خێشک لەشێوەرددان

ماڵەدانی زەوییەدووای کێڵانی.

خۆڵەمێش

(لو.)خۆڵەمێش.

دەرگایەکە لە دیوی ژوورەوە خڕ داخرابێ

دەرگایەکەلەدیوی ژورەوەخڕداخرابێو خۆڵیشی وەپشت بدرێ تا نەکرێتەوە.

(خاکژی - xakjî)

گیایەکە دەڵێن دەرمانە، خاکشیر.

خاک¬کَش، دوچَرخه، گَردونه. (گردونەی دستی)

دووچەرخه. [(عارەبانەی دەستی.)]

عَجَلَة.

(ئەردە.):عەرەبانەی خۆڵ و زیڵ کێشانی دەستی.

خۆخستنەسەرخاک،نێوچاوان لەسەر زەوی دانان،کوڕنۆش.

جۆرە تەنراوێکی تایبەتی خاک ڕەنگە

بریتییە لە مەردوومی بێ فیز و دەمار کە ئارەزووی پۆشینی کاڵای جوانی نەبێ

جۆرە ڕەنگێکە وەک ڕەنگی خاک

(خاکی - xakî)

خاکی، قاوەیی، بێ فیزو بێ هەوا، موتەوازیع.

به رنگ خاک
کنایه از آدم بی اِفاده

بەڕەنگی خۆڵ، بۆرەڵووکە
برێتی لە مرۆی بێ فیز و خۆ بەزلنەزان

(هەورا.)ڕەنگی گڵی،بۆر،جورەرەنگێک وەک ڕهنگی خۆڵی وایە.پارچە(قوماش)ێکەڕەنگی وەک خاک وایە.(هەو.)زەنگیانە،بۆمرۆڤێکیش بەکار دەبرێ کەبێ هەوا بێ وفیزدار نەبێ پوشاکی جوان لەبەر نەکات.ناوی چەندین هەستداری کوردان بووەو لەمێژووی وێژەی کوردییەکەی بەندەداهەن.

ئەو خاکەی تۆ بەسەریا ئەڕۆی.

خاکی بەری پێت هەم گڵ و هەم گوڵ بە سوروشکم
وەقتی غەم و شادی ئەوە کردوومە بەسەردا