان دەناوە. بەڵام دوای شۆڕش، دەوڵەتە کۆنەپارێزەکان ئەم ناتۆرەیان بۆ بزاوتە چەپییەکان بەکار دەبرد. ئەم زاراوە لە لایەن زۆربەی بزاوتە ڕاست و چەپییەکان بە زاردا هاتووە بەڵام زۆرینەی ڕێبەرانی ئەم بزاڤانە، هاندان و هەڵخڕاندنی جەماوەر بەدژی دەوڵەتێکی ستەمکار، بە شتێکی ڕەوا دەزانن.

تکان خوردن ظرف یا جعبه با محتویات ریز

بزوان، هەڵتەکانی دەفرێ کە شتی زۆری وردی تێدایە: جەواڵی گوێز هەڵخڕێنە

تکان دادن ظرف یا جعبه با محتویات ریز
کنایه از تحریک و فریب دادن
در دست گرد کردن

خڕهەڵدانی هێندێ شت بەدەست وەک کفتە و سەلکە ترخێنە

بریتییە لە پێکهاتی هێندێ شت بەپەنهانی

تەکان پێدان و بزواندنی دەفری پڕ لە شتی ورد
برێتی لە هانەدان و فریودان
لە ناو دەستا خڕ هەڵدان

گەڵاڵەکردن٬ سازکردن٬ ڕێکخستن٬ پێکەوەنان.

آغاردن، آغالدن، آغالیدن، وژولیدن، فژولیدن، بَرانگیختن، بَرانگیزانیدن، وادار کردن، تیر کردن.

هەڵزرنگانن، هان دان، ختکێ دان، تیرکردن، بەرپا کردن، پاکڵەنیان، تێژەوکردن. [دنەدان، وروژاندن]

حَثَ، حَضّ، تَحریک، تَحریش، تَهریش، تَحریص، تَهیج، تَأریج، تَأریش، تَشجیع، تَغریز، تَوغیر، تَرغیب، تَجرِئَه، اِغارَة، اِستثارَة، اِغواء، اِغراء، اِیلاع، اِنخاء.

تکان دادن ظرف یا جعبه با محتویات ریز، کنایه از تحریک و فریب دادن، در دست گرد کردن

هەڵخڕاندن

ظرف یا جعبه محتوی خردەریز تکان خورده
فریب خورده
تحریک شده

دەفری پڕ لە وردەشت تەکان پێ دراو
فریو دراو
دنە دراو

آغالش، فژولش، آغالیدن، فژولیدن، برانگیختەشدن.

هان دریان، هەڵزرنگیان ... [دەندران، وروژێنران]

تَهَیُّج، تَهَرُّش، تَحَرُّش، تَتَوَّر، تأرُّج... .

تکان خوردن ظرف یا جعبه با محتویات ریز

هەڵخڕان