تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جامه خورشید
[ا.مر ]
(جامه ی خورشید - came xûrşîd)
ته پ و تۆز یان هه ور که به ری هه تاو بگرێ, گه ڵای دره ختان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جامگی خوار
[ا.ص ]
(جامه گی خار - camegî xar)
مووچه خۆر, مه عاش خۆر, شه رابخۆر, په رستار, نۆکه ر, خزمه تکار.
جفت خوەنن
جفتی. [هاودەنگ بوون له گۆرانی وتندا.)]
جفت خوەنن
تَطبیق الغِناء.
جودایی خوازی
خواستی گرووپێکی ئەتنیکی دانیشتووی وەڵاتێک بۆ جیابوونەوە لەژێر دەسەڵاتی سیاسی دەوڵەتێک کە ئەو گرووپە ئەتنیکیە تا ئەو کاتە بەشێک بووە لەو وەڵاتە. ئەغڵەب، ئامانجی جوداییخوازەکان دامەزراندنی دەوڵەتێکی نوێیە لە وەڵاتێکی تازە بۆ نەتەوەیەکی تایبەت. سەدەی نۆزدە لە ئەورووپا و سەدەی بیستیش لە ئاسیا و ئەفریقا، بەهۆی پەرەسەندنی ناسیۆنالیزم* و تەنینەوەی وشیاری نەتەوەیی لەناو ئیمپراتۆریەکاندا بزاڤی جودایی خوازی بە زۆری پەرەی سەند و بووە هۆی هەڵوەشانەوەی ئیمپراتۆریەکان و سەرهەڵدانی نەتەوەی نوێ. گرینگترین ڕووداوی لەم چەشنە هەڵوەشانەوەی ئیمپراتۆریە گەورەکانی فەرەنسە و بەریتانیا و عوسمانی بوو کە لە ئاسیا و ئەفریقا و ئەمریکا دەسەڵاتیان بە دەستەوە بوو.
هاندەری جوداییخوازی، ڕەنگە جیابوونەوە لە وەڵاتێک بێت و موتوربەبوون بە وەڵاتێکی دیکە. جوداییخوازی، لە یاسای زۆربەی دەوڵەتەکاندا ڕەنگە لە جوملەی تاوانی سیاسی* لە قەڵەم بدرێت و هەندێ جاریش بە واتای خیانەت پێناسە دەکرێ و بەناوی دژبەریی و ناتەبایی حاکمییەتی نەتەوەیی سزای بۆ دیاری دەکرێت.
جودایی خوازی
تجزیه طلبی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جوش خوردن
[مص. ل ]
(جوش خوردەن - cûşxûrden)
جۆش خواردن
جوش خوردن. (از خَشم)
جۆش خواردن
کوڵ خواردن، کوڵ دان. [هاتنه کوڵ (لە تووڕەییدا.)]
جۆش خواردن
غَیظ، اِغتِیاظ.
جۆش خواردن
پێکەوەنووسان بەهۆی لەحیم کردن
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جیرە خوار
[ص. فا ]
(جیرەخار - cîrexar)
جیرەخۆر، موچەخۆر.
سەرچاوە: نالی
جیفە خواریی
خواردنی مردارەوە بوو.

بێ تووکی جیفە خواریی و گورگین و بێ وجوود
لەم ئاو و خاکه ظاهیر و باطین موکه ددەرە
جەوی خوشیڵک
مَحموده.
جەوی خوشیڵک
گیایەکه شیرەکەی بۆ دەرمان دەشێت.