تەویلەی یەختە

تەویلەی ئەسپان

اصطبل اسبان

یەختەخانە

پروه( اسپی کەاز دشمن گرفتەمیشود)

ئەسپی تاڵانی کەلەدەست دوژمن دەر دەهێنریت

غَنِیمَة.

نگا: یەخترمە

یەخترمە

وبا و آفات

قڕ و مردنی هەرەوەز

ئاهۆ، ئازار

«نت.» تم: بانگی بێ واده.

«نت.» تم: بانگی بێ واده.

مست. لا.»، «مک.» چەواشەبوونی ئەحواڵی کەسێک لەباشی ڕا بۆ خەراپی.::دە ک ڕەببی تەخت و بەختی و رگەڕێ

(دیرەخت - dirext)

درەخت، دار، هەر رووکیکی گەوره و ئەستور که رەگ و قەدو لق و پوی هەبی.

(درەخت سونبه dirext sunbe)

دارکونکەره.

(دره - ختی مەریەم - direxti meryem)

دار خورما، ئەو دار خورمایەیه که وشک بوو بوو و لەبەر خاتری حەزرەتی مریەم سەر له نوی ژیایەو دو بەری گرت.

(دوخت - duxt)

کیژ، کچ، قز، دویت، کناچه.

هێزێکی نادیاره، ئادەمیزاد له زۆر کۆنەوه بۆ خۆی ڕەچاو کردووه و لای وایه هەر چاکه و خراپەی بەسەری دێ لەو هێزەوەیه.

نمس.» تم: بەخت کردن، تێبــ.ینی: آ) بەلای منە وه ئەم وشەیه و «بەخشین» و «بەشینەوه» و «پەخش» و «بەش» هەموویان له سەرچاو یەکەوە کەوتوونەتەوه و لە ڕێگای گۆڕان و گەشە کردنا به قۆناغی زمانی «پەهلەوی» دا تێپەڕیون که قۆناغی پێش قۆناغی ئێستای زمانی کوردییه و لێک ترازاون و هەر لکەی ڕچەی تایبەتی خۆی گرتۆتە پێش و مانای جۆربەجۆریان هێناوەته گۆڕ. ئەم وشەیە و «1- بەخت» له سیغەی مەفعوولی ئا وێستاییدا «بەخته» ماونەوه و تۆزێ گۆڕانیان بەسەردا هاتووه و ماناکەشیان دژ وەستاوه. ب» ئەم وشەیه به تەنیایی لەزمانی کوردیدا دەکار ناکرێ و به هۆی فیعلی مساعدی «کردن» مەسدەری «بەخت کردن» لێ داتاشراوه.

شقیقة / خوشک. خوشکی باوکی و دایکی. خوچک. وارش. خوالە. خوج.

حماه / دش.

حماه / دش.

ژن خوشک. خوارزینە. خەزن.

خوشکی شیری. شیرخوشک. هاوشیرە.

غیر شقیقة / خوشک. خوشکی باوک. زڕ خوشک.

غیر شقیقة / خوشک. خوشکی دایکی. زڕخوشک.

تَخَطَّی / تجاوَزَ / تێپەڕی. بەجێی هێشت.

أكَلَها الأرضة / مۆرانەی دار دارەکەی خوارد. مۆڵی کرد.

خوشکەزا. کوڕی خوشک.

خوشکەزا. کچی خوشک. خوارزا. خوارزی.